Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

Οικογενειακές αξίες και οικογενειακή ταυτότητα

Article_show_family
Οικογένεια είναι κάτι περισσότερο από μια ομάδα ανθρώπων που ζουν μαζί και μοιράζονται έξοδα και υπευθυνότητες. Τους παραπάνω σκοπούς μπορούν να εκπληρώνουν και απλοί συγκάτοικοι που μοιράζονται ένα σπίτι χωρίς να αποτελούν οικογένεια. Μια οικογένεια, εκτός από τα παραπάνω, προσφέρει την αίσθηση ότι ανήκεις και ότι έχεις κοινή ταυτότητα με μια ομάδα ανθρώπων. 

Αυτά περιλαμβάνουν μια κοινή ιστορία και μια κληρονομιά που περνά από γενιά σε γενιά. Η οικογενειακή ιστορία μπορεί μερικές φορές να αρχίζει πάρα πολλά χρόνια πριν, να επαναλαμβάνεται στις οικογενειακές συγκεντρώσεις και να διδάσκεται στα νεότερα μέλη.

Η οικογένεια προσφέρει συνέχεια μεταξύ των προγόνων του παρελθόντος, των μελών του παρόντος και του μέλλοντος, καθώς γεννιούνται παιδιά και προστίθενται νέα μέλη με τους γάμους. Κάθε στενά δεμένη οικογένεια έχει την αίσθηση ότι "αυτοί είμαστε εμείς" και μια αίσθηση ταυτότητας που καθορίζει ότι το "εμείς" είναι μοναδικά δικό μας. 

Μην παραμελείτε τις οικογενειακές παραδόσεις

Η κοινή αίσθηση ταυτότητας δίνει στην οικογένεια τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως βάση, ως ένας χώρος στον οποίο ανήκει ένα μέλος και ο οποίος θα του προσφέρει υποστήριξη, όταν τη χρειαστεί. Η αίσθηση της ασφάλειας που προέρχεται από μια οικογένεια, που σε αποδέχεται και σε αγαπά, δεν μπορεί να επαναληφθεί πουθενά αλλού.
Η οικογένεια μπορεί να περιλαμβάνει δύο ή δέκα άτομα, παιδιά που προέρχονται από νέους γάμους ή υιοθεσίες, παππούδες ή άλλους συγγενείς, αλλά η κοινή αίσθηση ότι είναι μέλος αυτής της οικογένειας συνδέει και ενδυναμώνει τον καθένα. Η φροντίδα και η διατήρηση των αξιών και των παραδόσεων που δημιουργούν την ταυτότητα της οικογένειας είναι η διαδικασία που τους κρατά όλους ενωμένους.

Οι ισχυρές οικογένειες έχουν κοινές αξίες

Κάθε οικογένεια χρειάζεται να απαντήσει σε κάποιες βασικές ερωτήσεις: Σε ποιες αξίες πιστεύει, τι ελπίζει να πετύχει; Σε τι αντιτίθεται, τι απορρίπτει, τι αγωνίζεται να αποφύγει; Κάθε οικογένεια αναπτύσσει κάποιες αξίες και προσδοκίες που απαντούν σ’ αυτές τις ερωτήσεις και βοηθούν στο να ορίσουμε ποιοι είμαστε "εμείς". Π.χ.

  • Σ’ αυτή την οικογένεια αγαπούμε ο ένας τον άλλο και τον υπερασπιζόμαστε. Είμαστε δημοκρατικοί και μισούμε τον ρατσισμό, ακολουθούμε τις ελληνικές παραδόσεις και εκτιμούμε τις ακαδημαϊκές επιτυχίες.
  • Μας αρέσει η φυσική άσκηση και έχουμε αθλητικές δραστηριότητες.
  • Εκτιμούμε τη φιλανθρωπία και σεβόμαστε τους ηλικιωμένους μας.
  • Λέμε ιστορίες για τους παππούδες μας που ήλθαν π.χ. από τη Μικρά Ασία και έχουμε μεγάλο οικογενειακό γεύμα κάθε Πρωτοχρονιά.
Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία τι είναι αυτό που δίνει σε κάποια οικογένεια την ιδιαίτερη εμφάνισή της, αρκεί να έχουν ποιότητα οι αξίες και οι συμπεριφορές που είναι κατανοητές και αποδεκτές από τα μέλη της.

Οικογένειες που τους λείπουν κάποιες κοινές βασικές αρχές και στόχοι, δεν μπορούν να αποτελούν μια σφιχτοδεμένη ομάδα ανθρώπων, που βρίσκονται συναισθηματικά κοντά και είναι υποστηρικτικοί ο ένας για τον άλλο, αλλά είναι απλώς ένα άθροισμα εγωκεντρικών ατόμων. Χωρίς κοινές αρχές και στόχους, οι άνθρωποι εστιάζονται κυρίως σε ατομικές ανάγκες, δίνοντας λιγότερη έμφαση στη σύνδεση ή την υπευθυνότητα της ομάδας.

Η εγωκεντρική συμπεριφορά συχνά μεταφράζεται σε κυνήγι υλικών ή υπερβολικών επιτευγμάτων. Μπορεί να αναζητούν την ευτυχία σε μεγαλύτερες, πολυτελέστερες και ακριβότερες ιδιοκτησίες, δουλεύοντας σκληρά για την επόμενη προαγωγή και την υψηλότερη θέση στη δουλειά ή επιδιδόμενοι σε ατέλειωτες δραστηριότητες αναψυχής.

Αυτό, όμως, που συχνά διδάσκονται είναι ότι η αγορά αντικειμένων δεν φέρνει την ευτυχία, όταν λείπουν βασικότερα πράγματα, όπως το βαθύτερο αίσθημα νοήματος και σκοπού στη ζωή και η συναισθηματική ικανοποίηση. Η ευτυχία ποτέ δεν αγοράστηκε με χρήματα. 

Οικογενειακές παραδόσεις

Τελετές, ιστορίες, αστείοι χαρακτήρες, σημαντικά γεγονότα, οικογενειακά γεύματα, αγαπημένες μουσικές, ανέκδοτα μπορούν να είναι μέρος της οικογενειακής παράδοσης και της κοινής ταυτότητας. Μέρος αυτής της παράδοσης περνά από στόμα σε στόμα, από τους παλιότερους στους νεότερους. Με ποικίλους τρόπους, μια οικογένεια δείχνει τις παραδόσεις της μέσα από τη συμπεριφορά της.

Οι οικογενειακές τελετές είναι πολύ σημαντικές γιατί προσφέρουν αίσθημα συνοχής. Αποκτούν ιδιαίτερο νόημα γιατί πραγματοποιούνται από ανθρώπους που νοιαζόμαστε και αγαπούμε, γι’ αυτό έχουν μεγαλύτερη αξία και μας γεμίζουν με συναισθηματική ικανοποίηση.

Οικογενειακές ιστορίες

Μέρος της οικογενειακής παράδοσης είναι να μοιραζόμαστε ιστορίες για τα μέλη της οικογένειας, παλιά και παρόντα. Κάθε οικογένεια έχει χαρακτήρες γραφικούς, ήρωες, άγιους ανθρώπους, κατεργάρηδες, απατεώνες, ανθρώπους που έχουν πετύχει κάτι σημαντικό και αυτούς που επέφεραν μεγάλες συμφορές. Κάθε οικογένεια έχει κάποιον που έγινε διάσημος, κάποιον που έγινε το "μαύρο πρόβατο" και κάποιον που θα έπρεπε να τον κλειδώσουν στο υπόγειο, αν αυτό δεν ήταν παράνομο.

Η ιστορία των περισσότερων οικογενειών είναι πιο ενδιαφέρουσα από μυθιστόρημα και πιο αγαπημένη γιατί είναι η δική μας ιστορία. Η επανάληψη των αγαπημένων ιστοριών για ανθρώπους και γεγονότα είναι διασκεδαστική απασχόληση στις μεγάλες οικογενειακές συναντήσεις. Είτε είναι διασκεδαστικές, είτε είναι διδακτικές, έχουν ηθική αξία και μαζεύουν τους ανθρώπους κάτω από την ομπρέλα της κοινής συγγένειας και ιστορίας. Ο ήρωας της ιστορίας μπορεί να είναι ένας "τρελός" για να μην τολμήσει να ακολουθήσει κανείς το παράδειγμά του, είναι όμως ο δικός μας τρελός, που αξίζει κάποια συμπάθεια, ακόμα και τρυφερότητα. 

Τελετές

Αυτές προσφέρουν μια αίσθηση σταθερότητας, που με τη σειρά της προσφέρει ασφάλεια. Στην κοινωνία μας, που σήμερα αλλάζει με ταχύτητα και κινείται διαρκώς, αυτή η ανάγκη είναι σημαντικότερη παρά ποτέ. Οι άνθρωποι μετακινούνται εκατοντάδες ή χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά για λόγους εκπαίδευσης, εργασίας ή αναζήτησης καλύτερων συνθηκών ζωής. Τα μέλη της οικογένειας, που ήταν δεμένα μεταξύ τους, αισθάνονται την ανάγκη της τακτικής επικοινωνίας με τηλεφωνήματα ή e-mail. 

Το συναισθηματικό κέρδος είναι η επικοινωνία με τη βάση, με τους αγαπημένους, και η διατήρηση της αίσθησης ότι ανήκουν σε μια μεγαλύτερη ομάδα. Διατηρώντας τις παραδόσεις και τις τελετές, μεταφέρει κανείς το οικογενειακό πνεύμα και την ταυτότητα της οικογένειας, ανεξάρτητα από το μέρος της χώρας ή του κόσμου όπου ζει. Οι παραδόσεις και οι τελετουργίες αυτόματα μεταβιβάζουν μια αίσθηση κοινού σκοπού και ταυτότητας και προσφέρουν αίσθημα συνέχειας και σταθερότητας. 

Διατήρηση των παραδόσεων

Είναι πολύ σημαντική για τον καθένα στην οικογένεια, ανεξάρτητα από ηλικία, θέση ή ρόλο. Τα μεγαλύτερα μέλη της οικογένειας αναγνωρίζουν περισσότερο την αξία των παραδόσεων και δίνουν έμφαση στη διδαχή και διατήρησή τους. Τα παιδιά χαίρονται τις παραδόσεις για τους δικούς τους λόγους, για την οικειότητα και τη σταθερότητα που προσφέρουν.  

Οι έφηβοι μπορεί να επαναστατούν και να απομακρύνονται από παραδόσεις και τελετές για λίγο, και αυτό αποτελεί ένα μέρος της ανεξαρτητοποίησης από τους γονείς και της ανάπτυξης της δικής τους αίσθησης ταυτότητας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι έφηβοι δεν επωφελούνται ή δεν διασκεδάζουν με τις παραδοσιακές οικογενειακές δραστηριότητες και ότι θα πρέπει να αποκλεισθούν από αυτές. Το ότι παραπονιούνται για ένα ακόμα βαρετό χριστουγεννιάτικο γεύμα της θείας Αντιγόνης δεν αποκλείει το γεγονός η γαλοπούλα και η τυρόπιτα να είναι νοστιμότατες. Ακόμα και οι επαναστατικότεροι έφηβοι ανακαλύπτουν ότι απολαμβάνουν την επιστροφή στις οικογενειακές παραδόσεις.  

Εθνικές παραδόσεις

Στην πολυπολιτισμική, πολυφυλετική κοινωνία μας, οι εθνικές και φυλετικές παραδόσεις παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της οικογενειακής ταυτότητας. Γλώσσα, φαγητά, ρούχα, γιορτές και άλλες παραδόσεις επηρεάζονται από την εθνική και φυλετική ταυτότητα. Όλες οι φυλετικές ομάδες διατηρούν και διδάσκουν την κληρονομιά και τις παραδόσεις στα παιδιά τους και βασίζουν σ’ αυτές την οικογενειακή τους ζωή.

Οι πρακτικές ανατροφής των παιδιών επηρεάζονται ισχυρά από την εθνικότητα, ειδικά σε περιπτώσεις νέων μεταναστών. Αυτές οι διαφορετικές προελεύσεις προσφέρουν μια πλούσια πηγή παράδοσης και ιστορίας, που πρέπει να είναι σεβαστή και να διατηρηθεί προς όφελος της κοινότητας, των οικογενειών και των ατόμων. Η χώρα μας έχει να ωφεληθεί από αυτή την πολυμορφία.


Οικογενειακές συναντήσεις

Οι δυνατές οικογένειες έχουν κοινές δραστηριότητες. Όταν παραμένουν συναισθηματικά κοντά, λίγα πράγματα στη ζωή μπορούν να προσφέρουν τη ζεστασιά και την ευχαρίστηση μιας μεγάλης οικογενειακής συνάντησης. Τα μέλη επανέρχονται στην οικογένεια από κοντά ή μακριά για να αντλήσουν συναισθηματική τροφή και ταυτότητα. Η οικογένεια παραμένει η βάση για όλη τη ζωή, από το λίκνο μέχρι τον τάφο.

Στέλλα Τσίτουρα, Παιδίατρος - Ιατρός Κοινωνικής Ιατρικής

www.letsfamily.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου