+03.jpg)
Στις 6 Αυγούστου η Εκκλησία εορτάζει τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού, μία από τις δώδεκα δεσποτικές εορτές της Ορθοδοξίας. Γι' αυτό, άλλωστε, παρ' όλη την νηστεία του δεκαπενταύγουστου, αυτή την ημέρα επιτρέπεται να φάμε ψάρι. Έως τον 4ο αιώνα η Μεταμόρφωση γιορταζόταν πριν το Πάσχα, αλλά από την ημέρα των εγκαινίων του Ναού της Μεταμορφώσεως, τον οποίο έχτισε η Αγία Ελένη στο όρος Θαβώρ, επικράτησε ο εορτασμός να γίνεται στις 6 Αυγούστου.
Η Μεταμόρφωση συνιστά ύπατη μύηση, αποτελεί το μέγιστο μάθημα μυστικής θεολογίας. Και η ελάχιστη λεπτομέρεια είναι διδακτική: τι ήθελε να αποκαλύψει ο Ιησούς με τη Μεταμόρφωση, γιατί πήρε μόνο τρεις μαθητές του, γιατί έπρεπε να ανεβούν σε όρος, γιατί έπρεπε να πέσουν σε ύπνο οι μαθητές και τι συμβολίζει αυτό, τι συμβολίζει το λευκό φως, γιατί ήταν μαζί Του ο Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας, γιατί δεν μπορεί η μυστική εμπειρία του Θεού να περιγραφεί και να ορισθεί, και άλλα πολλά που νιώθει ο έχων μυστική εμπειρία.
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι η πρώτη μεγάλη θρησκευτική γιορτή του Αυγούστου η οποία τα παλαιότερα χρόνια συνοδευόταν από μεγάλα πανηγύρια στα χωριά των βουνών και των κάμπων.
Η γιορτή σε ότι αφορά την εκκλησία και την ερμηνεία της έχει αλληγορικές και συμβολικές έννοιες, τόσο σε επίπεδο θεολογίας, όσο και σε επίπεδο λαογραφίας. Σε επίπεδο θεολογίας για πολλούς ειδικούς αφορά τη διαφορετική σημασία που έδωσε η κοσμοθεωρία του ελληνισμού στον χριστιανισμό, βγάζοντας τον από το πεδίο της "λύτρωσης" και φτάνοντάς τον στη "σωτηρία".
Λαογραφικά πάντως η Μεταμόρφωση του Σωτήρος συνδέεται με τους αγρότες και τη φύση, καθώς με τη γιορτή αυτή ξεκινά ουσιαστικά η αμπελουργική περίοδος. Είναι χαρακτηριστικό, ότι τα παλαιότερα χρόνια στα χωριά οι αμπελουργοί συνήθιζαν να προσκομίζουν στις εκκλησίες -για να ευλογηθούν με ειδική ευχή- τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, τα οποία στη συνέχεια διανέμονταν στο εκκλησίασμα.
Η ευλογία των σταφυλιών, των αντιπροσωπευτικών αυτών απαρχών του κόσμου, είναι μία λειτουργική πράξη, που τονίζει ιδιαίτερα τη δοξολογική και ευχαριστιακὴ προσφορά της ύλης και των καρπών της γης στον Δημιουργό Θεό και κτίστη των πάντων. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν ο καρπός αυτός της αμπέλου μάς δίνει το κρασί, που ο Χριστός ευλόγησε στην Κανά, για να τονίσει την εν Χριστώ μεταμόρφωση του κόσμου, αλλά και μάς το παρέδωσε στον Μυστικό Δείπνο, ως το στοιχείο εκείνο, που μαζί με το ψωμί, την ώρα της θείας Λειτουργίας αφθαρτοποιούνται χαρισματικά, μεταποιούμενα σε θεία Ευχαριστία.
Η Μεταμόρφωση συνιστά ύπατη μύηση, αποτελεί το μέγιστο μάθημα μυστικής θεολογίας. Και η ελάχιστη λεπτομέρεια είναι διδακτική: τι ήθελε να αποκαλύψει ο Ιησούς με τη Μεταμόρφωση, γιατί πήρε μόνο τρεις μαθητές του, γιατί έπρεπε να ανεβούν σε όρος, γιατί έπρεπε να πέσουν σε ύπνο οι μαθητές και τι συμβολίζει αυτό, τι συμβολίζει το λευκό φως, γιατί ήταν μαζί Του ο Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας, γιατί δεν μπορεί η μυστική εμπειρία του Θεού να περιγραφεί και να ορισθεί, και άλλα πολλά που νιώθει ο έχων μυστική εμπειρία.
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι η πρώτη μεγάλη θρησκευτική γιορτή του Αυγούστου η οποία τα παλαιότερα χρόνια συνοδευόταν από μεγάλα πανηγύρια στα χωριά των βουνών και των κάμπων.
Η γιορτή σε ότι αφορά την εκκλησία και την ερμηνεία της έχει αλληγορικές και συμβολικές έννοιες, τόσο σε επίπεδο θεολογίας, όσο και σε επίπεδο λαογραφίας. Σε επίπεδο θεολογίας για πολλούς ειδικούς αφορά τη διαφορετική σημασία που έδωσε η κοσμοθεωρία του ελληνισμού στον χριστιανισμό, βγάζοντας τον από το πεδίο της "λύτρωσης" και φτάνοντάς τον στη "σωτηρία".
Λαογραφικά πάντως η Μεταμόρφωση του Σωτήρος συνδέεται με τους αγρότες και τη φύση, καθώς με τη γιορτή αυτή ξεκινά ουσιαστικά η αμπελουργική περίοδος. Είναι χαρακτηριστικό, ότι τα παλαιότερα χρόνια στα χωριά οι αμπελουργοί συνήθιζαν να προσκομίζουν στις εκκλησίες -για να ευλογηθούν με ειδική ευχή- τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, τα οποία στη συνέχεια διανέμονταν στο εκκλησίασμα.
Η ευλογία των σταφυλιών, των αντιπροσωπευτικών αυτών απαρχών του κόσμου, είναι μία λειτουργική πράξη, που τονίζει ιδιαίτερα τη δοξολογική και ευχαριστιακὴ προσφορά της ύλης και των καρπών της γης στον Δημιουργό Θεό και κτίστη των πάντων. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν ο καρπός αυτός της αμπέλου μάς δίνει το κρασί, που ο Χριστός ευλόγησε στην Κανά, για να τονίσει την εν Χριστώ μεταμόρφωση του κόσμου, αλλά και μάς το παρέδωσε στον Μυστικό Δείπνο, ως το στοιχείο εκείνο, που μαζί με το ψωμί, την ώρα της θείας Λειτουργίας αφθαρτοποιούνται χαρισματικά, μεταποιούμενα σε θεία Ευχαριστία.
Για την ημέρα αυτή αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης: "...έθιμο από τα πιο διαδεδομένα, με μορφή θρησκευτικού νομίμου, είναι η προσκομιδή στις εκκλησίες και η ευλόγηση με ειδική ευχή των πρώτων σταφυλιών της χρονιάς… Σ’ αυτό το έθιμο επιζεί η αρχαία συνήθεια των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στους θεούς, όπως εκφραζόταν στην ιστορική αρχαιότητα ως συγκροτημένη λατρευτική εκδήλωση με τις εορτές των Θαργηλίων, των Θαλυσίων και των Πυανοψίων".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου