“Μαμά... Mην με συγκρίνεις!”

Αν μπορούσε ένα παιδί νηπιακής ή και σχολικής ηλικίας να εκφραστεί και να χρησιμοποιήσει τις κατάλληλες λέξεις, ένα τέτοιο γράμμα ίσως και να έγραφε στη μαμά του:

“Αγαπημένη μου μανούλα,

Κάθε φορά που είτε λεκτικά, είτε μη λεκτικά, με συγκρίνεις με το αδελφάκι μου ή με κάποιο άλλο παιδάκι, εγώ νιώθω χίλια κομμάτια. Νιώθω ότι πάντα πρέπει να βρίσκομαι σε μια μόνιμη υπερπροσπάθεια για να ανταποκριθώ στις προσδοκίες σου, οι οποίες κάθε φορά αλλάζουν. Είμαι σε μια μόνιμη σύγχυση μαμά, όταν νιώθω ότι με αποδέχεσαι με όρους και προϋποθέσεις. 

Πώς μπορώ να χτίσω την αυτοεκτίμησή μου και να μάθω να αποδέχομαι και να φροντίζω τον εαυτό μου; Πώς να μην με κατακρίνω και να μην με βάζω στη γωνία δείχνοντάς με με το δάχτυλο για όποιο τυχόν λάθος κάνω; Πώς θα μπορέσω να εξελίξω τον εαυτό μου και τις ικανότητές μου, όταν ποτέ δεν θα είμαι αρκετός για εσένα, που είσαι το πιο σημαντικό κομμάτι της ύπαρξης μου; Εσύ και ο μπαμπάς, είστε ό,τι πιο πολύτιμο για εμένα. Είστε τα σημεία αναφοράς μου και οι εξωτερικοί ρυθμιστές των συναισθημάτων μου. 

Ίσως τη σύγκριση να την έχετε βιώσει και εσείς στη δική σας παιδική ηλικία από τους δικούς σας τους γονείς γι’ αυτό και να σας βγαίνει τόσο αυτόματα. Σκεφτείτε, όμως, πώς νιώθατε εσείς τότε. Κάπως έτσι νιώθω κι εγώ τώρα. 

Συγκρίνοντάς με, δεν με βοηθάτε να γίνομαι καλύτερος. Αντίθετα, κάθε φορά που με συγκρίνετε νιώθω και λιγότερο επαρκής και αποδεκτός. Σαν να πρέπει να αποδεικνύω κάθε λεπτό την αξία μου, για να νιώθω ότι με αγαπάτε! 

Είναι, όμως, τόσο δύσκολο για ένα παιδί να νιώθει έτσι. Τόσο πολύ δύσκολο, που φτάνει στο σημείο -επειδή ακριβώς νιώθει αυτή την ανεπάρκεια- να κάνει πράγματα που να επιβεβαιώνουν ότι δεν αξίζει όσο το άλλο παιδάκι, επειδή ακριβώς νιώθει τον πήχη των προσδοκιών πολύ υψηλό. Τι κάνω τόσο λάθος για να με αγαπάτε μόνο αν συμπεριφέρομαι με έναν συγκεκριμένο τρόπο;

Είμαι το παιδί σας και έχω τόσο πολύ ανάγκη από την άνευ όρων αποδοχή σας. Να με αγαπάτε επειδή είμαι εγώ! Όλοι έχουμε δυνατά και αδύναμα σημεία. Βοηθήστε με να αναπτύξω τα δυνατά μου σημεία και να βελτιώσω τα πιο αδύναμα, χωρίς κριτική, αλλά με απεριόριστη αγάπη.

Σας αγαπώ πολύ, αλλά να ξέρετε ότι χωρίς το βάρος των δικών σας προσδοκιών μπορώ να δω πιο καλά τις δικές μου δυνατότητες!”

Αυτά θα μπορούσαν να είναι τα λόγια ενός παιδιού, αν μπορούσε να μιλήσει με αυτόν τον τρόπο. Κάθε φορά που συγκρίνουμε το παιδί μας, υπονομεύουμε την αυτοεκτίμηση του. Ας αγαπήσουμε άνευ όρων τα παιδιά μας, γιατί το καθένα είναι ένας μοναδικός και ξεχωριστός άνθρωπος με δικά του ταλέντα και ικανότητες. Και αν καμιά φορά πέφτουμε στην παγίδα της σύγκρισης, τότε να επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας, ότι ο καθένας είναι μοναδικός και ξεχωριστός.

Μαρίνα Κρητικού, Ψυχολόγος Υγείας / Συστημική - Οικογενειακή Σύμβουλος
kritikou-healthpsy.gr