Η συμβίωση των ενήλικων παιδιών με τους γονείς τους είτε επειδή δεν έφυγαν ποτέ από το σπίτι είτε επειδή έφυγαν, αλλά αναγκάστηκαν να γυρίσουν, σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εύκολη. Μπορεί όμως να γίνει ευκολότερη με την εφαρμογή μερικών στρατηγικών δια στόματος των ειδικών.
Τα προβλήματα
Ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης το φαινόμενο της επιστροφής στο πατρικό αρκετών ανθρώπων, που διανύουν την τρίτη ή και την τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής τους δυστυχώς δεν είναι σπάνιο. Όπως πια δεν είναι σπάνιο και ένα παιδί να μην έχει φύγει ποτέ από το σπίτι του ούτε για σπουδές ούτε για δουλειά, καθώς μπορεί να το απαγορεύουν οικονομικοί ή άλλοι λόγοι. Και όλοι λίγο πολύ, ακόμα και αν δεν ξέρουμε από πρώτο χέρι, σίγουρα μπορούμε να φανταστούμε τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτή η συμβίωση και για τα παιδιά και για τους γονείς τόσο σε ψυχολογικό επίπεδο όσο και σε πρακτικό. Κι αυτό γιατί ξαφνικά περιορίζεται η ανεξαρτησία όλων και καλούνται να αλλάξουν δραστικά τον τρόπο ζωής τους.
Νέες υποχρεώσεις και συμβιβασμοί έρχονται στο προσκήνιο, ενώ δεν λείπουν και η γκρίνια, οι τσακωμοί, αλλά και η μελαγχολία, το αίσθημα αποτυχίας, κ.λπ. Θα μπορούσε άραγε ποτέ η επιστήμη να προτείνει λύσεις για να αποφευχθούν όλα αυτά; Επιστήμονες από την Αυστραλία ισχυρίζονται πώς ναι, καθώς έκαναν έρευνα ειδικά γι' αυτό το θέμα μια και όπως φαίνεται η Ελλάδα δεν έχει την αποκλειστικότητα σε αυτή τη συγκατοίκηση.
Η έρευνα
Οι καθηγήτριες Cassandra Szoeke και Katherine Burn από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης εξέτασαν και τις δύο περιπτώσεις, δηλαδή και των παιδιών που επέστρεψαν σπίτι και αυτών που δεν έφυγαν ποτέ. Για να ολοκληρώσουν την έρευνά τους έκαναν μία ενδελεχή ανασκόπηση 20 παλιότερων μελετών που αφορούσαν περίπου 20.000 συμμετέχοντες απ' όλον τον κόσμο. Και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι ότι οι συγκρούσεις μπορούν να ελαχιστοποιηθούν, αν οι ρόλοι και οι προσδοκίες και των δύο μερών επαναπροσδιοριστούν απ' την αρχή.
Τα αποτελέσματα
Η έρευνα έδειξε ότι:
- Οι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά παραμένουν ή επιστρέφουν στο πατρικό τους και μετά την ενηλικίωσή τους είναι: οι ασταθείς οικονομικο-κοινωνικές συνθήκες και η έξτρα χρηματική υποστήριξη που μπορεί να χρειάζονται κατά τη μετάβαση στο Πανεπιστήμιο, στην εργασία ή στην ανεργία, κ.λπ. Επίσης, το διαζύγιο και τα προβλήματα υγείας μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση του φαινομένου. Και επειδή ακριβώς οι λόγοι που οδηγούν τα παιδιά στο σπίτι των γονιών τους συνήθως δεν είναι ευχάριστοι ή εκούσιοι, είναι αυτονόητο ότι υπάρχει εξαρχής ένα βαρύ κλίμα που επιδρά στην ψυχολογία όλων.
- Οι γονείς που έχουν ανώτερη μόρφωση παραμένουν παντρεμένοι και είναι αρκετά ευκατάστατοι, τείνουν να έχουν παιδιά που παραμένουν στο σπίτι για περισσότερο. Αντίθετα τα παιδιά που μεγαλώνουν υπό πιο δύσκολες συνθήκες (μονογονεϊκές οικογένειες που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα, αδυναμία να ολοκληρώσουν το σχολείο, κ.λπ.) τείνουν να φεύγουν νωρίτερα από το πατρικό τους.
- Συχνά τα ενήλικα παιδιά που μοιράζονται την ίδια στέγη με τους γονείς τους δεν συνεισφέρουν καθόλου στα έξοδα του νοικοκυριού προσθέτοντας ένα ακόμα οικονομικό βάρος στους γονείς.
Μετά τη μελέτη των παραπάνω δεδομένων, οι ερευνητές κατέληξαν πώς ο καλύτερος τρόπος για να αποσοβηθούν οι "παρενέργειες" αυτής της συγκατοίκησης είναι να μπουν νέοι κανόνες στη σχέση και στην καθημερινότητα γονιών και παιδιών. Μερικοί από αυτούς είναι:
Οι γονείς να φέρονται στα παιδιά τους ως τους ενήλικες που είναι και όχι σαν να είναι ακόμα τα μικρά τους αγοράκια ή κοριτσάκια. Επομένως, θα πρέπει να συζητήσουν μαζί τους ανοιχτά για τους λόγους που οδήγησαν στη συγκατοίκηση, καθώς και για το τι είναι διατεθιμένοι να κάνουν κατά τη διάρκειά της, αλλά και τι περιμένουν από τα παιδιά αναλόγως πάντα την κατάσταση (π.χ. αν θα μοιράζονται τα έξοδα του νοικοκυριού, τις δουλειές του σπιτιού, να συζητήσουν για το πόσο μπορεί να διαρκέσει η συμβίωση, ώστε και οι δύο πλευρές να ανακτήσουν όσο το δυνατόν πιο σύντομα την ανεξαρτησία τους, να κάνουν σαφές πώς μπορούν π.χ. να του καλύψουν τη διαμονή και το φαγητό τους αλλά όχι και τα προσωπικά τους έξοδα, κ.λπ.)
Σημαντικό είναι επίσης οι γονείς να σεβαστούν τον προσωπικό χώρο των παιδιών, καθώς και την ιδιωτική τους ζωή. Το ότι επέστρεψαν στο πατρικό τους δεν σημαίνει πώς επέστρεψαν και στις αρχές της εφηβείας τους.
Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να αποφύγουν την κριτική για τις επιλογές ή τις ανεξέλεγκτες συνθήκες, που μπορεί να αναγκάζουν το παιδί να μένει μαζί τους. Δεν υπάρχει λόγος να ακούγονται φράσεις του τύπου "αν με είχες ακούσει, δε θα 'σουν εδώ τώρα" ή χαρακτηρισμοί που μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα όπως "είσαι τεμπέλης" κ.λπ. Και ούτε πρέπει πάλι να το "κανακεύουν" και να του δείχνουν πώς όσο είναι οι ίδιοι εκεί, το παιδί δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τίποτα, δεν υπάρχει λόγος να ψάχνει για δουλειά, κ.λπ. Πρέπει αντίθετα να του δίνουν κίνητρα να ανεξαρτητοποιηθεί, χωρίς όμως να το κάνουν να αισθάνεται άχρηστο ή βάρος.
Τα παιδιά από την άλλη θα πρέπει να αποσαφηνίζουν εξαρχής πώς και για πόσο σκέφτονται τη συγκατοίκηση (μοίρασμα ευθυνών, προστασία της ιδιωτικότητας, κ.λπ.) δεν πρέπει να κλείνονται στον εαυτό τους, αντίθετα πρέπει απ' την αρχή να επικοινωνούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά με τους γονείς τους, να θέσουν τα προσωπικά τους όρια εντός σπιτιού χωρίς φυσικά να παραβιάζουν αυτά των γονιών τους, να αναζητήσουν τρόπους να συνεισφέρουν στο σπίτι (αν π.χ. δεν έχουν δουλειά και δεν μπορούν να συμβάλλουν στα έξοδα, να αναλάβουν κάποιες δουλειές, κ.λπ.) και φυσικά να έχουν στο νου τους ότι κάποια στιγμή θα φύγουν από εκεί και να κινητοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Πολύ σημαντικό είναι τέλος τα παιδιά να μην αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση ως προσωπική τους αποτυχία και να μην αφεθούν σε αισθήματα μελαγχολίας, κ.λπ. Είναι βασικό να διατηρήσουν την κοινωνική τους ζωή και να επιδιώκουν να έχουν δραστηριότητες εκτός σπιτιού, ώστε να εκτονώνονται, να χαλαρώνουν και να βρίσκουν χρόνο για τον εαυτό τους.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
akappatou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου