Η χαρά σας για τον ερχομό του μωρού στο σπίτι είναι δεδομένη. Όμως, εξίσου δεδομένο είναι και το άγχος σας. Γι’ αυτό σας δίνουμε έναν μίνι οδηγό για τις πρώτες μικροασθένειες, που τα περισσότερα νεογέννητα περνούν.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια συχνή ασθένεια, μιας που στην ηλικία αυτή το πεπτικό σύστημα δεν λειτουργεί φυσιολογικά, αφού είναι ακόμη ανώριμο. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη ίσως ασθένεια, αφού παρουσιάζεται σε 1 από τα 500 νεογέννητα. Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, ένα βρέφος μπορεί να παρουσιάσει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση πολλές φορές την ημέρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των βρεφών την ξεπερνά χωρίς κανένα πρόβλημα στην ηλικία 12 - 18 μηνών, αφού τότε ωριμάζουν και οι λειτουργίες του οργανισμού του. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκαλείται επειδή ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας του βρέφους, που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι, λόγω του ότι δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένος, παρουσιάζει χαλαρότητα, και έτσι αφήνει τα υγρά του στομάχου να ανέβουν στον οισοφάγο και τελικά στο στόμα. Για να την αποφύγουμε, θα πρέπει να φροντίζουμε να μην ταΐζουμε υπερβολικά το μωρό, ενώ σε κάθε γεύμα θα πρέπει να το βοηθάμε να ρευτεί. Πολύ βοηθητικό είναι μετά από κάθε γεύμα να το κρατάμε σε όρθια θέση για περίπου μισή ώρα.
Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα ή νινίδα
Είναι μια επίσης πολύ συνηθισμένη κατάσταση, που παρατηρείται συνήθως πάνω στο κεφάλι του νεογέννητου, γιατί στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολλοί σμηγματογόνοι αδένες. Αυτό το σμήγμα που μοιάζει με λέπια καταπολεμάται πολύ εύκολα με λίγο λαδάκι ή βαζελίνη. Αν δεν καταπολεμηθεί, συνήθως οι παιδίατροι συστήνουν κάποιες ειδικές αλοιφές με σελήνιο ή σαλικυλικό οξύ.
Νεογνική ακμή
Η νεογνική ακμή προσβάλλει σχεδόν το 20% των νεογνών και οφείλεται στις μητρικές ορμόνες, οι οποίες και διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες του μωρού. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι τα κόκκινα σπυράκια σε μάγουλα, μέτωπο και πηγούνι, που εμφανίζονται συνήθως μέσα στις τρεις πρώτες εβδομάδες της ζωής του.
Νεογνική επιπεφυκίτιδα (Οφθαλμία)
Η νεογνική επιπεφυκίτιδα είναι πολύ συχνή στα βρέφη και παρουσιάζεται συνήθως την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Οι παχιές τσίμπλες που παρουσιάζονται ως σύμπτωμα, συνήθως καταπολεμούνται με ειδικό αντιβιοτικό κολλύριο για τα μάτια.
Φυσιολογικός ίκτερος των νεογνών
Ο ίκτερος είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, μιας που από αυτόν προσβάλλεται το 20 - 40% των νεογέννητων και εμφανίζεται λόγω της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της συνακόλουθης αυξημένης χολερυθρίνης στο πλάσμα του αίματος. Ο φυσιολογικός ίκτερος των νεογνών παρουσιάζεται την 3η ή την 4η ημέρα ζωής του, χωρίς πυρετό ή άλλα συμπτώματα, και συνήθως υποχωρεί εντός δύο εβδομάδων. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, το σύμπτωμα μπορεί να οφείλεται σε κάποια διαταραχή, οπότε επιβάλλεται ιατρική παρακολούθηση.
Κολικοί
Οι κολικοί εμφανίζονται στο 20% περίπου των μωρών συνήθως μετά τη 2η εβδομάδα της ζωής τους, και υποχωρούν έως το τέλος του 3ου μήνα. Οι αιτίες της εμφάνισής τους δεν είναι γνωστές, μιας που τους παρουσιάζουν τόσο τα παιδιά που θηλάζουν όσο και αυτά που πίνουν γάλα σε σκόνη. Τα συμπτώματα είναι πάνω - κάτω κοινά, και τις περισσότερες φορές τα μωρά που πάσχουν από κολικούς κλαίνε για 3 τουλάχιστον ώρες την ημέρα ή για περισσότερες από 3 μέρες μέσα στην εβδομάδα, ενώ οι κρίσεις τους παρουσιάζονται αργά το απόγευμα ή το βράδυ. Συνήθως τα μωρά που έχουν κολικούς παρηγορούνται, όταν στέκουν όρθια στην αγκαλιά ή με ένα ζεστό μπάνιο. Επίσης, οι ελαφριές κυκλικές μαλακτικές κινήσεις στην κοιλιά τους είναι πολύ ανακουφιστικές. Αν υπάρχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας, τότε βοηθάμε το μωρό με κάποιο υπόθετο γλυκερίνης. Οι περισσότεροι παιδίατροι αποφεύγουν τα φάρμακα ή απλά συστήνουν κάποιες ελαφριές σταγόνες που προλαμβάνουν τη δημιουργία αερίων στα έντερα του βρέφους.
Ομφαλοκήλη
Η ομφαλοκήλη αποτελεί συνήθη τύπο κήλης στα νεογνά και βρέφη, και σε γενικές γραμμές υποχωρεί μόνη της γύρω στο 1ο έτος. Η συγκεκριμένη ασθένεια οφείλεται σε αδυναμία των μυών του κοιλιακού τοιχώματος στην περιοχή του ομφαλού, με αποτέλεσμα μέρος του εντέρου να προβάλλει. Συνήθως δεν προκαλεί καμία δυσφορία στο παιδί και διορθώνεται εύκολα, ενώ υποχωρεί μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων. Παλαιότερα πίστευαν ότι ο ελαστικός επίδεσμος ή κάποιο μεταλλικό κέρμα στην περιοχή της κήλης, βοηθούσαν στην πιο γρήγορη επούλωση. Στην πραγματικότητα, όμως, η ομφαλοκήλη κλείνει από μόνη της και δεν χρειάζεται καμία βοήθεια. Χειρουργική επέμβαση απαιτείται μόνο στις περιπτώσεις που η κήλη είναι πολύ μεγάλη, μεγαλώνει μετά την ηλικία του ενός χρόνου ή παρουσιάζει σημεία περίσφιξης, προκαλώντας έντονο πόνο κι εμετό.
Στοματίτιδα
Η στοματίτιδα σε νεογέννητα και βρέφη είναι ένα συχνό φαινόμενο, και συνήθως παρουσιάζεται σε όσα πίνουν γάλα με το μπιμπερό ή λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αντιβιοτική αγωγή. Παρουσιάζεται με τη μορφή άσπρων στιγμάτων που είναι κολλημένα πάνω στη γλώσσα, τα μάγουλα, τον ουρανίσκο, και γενικά σε όλη τη στοματική κοιλότητα. Η θεραπεία είναι πολύ εύκολη και γίνεται με ειδικές αλοιφές ή σταγόνες που θα σας συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
Ποια συμπτώματα είναι ανησυχητικά;
Ποιες είναι, όμως, οι ανησυχητικές ενδείξεις ασθένειας στα πολύ μικρά βρέφη; Και πότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε πραγματικά; Η ασθένεια σε ένα μικρό βρέφος κάτω των τριών μηνών απαιτεί προσοχή. Σε γενικές γραμμές, τα βρέφη είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά, και οι σοβαρές ασθένειες σπανίζουν, αλλά γενικά είναι καλό να έχετε κάποιες ειδικές οδηγίες για να βασιστείτε. Δείτε τις ενδείξεις:
Πυρετός: Ο πυρετός σε ένα πολύ μικρό βρέφος θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και οι θερμοκρασίες πάνω από 38,5 βαθμούς θεωρούνται υψηλές. Αν η θερμοκρασία του μωρού σας είναι αυξημένη, αφαιρέστε μια στρώση ρούχων και ελέγξτε την ξανά σε 15 - 20 λεπτά. Αν δεν έχει επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα, καλέστε το γιατρό σας.
Χαμηλή θερμοκρασία: Τα μικρά βρέφη μπορούν να αντιδράσουν σε κάποια μόλυνση με μείωση της θερμοκρασίας τους. Αν η θερμοκρασία του είναι κάτω από 37,5 βαθμούς, τυλίξτε το ζεστά και ελέγξτε ξανά σε 15 - 20 λεπτά. Αν η θερμοκρασία δεν αυξηθεί ή αν αυξηθεί αλλά για λίγο, παρά το ότι είναι πλέον ζεστά ντυμένο, καλέστε αμέσως το γιατρό σας.
Ταχύπνοια: Τα μικρά βρέφη όταν έχουν πρόβλημα στην αναπνοή, αντιδρούν αναπνέοντας ταχύτερα και πιο βαθιά. Παρ' όλα αυτά, εξαντλούνται πιο γρήγορα και δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις για ταχύτερη αναπνοή, που παρουσιάζονται εξαιτίας προβλημάτων στην καρδιά ή στους πνεύμονες. Αναπνοές περισσότερες από 60 το λεπτό θεωρούνται υπερβολικές για τα μικρά βρέφη. Αν παρατηρήσετε κάτι τέτοιο, καλέστε το γιατρό σας.
Εμετός: Είναι συνήθως σύμπτωμα κάποιας ήπιας ή σοβαρότερης ασθένειας. Θα πρέπει να παρατηρήσετε το είδος και την πορεία του προσεκτικά. Μπορεί να διαρκέσει 8 - 12 ώρες το πολύ, κάτι το οποίο προκαλεί περισσότερα προβλήματα στα μικρά παιδιά, καθώς αφυδατώνονται ευκολότερα. Ο εμετός είναι σοβαρός και χρειάζεται άμεση αντίδραση αν:
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια συχνή ασθένεια, μιας που στην ηλικία αυτή το πεπτικό σύστημα δεν λειτουργεί φυσιολογικά, αφού είναι ακόμη ανώριμο. Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη ίσως ασθένεια, αφού παρουσιάζεται σε 1 από τα 500 νεογέννητα. Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, ένα βρέφος μπορεί να παρουσιάσει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση πολλές φορές την ημέρα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των βρεφών την ξεπερνά χωρίς κανένα πρόβλημα στην ηλικία 12 - 18 μηνών, αφού τότε ωριμάζουν και οι λειτουργίες του οργανισμού του. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκαλείται επειδή ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας του βρέφους, που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι, λόγω του ότι δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένος, παρουσιάζει χαλαρότητα, και έτσι αφήνει τα υγρά του στομάχου να ανέβουν στον οισοφάγο και τελικά στο στόμα. Για να την αποφύγουμε, θα πρέπει να φροντίζουμε να μην ταΐζουμε υπερβολικά το μωρό, ενώ σε κάθε γεύμα θα πρέπει να το βοηθάμε να ρευτεί. Πολύ βοηθητικό είναι μετά από κάθε γεύμα να το κρατάμε σε όρθια θέση για περίπου μισή ώρα.
Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα ή νινίδα
Είναι μια επίσης πολύ συνηθισμένη κατάσταση, που παρατηρείται συνήθως πάνω στο κεφάλι του νεογέννητου, γιατί στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολλοί σμηγματογόνοι αδένες. Αυτό το σμήγμα που μοιάζει με λέπια καταπολεμάται πολύ εύκολα με λίγο λαδάκι ή βαζελίνη. Αν δεν καταπολεμηθεί, συνήθως οι παιδίατροι συστήνουν κάποιες ειδικές αλοιφές με σελήνιο ή σαλικυλικό οξύ.
Νεογνική ακμή
Η νεογνική ακμή προσβάλλει σχεδόν το 20% των νεογνών και οφείλεται στις μητρικές ορμόνες, οι οποίες και διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες του μωρού. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι τα κόκκινα σπυράκια σε μάγουλα, μέτωπο και πηγούνι, που εμφανίζονται συνήθως μέσα στις τρεις πρώτες εβδομάδες της ζωής του.
Νεογνική επιπεφυκίτιδα (Οφθαλμία)
Η νεογνική επιπεφυκίτιδα είναι πολύ συχνή στα βρέφη και παρουσιάζεται συνήθως την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Οι παχιές τσίμπλες που παρουσιάζονται ως σύμπτωμα, συνήθως καταπολεμούνται με ειδικό αντιβιοτικό κολλύριο για τα μάτια.
Φυσιολογικός ίκτερος των νεογνών
Ο ίκτερος είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, μιας που από αυτόν προσβάλλεται το 20 - 40% των νεογέννητων και εμφανίζεται λόγω της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της συνακόλουθης αυξημένης χολερυθρίνης στο πλάσμα του αίματος. Ο φυσιολογικός ίκτερος των νεογνών παρουσιάζεται την 3η ή την 4η ημέρα ζωής του, χωρίς πυρετό ή άλλα συμπτώματα, και συνήθως υποχωρεί εντός δύο εβδομάδων. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, το σύμπτωμα μπορεί να οφείλεται σε κάποια διαταραχή, οπότε επιβάλλεται ιατρική παρακολούθηση.
Κολικοί
Οι κολικοί εμφανίζονται στο 20% περίπου των μωρών συνήθως μετά τη 2η εβδομάδα της ζωής τους, και υποχωρούν έως το τέλος του 3ου μήνα. Οι αιτίες της εμφάνισής τους δεν είναι γνωστές, μιας που τους παρουσιάζουν τόσο τα παιδιά που θηλάζουν όσο και αυτά που πίνουν γάλα σε σκόνη. Τα συμπτώματα είναι πάνω - κάτω κοινά, και τις περισσότερες φορές τα μωρά που πάσχουν από κολικούς κλαίνε για 3 τουλάχιστον ώρες την ημέρα ή για περισσότερες από 3 μέρες μέσα στην εβδομάδα, ενώ οι κρίσεις τους παρουσιάζονται αργά το απόγευμα ή το βράδυ. Συνήθως τα μωρά που έχουν κολικούς παρηγορούνται, όταν στέκουν όρθια στην αγκαλιά ή με ένα ζεστό μπάνιο. Επίσης, οι ελαφριές κυκλικές μαλακτικές κινήσεις στην κοιλιά τους είναι πολύ ανακουφιστικές. Αν υπάρχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας, τότε βοηθάμε το μωρό με κάποιο υπόθετο γλυκερίνης. Οι περισσότεροι παιδίατροι αποφεύγουν τα φάρμακα ή απλά συστήνουν κάποιες ελαφριές σταγόνες που προλαμβάνουν τη δημιουργία αερίων στα έντερα του βρέφους.
Ομφαλοκήλη
Η ομφαλοκήλη αποτελεί συνήθη τύπο κήλης στα νεογνά και βρέφη, και σε γενικές γραμμές υποχωρεί μόνη της γύρω στο 1ο έτος. Η συγκεκριμένη ασθένεια οφείλεται σε αδυναμία των μυών του κοιλιακού τοιχώματος στην περιοχή του ομφαλού, με αποτέλεσμα μέρος του εντέρου να προβάλλει. Συνήθως δεν προκαλεί καμία δυσφορία στο παιδί και διορθώνεται εύκολα, ενώ υποχωρεί μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων. Παλαιότερα πίστευαν ότι ο ελαστικός επίδεσμος ή κάποιο μεταλλικό κέρμα στην περιοχή της κήλης, βοηθούσαν στην πιο γρήγορη επούλωση. Στην πραγματικότητα, όμως, η ομφαλοκήλη κλείνει από μόνη της και δεν χρειάζεται καμία βοήθεια. Χειρουργική επέμβαση απαιτείται μόνο στις περιπτώσεις που η κήλη είναι πολύ μεγάλη, μεγαλώνει μετά την ηλικία του ενός χρόνου ή παρουσιάζει σημεία περίσφιξης, προκαλώντας έντονο πόνο κι εμετό.
Στοματίτιδα
Η στοματίτιδα σε νεογέννητα και βρέφη είναι ένα συχνό φαινόμενο, και συνήθως παρουσιάζεται σε όσα πίνουν γάλα με το μπιμπερό ή λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αντιβιοτική αγωγή. Παρουσιάζεται με τη μορφή άσπρων στιγμάτων που είναι κολλημένα πάνω στη γλώσσα, τα μάγουλα, τον ουρανίσκο, και γενικά σε όλη τη στοματική κοιλότητα. Η θεραπεία είναι πολύ εύκολη και γίνεται με ειδικές αλοιφές ή σταγόνες που θα σας συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
Ποια συμπτώματα είναι ανησυχητικά;
Ποιες είναι, όμως, οι ανησυχητικές ενδείξεις ασθένειας στα πολύ μικρά βρέφη; Και πότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε πραγματικά; Η ασθένεια σε ένα μικρό βρέφος κάτω των τριών μηνών απαιτεί προσοχή. Σε γενικές γραμμές, τα βρέφη είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά, και οι σοβαρές ασθένειες σπανίζουν, αλλά γενικά είναι καλό να έχετε κάποιες ειδικές οδηγίες για να βασιστείτε. Δείτε τις ενδείξεις:
Πυρετός: Ο πυρετός σε ένα πολύ μικρό βρέφος θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και οι θερμοκρασίες πάνω από 38,5 βαθμούς θεωρούνται υψηλές. Αν η θερμοκρασία του μωρού σας είναι αυξημένη, αφαιρέστε μια στρώση ρούχων και ελέγξτε την ξανά σε 15 - 20 λεπτά. Αν δεν έχει επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα, καλέστε το γιατρό σας.
Χαμηλή θερμοκρασία: Τα μικρά βρέφη μπορούν να αντιδράσουν σε κάποια μόλυνση με μείωση της θερμοκρασίας τους. Αν η θερμοκρασία του είναι κάτω από 37,5 βαθμούς, τυλίξτε το ζεστά και ελέγξτε ξανά σε 15 - 20 λεπτά. Αν η θερμοκρασία δεν αυξηθεί ή αν αυξηθεί αλλά για λίγο, παρά το ότι είναι πλέον ζεστά ντυμένο, καλέστε αμέσως το γιατρό σας.
Ταχύπνοια: Τα μικρά βρέφη όταν έχουν πρόβλημα στην αναπνοή, αντιδρούν αναπνέοντας ταχύτερα και πιο βαθιά. Παρ' όλα αυτά, εξαντλούνται πιο γρήγορα και δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις για ταχύτερη αναπνοή, που παρουσιάζονται εξαιτίας προβλημάτων στην καρδιά ή στους πνεύμονες. Αναπνοές περισσότερες από 60 το λεπτό θεωρούνται υπερβολικές για τα μικρά βρέφη. Αν παρατηρήσετε κάτι τέτοιο, καλέστε το γιατρό σας.
Εμετός: Είναι συνήθως σύμπτωμα κάποιας ήπιας ή σοβαρότερης ασθένειας. Θα πρέπει να παρατηρήσετε το είδος και την πορεία του προσεκτικά. Μπορεί να διαρκέσει 8 - 12 ώρες το πολύ, κάτι το οποίο προκαλεί περισσότερα προβλήματα στα μικρά παιδιά, καθώς αφυδατώνονται ευκολότερα. Ο εμετός είναι σοβαρός και χρειάζεται άμεση αντίδραση αν:
- Το μωρό είναι υποτονικό, έχει πρόβλημα στο ξύπνημα ή μοιάζει χαμένο όταν είναι ξύπνιο.
- Περιέχει αίμα που δεν προέρχεται από αιμορραγία της μύτης ή πληγή στο στόμα.
- Είναι συνεχόμενος, χρώματος έντονου κίτρινου ή πράσινου.
- Η κοιλιά του μωρού είναι διογκωμένη και το μωρό είναι ανήσυχο και κλαίει για αρκετή ώρα.
Με τη συνεργασία της Λωρέττας Θωμαΐδου (Καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής).
Ελένη Χαδιαράκου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου