Eξαρτώμενα ή ανεξάρτητα παιδιά;

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των εξαρτώμενων και των ανεξάρτητων παιδιών; Πολλές φορές οι γονείς μπερδεύουν την ηλικία των παιδιών τους και τα αντιμετωπίζουν ως αδύναμα. Το γεγονός ότι ένα παιδί είναι μικρό, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αναλάβει πράγματα ή να ικανοποιήσει μόνο του τις ανάγκες του. 

Όμως, πολλοί γονείς προσπαθούν να λύνουν τα προβλήματά του, να ικανοποιούν τις ανάγκες και τα θέλω του, πριν ακόμα ζητήσει κάτι. Έτσι, τα παιδιά επαναπαύονται και μαθαίνουν να είναι εξαρτώμενα από τους γονείς τους.

Τα παιδιά, λοιπόν, που δεν έχουν μάθει να λειτουργούν ανεξάρτητα τις περισσότερες φορές εξαρτώνται από τους άλλους για να κατανοήσουν το πώς αισθάνονται για τον εαυτό τους. Δυστυχώς, μερικοί γονείς βολεύονται με αυτή την εξάρτηση των παιδιών, γιατί μέσα από αυτήν καλύπτουν τι δική τους ανάγκη για εξουσία και έλεγχο εξασφαλίζοντας έτσι ότι θα έχουν την κυρίαρχη δύναμη στη ζωή των παιδιών τους.

Αν θα μπορούσε να απαρρυθμίσει κανείς τα χαρακτηριστικά των εξαρτώμενων παιδιών θα είχαν σίγουρα μερικά από τα παρακάτω:

• Βασίζονται στους άλλους για να αποκτήσουν κίνητρα επίτευξης.
• Η ευτυχία τους εξαρτάται από άλλους, επειδή δεν έχουν τον έλεγχο της ζωής τους και επειδή δεν έχουν την ευθύνη των σκέψεων και των συναισθημάτων τους, καθώς και της συμπεριφοράς τους.
• Συνήθως, ενθαρρύνονται με ακατάλληλες ανταμοιβές ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά τους και μεγαλώνουν χωρίς όρια.
• Δυσκολεύονται στη λήψη αποφάσεων, επειδή έχουν την πεποίθηση ότι οι γονείς τους ξέρουν πάντα το καλύτερο και αποφασίζουν για αυτά.

Σε αντίθεση τώρα, με τα εξαρτημένα παιδιά, τα ανεξάρτητα παρουσιάζουν διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ο λόγος είναι πως τα παιδιά που από μικρά έχουν μάθει να ικανοποιούν μόνα τους τις ανάγκες τους, είναι πιο ικανά να αναλάβουν τη φροντίδα του εαυτού τους και να σταθούν στα πόδια τους. Νιώθουν αυτοπεποίθηση και ότι μπορούν να τα καταφέρουν μόνα τους.

Τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά των ανεξάρτητων παιδιών είναι τα εξής:

• Δημιουργούν εγγενή κίνητρα και τους δικούς τους λόγους για να επιτύχουν κάτι.
• Τους έχει δοθεί η ευκαιρία και η καθοδήγηση να δοκιμάσουν δραστηριότητες δικής τους επιλογής.
• Με τους γονείς δημιουργούν σχέση συνεργασίας και όχι ελέγχου, στην οποία οι ιδέες και επιθυμίες του παιδιού γίνονται αποδεκτές από τους γονείς. Υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός.
• Μπορούν και παίρνουν σωστές και δικές τους αποφάσεις, επειδή έχουν τη δυνατότητα να εξετάσουν διάφορες επιλογές έχοντας την υποστήριξη και καθοδήγηση των γονιών τους.

Πώς, λοιπόν, οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία των παιδιών τους;

Αρχικά, οι γονείς θα πρέπει να τροποποιήσουν το περιβάλλον του μωρού τους από τα πρώτα χρόνια της ηλικίας του, προκειμένου μόνο του να μπορεί να ικανοποιεί τις δικές του ανάγκες. Για παράδειγμα, να τοποθετήσουν το κυπελάκι του νερού του σε χαμηλό σημείο, ώστε να μπορεί να το παίρνει μόνο του. 

Ακόμα, επιλέξτε ρούχα και παπούτσια που μπορεί να τα βάζει και να τα βγάζει εύκολα. Τοποθετήστε αποθηκευτικούς χώρους στο παιδικό δωμάτιο, όπου μόνο του κάθε βράδυ θα μαζεύει τα παιχνίδια του. Κολλήστε εξωτερικά από κάθε κουτί ή κάδο ένα αυτοκόλλητο που θα του δείχνει που πρέπει να τοποθετήσει το κάθε παιχνίδι.

Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό όταν το παιδί σας φέρει ένα πρόβλημα, να το ακούτε με προσοχή και ενσυναίσθηση. Με τον τρόπο αυτό, δίνετε την πρωτοβουλία στο μικρό σας να βρει μόνο του τη δική του λύση για το πρόβλημα που το απασχολεί.

Ακόμα και αν η προσπάθεια του παιδιού δεν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, είναι σημαντικό να μη δίνουν βάση στις ατέλειες, αλλά αντίθετα να επικεντρώνετε την προσοχή σας στη σταδιακή βελτίωση των ικανοτήτων του παιδιού.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά να βλέπουν τις πιθανές αποτυχίες τους σαν ευκαιρία για να ανακαλύψουν και να προσδιορίσουν τις δυνατότητές τους. Τα παιδιά, όμως, θα μάθουν από τα λάθη τους και θα βγάλουν συμπεράσματα από αυτά, μόνο αν έχουν κάποιον που θα τα στηρίξει εκείνη την στιγμή. Δεν χρειάζεται να ασκήσετε κριτική αν έχουν κάνει κάποιο λάθος. Αντιθέτως, εξηγήστε τους πως τα λάθη είναι μια ευκαιρία για μάθηση και βελτίωση.

Προσπαθήστε να είστε κοντά στα παιδιά σας, χωρίς όμως να εμποδίζετε τη φυσιολογική τους ανάπτυξη και εξέλιξη. Με υπομονή να απολαμβάνετε τον τρόπο που μεγαλώνουν και ωριμάζουν χρόνο με τον χρόνο.

www.jenny.gr