Τα χαρακτηριστικά στάδια ανάπτυξης των παιδιών

Από τη γέννηση ενός παιδιού και μέχρι την ηλικία των 5 ετών εξελίσσονται τα πιο σημαντικά στάδια ανάπτυξης, τα οποία θα σηματοδοτήσουν τη μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού σε διάφορους τομείς. Τα στάδια ανάπτυξης αφορούν κυρίως τον συναισθηματικό, οπτικο-κινητικό, γλωσσικό, γνωστικό και κοινωνικό τομέα. Κατά το πρώτο και δεύτερο έτος το παιδί παρουσιάζει, ανά τρίμηνο, μεγάλη εξέλιξη σε όλους τους τομείς.

Κάθε φορά που οι γονείς επισκέπτονται τον παιδίατρο, θα πρέπει να συζητούν τη συμπεριφορά του παιδιού, και αν τους προβληματίζει η αργοπορία κατάκτησης σε μερικά στάδια να συζητούν μαζί του. Τα αναπτυξιακά στάδια δεν εμφανίζονται σε όλα τα παιδιά με τον ίδιο ρυθμό, όμως οι ηλικίες που αναφέρονται και αναλυτικά παρακάτω είναι ενδεικτικές για την κατά μέσο όρο εκδήλωση των αντίστοιχων σταδίων.

Σε ηλικία 3 μηνών

Αρχίζει να:

• Αναπτύσσει κοινωνικό χαμόγελο με τα οικεία πρόσωπα
• Παρατηρεί αντικείμενα και πρόσωπα
• Αναγνωρίζει τα οικεία πρόσωπα και απολαμβάνει την αλληλεπίδραση μαζί τους, διαμορφώνοντας με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του την αντίστοιχη συναισθηματική έκφραση
• Στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή του ήχου
• Απλώνει τα χέρια του και αρπάζει μικρά αντικείμενα / παιχνίδια
• Προσπαθεί να στηρίξει το κεφάλι του
• Ξεκινά να παράγει ήχο

Σε ηλικία 7 μηνών

Αρχίζει να:

• Βαβίζει (σχηματίζει συλλαβές)
• Αντιδρά στο άκουσμα του ονόματός του
• Ανταποκρίνεται και προσπαθεί να μιμηθεί τους ήχους που ακούει
• Αλληλεπιδρά με οικεία πρόσωπα στο κοινωνικό παιχνίδι
• Προσπαθεί να πιάσει αντικείμενα που του αρέσουν ακόμη και αν βρίσκονται μακριά του
• Μπουσουλάει και επεξεργάζεται τα ερεθίσματα με τα χέρια και το στόμα
• Στηρίζει το επάνω μέρος του σώματος του και κάθεται
• Εκφράζει τα συναισθήματά του με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του

Σε ηλικία 12 μηνών

Αρχίζει να:

• Προσκολλάται στο πρόσωπο που το φροντίζει και το αναζητά, όταν φεύγει από το οπτικό του πεδίο
• Μιμείται εκφράσεις του προσώπου και χειρονομίες
• Λέει συλλαβές και συνήθως, τις λέξεις "μαμά", "μπαμπά"
• Μπουσουλάει ή αρχίζει να λυγίζει τα γόνατα ή στέκεται
• Χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια, π.χ. αλλάζοντας ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο
• Τοποθετεί ή βγάζει από το κουτί αντικείμενα
• Κατανοεί απλές οδηγίες και ανταποκρίνεται σε αυτές, π.χ. "κάνε γεια", "δώσε φιλάκια"
• Παρατηρεί τα αντικείμενα

Σε ηλικία 15 - 24 μηνών

• Έχει βλεμματική επαφή όταν του μιλάνε
• Απλώνει τα χέρια προκειμένου να εκφράσει την επιθυμία του για αγκαλιά
• Χαιρετά είτε σχηματίζοντας κάποια συλλαβή είτε με την κατάλληλη χειρονομία
• Κατανοεί και ανταποκρίνεται σε μεγαλύτερη γκάμα οδηγιών
• Λέει "μαμά", "μπαμπά" και άλλες λέξεις
• Μπορεί να λέει και δύο λέξεις μαζί
• Παρατηρεί εικόνες από αντικείμενα και τα δείχνει
• Ονομάζει αντικείμενα που του δείχνουν
• Δίνει αντικείμενα που του ζητούν
• Μιμείται δραστηριότητες που έχει δει να κάνουν οι γονείς, π.χ. οικιακές εργασίες
• Δείχνει ενδιαφέρον για άλλα παιδιά

Εάν μετά την ηλικία των 2 ετών το παιδί δεν έχει αναπτύξει καθόλου λόγο ή δεν εκδηλώνει τάση για επικοινωνία και γενικώς, δεν έχει κατακτήσει αρκετά από τα προαναφερόμενα, καλό θα ήταν να απευθύνεστε και σε άλλους εξειδικευμένους επιστήμονες, που θα σας βοηθήσουν και θα σας συμβουλεύσουν για το τι χρειάζεται να κάνετε.

Δέσποινα Αυγερινού - Pietrzyk, Ειδική Παιδαγωγός - Μεταπτυχιακό Ειδικής Αγωγής
thelonaginosuperman.wordpress.com