Όταν το παιδί μας επιμένει και αντιδρά με πολύ θυμό

Όλοι έχουμε δει ένα 2χρονο ή 3χρονο παιδί να φωνάζει, να χτυπά το κεφάλι του ή να πετά τα παιχνίδια του με θυμό, επειδή η μαμά του του απαγόρευσε κάτι, π.χ., να δει το αγαπημένο του dvd για τρίτη φορά ή να ανεβεί στο τραπέζι της κουζίνας, κ.ά. Είναι γεγονός ότι η αντίδραση του παιδιού μπορεί να είναι πολύ έντονη. Μερικές φορές, μάλιστα, είναι απρόβλεπτη και συχνά έρχεται σαν θύελλα ή σαν κεραυνός εν αιθρία. O θυμός του είναι πολύ μεγάλος και το παρασέρνει, ενώ ο γονιός συχνά δεν ξέρει πώς να το χειριστεί. Να το μαλώσει; Να το "αφήσει να περάσει έτσι";

Οι λόγοι για τους οποίους ένα παιδί πεισμώνει είναι πολλοί. Στις περισσότερες περιπτώσεις αντιδρά, όταν αρχίζουμε να του επιβάλλουμε όρια. Μην ξεχνάμε ότι, κατά τη γέννησή του, το βρέφος εξαρτάται αποκλειστικά από τη φροντίδα των γονιών του. Αναπτύσσεται, όμως, με γοργούς ρυθμούς και έχει μια ασίγαστη επιθυμία να εξερευνήσει και να ανακαλύψει το περιβάλλον. Όποιος μπει εμπόδιο στα σχέδια του μικρού εξερευνητή, προσπαθώντας να του επιβληθεί, γίνεται αυτόματα "εχθρός". Έχει παρατηρηθεί ότι πολλά παιδιά στην ηλικία των 2-3 χρόνων γίνονται σωστοί "επαναστάτες" και δεν παίρνουν από λόγια. Αυτή η συμπεριφορά είναι μια πρόκληση προς το περιβάλλον.

Tο πείσμα αποτελεί ένα στάδιο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Μπορεί να αποτελεί μια δικαιολογημένη έκφραση των προτιμήσεων ή των φόβων του ή και αντίδραση του παιδιού σε καταστάσεις που του προκαλούν στρες, όπως η φοίτηση σε ένα καινούριο σχολείο, η αλλαγή νηπιαγωγού, η μετακόμιση σε ένα άλλο σπίτι, η εντονότερη επαγγελματική ή κοινωνική απασχόληση των γονιών του. Υπάρχουν εντούτοις και περιπτώσεις, που τα πείσματα αποτελούν ένδειξη ότι κάτι πιο βαθύ απασχολεί το παιδί, π.χ., δεν καλύπτονται επαρκώς οι συναισθηματικές ανάγκες του.

Τι είναι καλό να γνωρίζετε…

• Tο μικρό παιδί που πεισμώνει δεν έχει πρόθεση να προκαλέσει τους γονείς ή να τους κάνει να θυμώσουν.
• Η κατανόηση των συναισθημάτων του θα σας βοηθήσει να το χειριστείτε καλύτερα.
• Όταν βρίσκεται σε κατάσταση εναντίωσης, δεν θα λογικευτεί μόνο και μόνο επειδή το επιθυμείτε ή το απαιτείτε.
• Καλύτερα να αποφεύγετε την άμεση αντιπαράθεση μαζί του, εκτός αν πρόκειται για κάποιο πολύ σημαντικό πρόβλημα ή κίνδυνο. Αυτό μπορεί να εκληφθεί από το παιδί σαν επίδειξη δύναμης από μέρους σας και οι πιθανότητες να επιβληθείτε είναι λίγες.
• Είναι προτιμότερο κάποιες φορές να υποχωρείτε έγκαιρα, αν δεν είναι κάτι σημαντικό ή να του αποσπάτε το ενδιαφέρον σε κάποια άλλη δραστηριότητα, παρά να περιμένετε την αναπόφευκτη αντίδρασή του με όλα τα επακόλουθά της, γιατί τότε δεν θα είναι πια δυνατόν να κάνετε πίσω.
• Συχνά, η εναντίωση και το πείσμα ενός παιδιού αποτελούν μια πρόκληση για να το προσέξετε.
• Αν το παιδί παρουσιάζει συχνά πείσματα, αναλογιστείτε τον τρόπο που το αντιμετωπίζετε και επανεξετάστε τους τρόπους χειρισμού. Ίσως χρειαστεί αλλαγή συμπεριφοράς και από τους δύο.
• Έχει αποδειχθεί πως όσο περισσότερη ελευθερία έχει ένα παιδί, ώστε να πειραματιστεί και να εξερευνήσει το περιβάλλον, τόσο λιγότερο θα τραβήξουν την προσοχή του τα απαγορευμένα πράγματα.
• Να το προτρέπετε να εκφράζει ανοιχτά αυτό που θέλει και να συζητά μαζί σας.
• Nα του δίνετε ευκαιρίες να αποφασίζει μόνο του.
• Ένα παιδί που μεγαλώνει με τρυφερότητα, κατανόηση και σταθερότητα θα μάθει να αντιμετωπίζει με σιγουριά τον κόσμο και θα είναι προετοιμασμένο να δεχθεί τα όρια ως απαραίτητα.
• Αν η εναντίωση του παιδιού είναι έντονη και δημιουργεί δυσκολία στην επικοινωνία σας, ίσως είναι χρήσιμο να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού.

Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
akappatou.gr