Η χρήση του αριστερού χεριού. Ασφαλώς δεν είναι ελάττωμα!

Πολλοί έχουν τη λανθασμένη γνώμη, πως τα μικρά βρέφη δείχνουν από πολύ νωρίς προτίμηση σε κάποιο χέρι. Μεγάλο, και κυρίως επικίνδυνο λάθος. Αν είναι βρέφος μερικών μηνών και απλώνει αποκλειστικά το ένα του χεράκι (και όχι και τα δυο), τότε μάλλον υπάρχει πρόβλημα στο άλλο του χέρι. 

Τι είδους πρόβλημα; Αν είναι μόνο το χέρι, τότε ίσως πρόκειται για μια κάκωση του βραχιονίου πλέγματος (τη στιγμή της γέννησης), είτε για ένα κάταγμα της κλείδας (είναι το μικρό οριζόντιο κοκκαλάκι στον ώμο μας). Μερικές, όμως, φορές μια προσεκτική εξέταση θα δείξει και πρόβλημα στο πόδι της ίδιας πλευράς (σπαστική διπληγία). Άρα, σε βρέφος που έχει προτίμηση σε κάποιο χέρι είμαστε πολύ προσεκτικοί!

Όσον αφορά τα πραγματικά αριστερόχειρα παιδιά, είναι πραγματικά άξιο θαυμασμού το πόσο γρήγορα προσαρμόζονται στον "κόσμο" των δεξιόχειρων, που ασφαλώς είναι η συντριπτική πλειοψηφία. Ίσως σε μας τους δεξιόχειρες να φαίνονται αστεία, αλλά το κούμπωμα ενός πουκαμίσου, η γραφή ή το άνοιγμα μιας κονσέρβας είναι στην αρχή ένα μαρτύριο και ένας Γολγοθάς για τα παιδιά αυτά.

Οι αιτίες της αριστεροχειρίας είναι θέμα γονιδίων. Δηλαδή, τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά έχουν αριστερόχειρες γονείς. Σε τέτοια άτομα -για άγνωστους λόγους- επικρατεί η άλλη πλευρά του εγκεφαλικού ημισφαιρίου (στους δεξιόχειρες επικρατεί η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου, ενώ στους αριστερόχειρες η δεξιά) -μοιάζει σαν Χ. 

Στην ηλικία των 3 χρονών αρχίζει να υπάρχει μια προτίμηση σε κάποιο από τα 2 χέρια, ενώ η κατάσταση ξεκαθαρίζει γύρω στα 4 και κάτι. Είναι προφανές, πως δεν υπάρχει καλό και κακό χέρι (όπως αντίστοιχα δεν υπάρχει καλό και κακό μάτι). Άρα είναι ανόητο και εγκληματικό να θέλουμε να "αλλάξουμε" ένα τέτοιο παιδί. 

Πριν αρκετές δεκαετίες τέτοια παιδιά στιγματίζονταν με βαριές, προσβλητικές εκφράσεις όπως "ζερβοκουτάλας" ή "αδέξιος" και το αριστερό χέρι του παιδιού ονομάζονταν σαν το "κακό" ή "βρώμικο" χέρι. Υπήρχαν δε, ευτυχώς πριν από πολλές δεκαετίες, εκπαιδευτικοί που χρησιμοποιώντας ψυχολογική ή σωματική βία τα ανάγκαζαν να αλλάξουν χέρι, καταδικάζοντας τα παιδιά είτε σε σοβαρά μαθησιακά προβλήματα είτε και σε ψυχολογικά (λόγω αισθημάτων αυτό-απόρριψης). Πίστευαν τότε αφελώς, πως το θέμα ήταν απλά να αλλάξεις το ένα χέρι με το άλλο, αγνοώντας πως με τις προσπάθειές τους επιχειρούσαν κάτι πολύ σημαντικότερο. Να μεταφέρουν το κέντρο του λόγου και της κίνησης από το δεξί ημισφαίριο (που βρίσκεται στα αριστερόχειρα άτομα) στο αριστερό ημισφαίριο. 

Ευτυχώς για όλους μας τις τελευταίες δεκαετίες όλα έχουν αλλάξει και προφανώς τέτοιες μέθοδοι έχουν προ πολλού εξαφανιστεί. Για κάποιους άγνωστους λόγους, διαπιστώθηκε πως τα αριστερόχειρα άτομα έχουν πολύ καλές επιδόσεις στα σπορ, πολύ ισχυρή μνήμη, καλλιτεχνική έφεση και ταλέντο στις μηχανικές κατασκευές.

Βοηθήστε το αριστερόχειρο παιδί σας: 

1. Είναι φανερό πως το γραφικό μας σύστημα έχει διαμορφωθεί για τους δεξιόχειρες ανθρώπους. Έτσι το παιδί που χρησιμοποιεί το δεξί του χέρι, μπορεί να βλέπει τα γράμματα που γράφει, ενώ το αριστερόχειρο παιδί δεν μπορεί να τα δει, γιατί απλούστατα τα καλύπτει με το χέρι του, με τελικό αποτέλεσμα να αναγκάζεται να κρατά το μολύβι του με λάθος τρόπο. Αυτό πάρα πολλές φορές οδηγεί τον γραφικό του χαρακτήρα σε πολύ κακή κατάσταση. Άρα, βοηθήστε το να μάθει να κρατάει σωστά το μολύβι με 3 δάχτυλα. Γυρίστε το τετράδιο σε μια τέτοια κατεύθυνση, ώστε να είναι παράλληλο με το χέρι του (για να βλέπει). Επίσης, βάλτε ένα μαξιλάρι στην καρέκλα του, ώστε να κάθεται ψηλά και να βλέπει ευκολότερα το κείμενό του. 

2. Αν και οι δάσκαλοι τώρα πια είναι επαρκώς ενημερωμένοι, ελέγξτε τη θέση του στο θρανίο. Ζητήστε δηλαδή από το δάσκαλο να κάθεται στην αριστερή θέση του θρανίου, ώστε να μην το ενοχλεί ο αγκώνας του συμμαθητή του, που χρησιμοποιεί το δεξί του χέρι. Έτσι, είναι πιθανόν να βελτιωθεί και ο γραφικός του χαρακτήρας. 

3. Αφήστε το παιδί σας να κατανοήσει ότι παρόλο που γράφει με το αριστερό χέρι, αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση ελάττωμα. Κάντε το να καταλάβει ότι υπάρχουν πολλά ακόμη παιδιά σαν και αυτό, αν και μπορεί να μην είναι κοντά του. Μην το εξαναγκάζετε ποτέ να χρησιμοποιεί το δεξί χέρι, αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπλέον πίεση, και μπορεί να μην καταφέρει να γράψει καλά.

4. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την ικανότητα κατανόησης και μάθησης του παιδιού σας, ενώ το διδάσκετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να το διδάξετε με τον κατάλληλο τρόπο. Προσπαθήστε να κατανοήσετε την υπομονή του παιδιού σας, και ακόμη και όταν απογοητεύεται, παραμείνετε ψύχραιμοι. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια από τη δική σας πλευρά. 

5. Προσπαθήστε να το διδάξετε μέσω εικόνων, και πείτε του να γράψει για αυτό που βλέπει. Αυτό θα βελτιώσει τον τρόπο χειρισμού του χεριού του. Μην ανησυχείτε στην αρχή για τα κακογραμμένα κείμενα και τα ορθογραφικά λάθη. Βοηθήστε το παιδί σας να βελτιωθεί σταδιακά.

Συχνά το αριστερόχειρο παιδί μπορεί να αποτυγχάνει στην καλλιγραφία, αλλά αυτό δεν αποτυπώνει την ευφυΐα και την προσπάθειά του. Η ιστορία γνωρίζει πολλούς διάσημους αριστερόχειρες, όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Πάμπλο Πικάσο, ο Ουίστον Τσόρτσιλ και ο Φιντέλ Κάστρο! 

Δρ. Κώστας Κομματάς, Παιδίατρος

www.opediatrosmou.gr