Oταν το παιδί αρνείται να δοκιμάσει νέα τρόφιμα...

Η εκμάθηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής στα παιδιά πολλές φορές αποτελεί πρόκληση. Ενώ πολλοί γονείς προσπαθούν να συμπεριλάβουν στη διατροφή του παιδιού τους ποικιλία από φρούτα και λαχανικά από την αρχή της ζωής του, πολλά παιδιά αρνούνται να τα δοκιμάσουν. Αν και εσάς το παιδί σας αρνείται να δοκιμάσει νέα φρούτα και λαχανικά ή άλλα τρόφιμα, μπορεί να βιώνει την τροφική νεοφοβία. 

Τι είναι η τροφική νεοφοβία; 

Η τροφική νεοφοβία ορίζεται ως η αποφυγή και η απροθυμία δοκιμής νέων τροφίμων. Επιστημονικά χαρακτηρίζεται ως ένας ωφέλιμος εξελικτικός μηχανισμός επιβίωσης, ο οποίος βοηθά τα παιδιά να αποφύγουν την κατάποση βλαβερών ή τοξικών ουσιών, όταν αρχίζουν να ανεξαρτητοποιούνται από τους γονείς τους.

Από σχετικές έρευνες έχει βρεθεί ότι η εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς μπορεί να εμφανιστεί στην περίοδο του απογαλακτισμού, συνήθως παρουσιάζει απότομη έξαρση στην ηλικία των 2 με 6 ετών και καθώς το παιδί μεγαλώνει ελαττώνεται. 

Αν και περιορισμένα, τα στοιχεία που διαθέτουμε από σχετικές έρευνες δείχνουν ότι στην εποχή μας τα παιδιά που εκδηλώνουν νεοφοβική συμπεριφορά καταναλώνουν λιγότερα φρούτα και λαχανικά, λιγότερα πρωτεϊνούχα τρόφιμα, όπως ψάρι και κρέας και περισσότερα λιπαρά. Αυτή η φτωχή σε ποικιλία, αλλά συγκεντρωμένη σε ενέργεια διατροφή, θεωρείται ότι αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα που συντελεί στην αύξηση των ποσοστών της παιδικής παχυσαρκίας, όπως επίσης και στην αύξηση της συχνότητας εμφάνισης διαφόρων μη μεταδοτικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2.

Τι μπορώ να κάνω για να δοκιμάσει το παιδί μου νέα τρόφιμα;

Με τη σωστή αντιμετώπιση το παιδί σας θα ξεπεράσει τη νεοφοβία. Παρακάτω θα βρείτε μερικούς τρόπους με τους οποίους θα βοηθήσετε το παιδί σας να δοκιμάσει νέα τρόφιμα:

• Προσπαθήστε να κάνετε τα γεύματα σε τακτικές ώρες και να τρώτε μαζί με το παιδί σας. Δώστε το καλό παράδειγμα τρώγοντας εσείς τις τροφές που φοβάται. Οι έρευνες δείχνουν, ότι όταν όλοι στο τραπέζι καταναλώνουν κάποιο τρόφιμο το παιδί μαθαίνει να το αποδέχεται εύκολα μέσω της παρατήρησης.
• Δίνετε αρχικά μικρή ποσότητα και προσφέρετε περισσότερο αφού το φάει. Είναι καλύτερο το νέο τρόφιμο να παρουσιάζεται σαν συνοδευτικό και όχι σαν κύριο γεύμα. Ακόμα και αν δεν το φάει αρχικά, με την επαναλαμβανόμενη έκθεση η αρχική απόρριψη συνήθως μετατρέπεται σε αποδοχή.
• Κάνετε τα γεύματα διασκεδαστικά χρησιμοποιώντας πιάτα και ποτήρια με έντονα χρώματα και όμορφα σχέδια, αφήστε το παιδί να συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού και ενθαρρύνετέ το να φάει μόνο του. Έχει βρεθεί από έρευνες ότι όταν το φαγητό παρουσιάζεται με θετικό τρόπο, είναι πιο πιθανό να γίνει αποδεκτό.
• Προσπαθήστε να τρώτε σε ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον χωρίς περισπασμούς, για παράδειγμα με κλειστή την τηλεόραση. Είναι καλύτερο να μην δίνετε στο παιδί νέες τροφές, ενώ είναι ανήσυχο.
• Δείξτε στο παιδί σας ότι είστε ευχαριστημένοι μαζί του όταν τρώει. Ανταμείψτε το χαμογελώντας και επαινώντας το.
• Προσπαθήστε να μην δείχνετε αγχωμένοι ή ενοχλημένοι και μην αναστατώνεστε αν το παιδί αρνηθεί κάποιο φαγητό. Απομακρύνετε το πιάτο χωρίς σχόλια και μην προσφέρετε κάτι άλλο. Τα δικά σας αρνητικά συναισθήματα θα έχουν σαν αποτέλεσμα το παιδί να κωδικοποιήσει την όλη εμπειρία της πρόσληψης του συγκεκριμένου τροφίμου σαν αρνητική, με αποτέλεσμα να αποφεύγει στο μέλλον να το καταναλώσει.
• Προσπαθήστε να μην του δίνετε πολλά σνακ όπως μπισκότα, σοκολάτες, κ.ά. ή αναψυκτικά στη διάρκεια της ημέρας, καθώς θα έχει μειωμένη όρεξη την ώρα του φαγητού. Κατάλληλα σνακ είναι τα φρούτα, το γιαούρτι, αλλά και ένα τοστ με τυρί.
• Προσπαθήστε να μην τρώτε με βιασύνη. Εάν θεωρείτε ότι το παιδί σας αργεί πολύ να φάει επιτρέψτε του περίπου 20 - 30 λεπτά για το γεύμα του. Στα μεγαλύτερα παιδιά ορίστε ένα χρονικό περιθώριο και ενημερώστε τα για αυτό.
• Να τρώτε το φαγητό καθισμένοι στο τραπέζι όλοι μαζί, ή το παιδί σε μία υπερυψωμένη καρέκλα.
• Αφήστε το να παίξει με το φαγητό, αλλά μην του επιτρέπετε να τρέχει και να παίζει με παιχνίδια την ώρα του φαγητού.
• Ποτέ μην απειλήσετε ή επιβάλετε στο παιδί να φάει κάτι και μην χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν τιμωρία ή ανταμοιβή. Σε πολλές έρευνες έχει βρεθεί ότι η γονική πίεση για την κατανάλωση τροφής συσχετίζεται με αυξημένη νεοφοβική συμπεριφορά των παιδιών.

Εάν το παιδί σας αρνείται να φάει κάποια τρόφιμα για μικρό χρονικό διάστημα μην ανησυχείτε. Η νεοφοβία είναι φυσιολογική και συνήθως μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Στην περίπτωση που το πρόβλημα συνεχίζεται ή το παιδί χάνει βάρος θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας ή με έναν διαιτολόγο για περισσότερες συμβουλές. 

Πηνελόπη Δουβόγιαννη, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

www.iatronet.gr