Πότε να καλέσω τον παιδίατρο;

Οι νέες μανούλες από τη στιγμή που θα γεννηθεί το μωρό τους ζουν σε ένα καθημερινό άγχος, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Ειδικά όταν αρρωστήσει το παιδί τους αγχώνονται πάρα πολύ. Δείτε σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τον παιδίατρο. 

1. Κλάμα 

Δεν μπορείτε να το αποφύγετε, γιατί είναι ο τρόπος επικοινωνίας του μωρού σας. Σταδιακά, θα μάθετε να ξεχωρίζετε τις αιτίες. Συνήθως κλαίει γιατί πεινά, έχει κολικούς, θέλει αλλαγή πάνας, ζεσταίνεται ή κρυώνει, θέλει προσοχή και αγκαλιά, είναι κουρασμένο, έχει πυρετό, αλλά και χωρίς λόγο. 

Ψυχραιμία, ακόμα και αν δεν ξέρετε την αιτία, διαλέξτε ένα ήσυχο δωμάτιο χωρίς πολλά φώτα, σκεπάστε το ή τυλίξτε το, βάλτε το στην αγκαλιά σας να ακούσει τους χτύπους της καρδιά σας, δώστε του πιπίλα ή δάχτυλο ή κάτι να πιει, βάλτε απαλή μουσική, θέστε το σε κίνηση (βόλτα με καρότσι, απαλό κούνημα), μασάζ στην πλάτη ή την κοιλιά του. Αν αποτύχετε, αφήστε το να κλαίει για 10-20 λεπτά και ξαναδοκιμάστε. Θυμηθείτε ότι δεν είναι δικό σας λάθος και κανένα μωρό δεν παθαίνει κακό από το κλάμα. Αν φτάσατε στα όριά σας, ζητήστε βοήθεια από τον σύντροφό σας ή άλλο έμπειρο άτομο από το περιβάλλον σας.

Προσοχή: Αν το κλάμα συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, π.χ. πυρετό, εμετούς, αίμα στα κόπρανα, υπνηλία, άρνηση λήψης τροφής, εξάνθημα ή οτιδήποτε άλλο σας ανησυχεί στη συμπεριφορά ή την εμφάνισή του, επισκεφτείτε αμέσως τον παιδίατρο.

2. Πυρετός 

Η φυσιολογική θερμοκρασία είναι μεταξύ 36,5 - 37,8° C. Πυρετός θεωρείται αν η θερμοκρασία του είναι πάνω από 38° από τον ορθό, 37,2° από τη μασχάλη, 37,8° από το στόμα και το αυτί. Η καλύτερη μέθοδος μέτρησης του πυρετού στα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι από τον ορθό. Εάν το παιδί σας παρουσιάζει πυρετό, δεν σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να πάρει αντιβίωση, μην δίνετε μόνη σας φάρμακα και συμβουλευτείτε τον παιδίατρο.

Πώς να τον αντιμετωπίσω;

Αφαιρέστε τα ρούχα του παιδιού, ντύστε το ελαφρά, χορηγήστε άφθονα δροσερά υγρά. Ο υψηλός πυρετός προκαλεί απώλεια υγρών και μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε αφυδάτωση, κυρίως στα νεογνά και τα βρέφη. Δώστε αντιπυρετικό στη σωστή δοσολογία. Σε πολύ ψηλό πυρετό, κάντε του και ένα χλιαρό μπάνιο (τουλάχιστον 10-15 λεπτά). Αποφύγετε το κρύο νερό γιατί μπορεί να προκαλέσει ρίγος, που αυξάνει τη θερμοκρασία. Μην χρησιμοποιείτε οινόπνευμα, είναι τοξικό.

Απευθύνεστε αμέσως στον παιδίατρο αν:

• Πρόκειται για βρέφος κάτω από 3 μηνών.
• Κάνει σπασμούς (πυρετικοί σπασμοί, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα).
• Παρουσιάζει πυρετό πάνω από 24 ώρες.
• Αρνείται να πάρει υγρά.
• Συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως: έντονο κλάμα, αδιαθεσία και μετά την πτώση του πυρετού, υπνηλία, διανοητική σύγχυση, δυσκολία στην αναπνοή, επαναλαμβανόμενοι εμετοί ή διάρροια, οποιοδήποτε εξάνθημα.

3. Εμετός 

Συνήθως συνοδεύει γαστρεντερικές λοιμώξεις με μικρή διάρκεια. Αφήστε το βρέφος νηστικό, χωρίς να χορηγήσετε οποιοδήποτε υγρό για 1-2 ώρες. Στη συνέχεια, δώστε ελάχιστη ποσότητα νερού ή τσαγιού (5-10ml). Εάν δεν κάνει εμετό, αυξήστε σταδιακά την ποσότητα υγρών και σιγά-σιγά επιστρέψετε στο γάλα. Αν θηλάζετε το βρέφος, συνεχίστε να το θηλάζετε, αλλά λιγότερη ώρα από προηγουμένως και πιο συχνά. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του εμετού, που οφείλεται σε γαστρεντερίτιδα, είναι η αφυδάτωση κυρίως σε νεογνά και βρέφη. Πολλές άλλες αρρώστιες εκδηλώνονται με εμετό, μερικές από τις οποίες είναι σοβαρές και επείγουσες, π.χ. μηνιγγίτιδα, σκωληκοειδίτιδα, εντερική απόφραξη, κ.ά.

Επισκεφτείτε τον παιδίατρο αν:

• Ο εμετός επιμένει.
• Έχει και διάρροια και αρνείται τη λήψη υγρών.
• Έχει σημεία αφυδάτωσης: ξηρό στόμα, κλαίει χωρίς δάκρυα, λιγότερες από έξι βρεγμένες πάνες την ημέρα, ξηρό ρυτιδωμένο δέρμα, παράξενη, ιδιότροπη συμπεριφορά, μαύροι κύκλοι γύρω από τα μάτια, κρύα πόδια και χέρια, γρήγορος, αδύνατος σφυγμός, βαριά και γρήγορη αναπνοή, καθόλου ούρα για μερικές ώρες, υπνηλία ή φαίνεται νωθρό ή πολύ ήσυχο. Η σοβαρής μορφής αφυδάτωση χρειάζεται άμεση ενδονοσοκομειακή περίθαλψη με ενδοφλέβια υγρά.

Τα πιο κάτω συμπτώματα χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας και υποδηλώνουν σοβαρότερες καταστάσεις από γαστρεντερίτιδα:

• Εμετός σε βρέφη που εκτινάσσεται μακριά (ρουκετοειδής εμετός), ιδιαίτερα στη 2η εβδομάδα ζωής (πυλωρική στένωση).
• Εμετός που συνοδεύεται από υψηλό πυρετό.
• Επαναλαμβανόμενος εμετός με χολή.

4. Διάρροια 

Αν το παιδί κάνει διάρροιες χωρίς εμετούς, τότε συνεχίστε την κανονική του διατροφή.

• Απαγορεύονται τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα.
• Αποφύγετε τα λαχανικά και τα φρούτα (μπορείτε να δίνετε μήλο ή μπανάνα).
• Μην δίνετε τροφές που περιέχουν πολλή ζάχαρη ή άλλες γλυκαντικές ουσίες. Επιδεινώνουν τη διάρροια.
• Δίνετε στο παιδί αρκετά υγρά (όχι μόνο νερό), κατά προτίμηση τα ειδικά διαλύματα ηλεκτρολυτών, για να μην αφυδατωθεί.

5. Αίμα στα κόπρανα 

Χρειάζεται άμεση ιατρική αξιολόγηση. Πιθανότητα εγκολεασμού, ιδιαίτερα αν συνυπάρχει έντονη ανησυχία, κλάμα και πόνος.

6. Δυσκοιλιότητα 

Καθορίζεται όχι από τη συχνότητα των κενώσεων, αλλά από τη σύσταση των κοπράνων, όταν δηλαδή αφοδεύει με πολύ κόπο και πόνο σκληρά κόπρανα. Αυτό μπορεί να του προκαλέσει ραγάδες (σχισμές γύρω από τον πρωκτό) και αίμα στα κόπρανα. Καθαρτικά σπάνια χρησιμοποιούνται στα βρέφη. Η αλόγιστη χρήση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Αντιμετωπίζεται συνήθως με καλή ενυδάτωση, σωστή διατροφή σε μεγαλύτερα βρέφη (φρούτα, λαχανικά) και ειδικά γάλατα. Πολύ σπάνια, η δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα μιας άλλης ασθένειας, γι' αυτό πάντα πρέπει να ενημερώνετε τον παιδίατρό σας.

7. Βήχας 

Πότε χρειάζεται να δείτε τον παιδίατρο;

• Το παιδί σας είναι μικρότερο των 3 μηνών και έχει πυρετό.
• Ο βήχας δεν το αφήνει να θηλάσει ή να πιει γάλα από το μπιμπερό.
• Το δέρμα μεταξύ των πλευρών του θώρακα πηγαίνει προς τα μέσα, όταν αναπνέει.
• Παρουσιάζει κυανωτικά επεισόδια ("μαυρίζει" το πρόσωπο).
• Έχει αγωνιώδες βλέμμα.
• Παρουσιάζει έντονο θόρυβο την ώρα που εισπνέει.
• Δεν "βγαίνει" η φωνή του, όταν κλαίει.

Αν ο βήχας συνοδεύεται με ένα από τα ακόλουθα:

• Υψηλό πυρετό.
• Κάνει εμετό κάθε φορά που βήχει.
• Παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης.
• Μπορεί να έχει στραβοκαταπιεί κάποιο αντικείμενο (αιφνίδια έναρξη).
• Βήχει ασταμάτητα.
• Αναπνέει πολύ γρήγορα: (μικρότερο των 2 μηνών με περισσότερες από 60 αναπνοές/λεπτό, 2-12 μηνών με περισσότερες από 50 αναπνοές/λεπτό).

Αντιμετώπιση: 

Οι πιθανές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν βήχα ποικίλλουν.

• Ποτέ μην δίνετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί σας χωρίς ιατρική συμβουλή. Συνήθως είναι αποτέλεσμα ενός κοινού κρυολογήματος, όπου τα φάρμακα δεν βοηθούν ιδιαίτερα και η καλύτερη θεραπεία είναι ο χρόνος.
• Μην καπνίζετε ποτέ μέσα στο σπίτι και αν είναι δυνατόν ούτε έξω από αυτό.
• Δίνετε αρκετά υγρά, διατηρείτε υγρή την ατμόσφαιρα με υγραντήρες κρύων υδρατμών, αλλά χωρίς υπερβολές.

8. Ανορεξία - Στασιμότητα βάρους 

Είναι γεγονός ότι παροδική ανορεξία παρατηρείται με κάθε αρρώστια και αυτό είναι αναμενόμενο. Η επάνοδος της όρεξης είναι το πρώτο σημείο ανάρρωσης. Αν, όμως, η ανορεξία παρατείνεται και το βάρος του μωρού σας παραμένει στάσιμο, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας.

Χριστίνα Καραολή, Παιδίατρος - Νεογνολόγος
paidiatros.com