Παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου: 10 λάθη ασφαλείας που κάνουν οι γονείς

Όταν οι αριθμοί μιλούν, συνήθως είναι αμείλικτοι. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα έχουμε 2.000 θανάτους (2 φορές περισσότερους απ’ ότι παγκοσμίως), 4.000 βαριά και 30.000 ελαφρά τραυματισμένους από τροχαία ατυχήματα. Από αυτούς το 1/3 είναι παιδιά. Σύμφωνα με υπολογισμούς, οι θάνατοι και τα ατυχήματα θα μπορούσαν να μειωθούν, κατά 70% και 67% αντίστοιχα, εάν τα παιδιά ταξίδευαν δεμένα σε ειδικά καθίσματα. 

Ωστόσο, παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου αγοράζει μόνο το 58% των γονιών που μένουν στην Αθήνα και έχουν αυτοκίνητο, ενώ ακόμα λιγότεροι (32%) στην επαρχία. Τέλος, οι έρευνες δείχνουν πως και από αυτούς μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό (0,5-1%) παρέχει ικανοποιητική προστασία έχοντας διαλέξει το σωστό κάθισμα ασφαλείας.

Είναι συνήθης τακτική των γονιών να θεωρούν πως όλα τα καθίσματα αυτοκινήτου είναι ίδια και πως το μόνο που αλλάζει είναι η εξωτερική εμφάνιση. Αλλά, ας μη γελιόμαστε! Αυτό που δείχνει ως ένα ακόμα γυαλιστερό, πλαστικό εξάρτημα, είναι στην ουσία ένα εξελιγμένο και περίπλοκο κομμάτι μηχανολογικής ασφαλείας και πολλές φορές χρειάζεται να έχει κανείς πτυχίο μηχανικής για να το χρησιμοποιήσει σωστά. Για το συγκεκριμένο θέμα, λοιπόν, επιστρατεύτηκαν τρεις ειδικοί στο θέμα των καθισμάτων ασφαλείας προκειμένου να συγκεκριμενοποιηθεί τι κάνουν λάθος οι γονείς κατά την επιλογή και την χρήση αλλά και πώς να το διορθώσουν.

1. Το κάθισμα δεν είναι κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος του παιδιού.

Κάποιοι γονείς βάζουν τα δυνατά τους και δεν μπορούν να βγάλουν άκρη, ενώ άλλοι πιστεύουν πως μπορούν να αγοράσουν ένα μεγαλύτερο κάθισμα ή να καθυστερήσουν την αλλαγή προκειμένου να εξοικονομήσουν μερικά χρήματα. Ωστόσο, επειδή δεν είναι αναγκαίο το πιο ακριβό να είναι και το πιο καλό, κάντε μια καλή έρευνα και βρείτε εκείνο που ανταποκρίνεται τόσο στις δικές σας οικονομικές δυνατότητες όσο και στα μέτρα του παιδιού σας.

• Ψάξτε και βρείτε ένα κάθισμα που να αναλογεί στην ηλικία, το ύψος και το βάρος του παιδιού.
• Προτιμήστε κάποιο με πέντε ιμάντες ασφαλείας: έναν για κάθε ώμο, έναν για κάθε μηρό και έναν για ανάμεσα στα πόδια. Ακόμη, καλό θα ήταν να αναζητήσετε κάποιο που να μπορεί να στραφεί προς τα πίσω, αλλά και που έχει ιμάντα για την προστασία και του κεφαλιού (δείτε παρακάτω).
• Τσεκάρετε το εγχειρίδιο και μετράτε τακτικά το ύψος και το βάρος του παιδιού, για να γνωρίζετε πότε είναι η ώρα να το αλλάξετε με ένα νέο.
• Αποφύγετε τα επαναχρησιμοποιημένα. Αυτά που αγοράζετε είναι πιθανό να έχουν εμπλακεί σε ατύχημα και κανείς να μην σας το πει, ενώ αυτά που βρίσκονται ήδη στην οικογένεια μπορεί να μην έχουν κάποιο εξάρτημα ή να έχουν λήξει. Τα καθίσματα αυτοκινήτου συνήθως λήγουν έξι χρόνια μετά την κατασκευή.

2. Το κάθισμα δεν είναι σωστά εγκατεστημένο

Οι ειδικοί των καθισμάτων ασφαλείας παραδέχονται πως βλέπουν πολύ περισσότερα λάθος τοποθετημένα καθίσματα απ’ ότι σωστά. Μάλιστα, ισχυρίζονται πως το να οδηγεί κανείς με το μωρό σε ένα λάθος εγκατεστημένο κάθισμα είναι σε μερικές περιπτώσεις πιο επικίνδυνο απ’ το να μην χρησιμοποιείται κάθισμα εν γένει.

Κατά συνέπεια καλό θα ήταν:

• Να διαβάσετε τόσο τις οδηγίες του καθίσματος ασφαλείας όσο και το εγχειρίδιο χρήσης του αυτοκινήτου σας.
• Να αποφασίσετε εάν θα χρησιμοποιήσετε τους ιμάντες του καθίσματος ή τη ζώνη ασφαλείας και να διαβάσετε τις οδηγίες για την μέθοδο που έχετε επιλέξει.
• Να βεβαιωθείτε πως χρησιμοποιείτε τους σωστούς ιμάντες για τη θέση του αυτοκινήτου που έχετε επιλέξει. Πολλοί πιστεύουν πως η μεσαία θέση του αυτοκινήτου τους έχει χαμηλή, οριζόντια ζώνη, ενώ στην πραγματικότητα τα περισσότερα αμάξια δεν έχουν. Έτσι είναι σύνηθες λάθος να χρησιμοποιείται η αριστερή ή η δεξιά ζώνη για το κεντρικό κάθισμα και να κλειδώνεται σε λάθος θέση.
• Να σφίξετε τους ιμάντες αμέσως μόλις τους "κουμπώσετε" στο σωστό σημείο.
• Να βάλετε όσο περισσότερο βάρος μπορείτε, καθώς τοποθετείτε το κάθισμα. Για καθίσματα στραμμένα προς τα πίσω, προσπαθήστε με την κοιλιά σας να σπρώχνετε το πίσω μέρος του καθίσματος. Για καθίσματα στραμμένα προς τα μπρος, χρησιμοποιήστε το βάρος σας πιέζοντας το κάθισμα με τα γόνατά σας, καθώς το ασφαλίζετε. Θυμηθείτε πως η τοποθέτηση είναι ευκολότερη όταν συμμετέχουν δύο άτομα, οπότε καλό θα ήταν να επιστρατεύσετε τη βοήθεια του συντρόφου ή ενός φίλου σας.
• Να ταρακουνήσετε το καθισματάκι πιάνοντάς το από το μέρος που τα λουριά ή η ζώνη του αυτοκινήτου το κρατούν. Αυτό δεν πρέπει να μετακινείται περισσότερο από δύο εκατοστά ανά κατεύθυνση (από πλευρά σε πλευρά ή από μπρος πίσω).
• Να κρατήσετε τις οδηγίες χρήσης του καθίσματος στη θήκη του και το εγχειρίδιο του αυτοκινήτου στο ντουλαπάκι. Με τον τρόπο αυτό θα μπορείτε να ανατρέχετε ανά πάσα στιγμή στις πληροφορίες που χρειάζεστε.
• Να αφήσετε, σε περίπτωση που κάτι τέτοιο είναι εφικτό, κάποιον ειδικό να τσεκάρει εάν έχετε κάνει τα πάντα σωστά.

3. Οι ιμάντες που κρατούν το παιδί δεν είναι καλά σφιγμένοι

Σκεφτείτε το καθισματάκι ασφαλείας σαν ένα αλεξίπτωτο, το οποίο επιβραδύνει την πτώση και μετριάζει τους κραδασμούς σε περίπτωση ατυχήματος. Εάν πηδούσατε από τον τρίτο όροφο (το αντίστοιχο μιας σύγκρουσης με 30km/h), δεν θα θέλατε να είναι σφιχτό και να κάνει την πτώση όσο το δυνατόν πιο αργή και μαλακή; Ξεχάστε, λοιπόν, για μία και μοναδική φορά το γονικό σας ένστικτο για χαλαρότητα και άνεση και υιοθετήστε πιο ασφαλείς συνήθειες:

• Δέστε τα λουριά τόσο σφιχτά όσο να χωράει μοναχά ένα δάχτυλο ανάμεσα σε αυτά και το παιδί.
• Φροντίστε ώστε τα κλιπ του στήθους να βρίσκονται περίπου στο ύψος της μασχάλης.
• Αποφύγετε να φοράτε στο παιδί σας ογκώδη ρούχα, όταν το δένετε στο καθισματάκι. Βγάλτε του το μπουφάν ή οποιοδήποτε άλλο φουσκωτό ρούχο του φοράτε και ξαναντύστε το μόλις φτάσετε στον προορισμό σας.
• Μην χρησιμοποιείτε αξεσουάρ που δεν είναι κατάλληλα για το καθισματάκι, όπως λουριά ή καλύμματα. Για να είστε σίγουροι απλά ακολουθήστε τον γενικό κανόνα να μην τοποθετείτε τίποτα στο καθισματάκι παρά μόνο το παιδί.

4. Το κάθισμα έχει στραφεί πολύ νωρίς προς τα εμπρός

Πολιτισμικά είμαστε τόσο προσκολλημένοι στα στάδια ανάπτυξης που πιστεύουμε πως μια τέτοιου είδους "επιτάχυνση" είναι θετική. Ωστόσο, επειδή το κάθισμα αυτοκινήτου αφορά στην ασφάλεια του παιδιού (κοιτώντας προς τα πίσω είναι 5 φορές πιο προστατευμένο) ίσως πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε ορισμένες απόψεις. Γι’ αυτό καλό είναι να αφήσουμε το καθισματάκι στραμμένο προς τα πίσω μέχρι την ηλικία των 2 ετών ή μέχρι το παιδί να υπερβεί το όριο ύψους και βάρους για το καθισματάκι του. Τέλος, σημειώστε πως ακόμα κι αν τα ποδαράκια του ακουμπούν το κάθισμα ή λυγίζουν προκειμένου να χωρέσουν, δεν είναι κάτι επικίνδυνο ούτε είναι λόγος να το γυρίσετε μπρος τα εμπρός αν είναι ακόμα πολύ νωρίς.

5. Ο ιμάντας που προστατεύει το κεφάλι δεν έχει δεθεί

Έχετε υπόψη σας εκείνο το λουρί που συνεχώς μαγκώνετε στην πόρτα ή μπλέκετε στα πόδια σας, καθώς κουβαλάτε το καθισματάκι; Αυτό μπορεί ουσιαστικά να σώσει ζωές! Συνήθως υπάρχει στα καθίσματα εκείνα που είναι φτιαγμένα για να κοιτούν προς τα εμπρός, παρότι σήμερα ολοένα και περισσότεροι κατασκευαστές το τοποθετούν σε καθίσματα που μπορούν να στραφούν προς τα πίσω. Ο ιμάντας αυτός κουμπώνει στο κλείστρο που βρίσκεται ψηλά, πίσω από το κεφαλάρι του καθίσματος και εξασφαλίζει το κεφάλι του μωρού. Σε ένα καλά τοποθετημένο κάθισμα ο εν λόγω ιμάντας εμποδίζει κατά 8 με 16 εκατοστά το κεφάλι του μωρού από το να "φύγει" μπροστά. Μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά σε περίπτωση σύγκρουσης αποφεύγεται ένα σοβαρό χτύπημα στο πίσω μέρος του καθίσματος, στην πόρτα ή στο παράθυρο. Ελέγξτε εάν το έχετε κι εσείς και, εάν ναι, μην ξεχνάτε να το δένετε κάθε φορά που φεύγετε από το σπίτι!

6. Το κάθισμα έχει θεωρηθεί πως δεν είναι πλέον απαραίτητο

Οι περισσότεροι γονείς αφαιρούν το καθισματάκι από το αυτοκίνητο πολύ πριν μπορέσει το παιδάκι τους να φορέσει ορθά τη ζώνη ασφαλείας. Πράγματι, μπορεί το μικρούλι σας να χωράει ήδη στο κάθισμα, αλλά η καταλληλότητα της ζώνης προϋποθέτει και ένα ορισμένο ύψος. Αυτό βρίσκεται περίπου στο 1,50 και, κατά συνέπεια, υπάρχει περίπτωση να φτάσει το παιδί 10 ή 12 χρονών για να τη χρησιμοποιήσει με ασφάλεια. Οπότε:

• Μην βιάζεστε. Ούτε οι υπόλοιποι γονείς ούτε το παιδάκι σας θα πρέπει να σας πιέζουν για να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε το κάθισμα ασφαλείας. Τι είναι πιο σημαντικό: οι "εξυπνάδες" τρίτων, η βιασύνη του παιδιού σας να φανεί μεγάλο ή η σωματική ακεραιότητα της οικογένειάς σας;

Αφαιρέστε το καθισματάκι μόνο εάν απαντήσετε θετικά σε όλες τις παρακάτω ερωτήσεις: 

1. Ακουμπάει το παιδάκι σας ολόκληρη την πλάτη του στο κάθισμα του αυτοκινήτου;
2. Ακουμπούν τα γόνατα του παιδιού άνετα στην άκρη του καθίσματος;
3. Περνάει η ζώνη ασφαλείας μεταξύ λαιμού και ώμου;
4. Βρίσκεται ο οριζόντιος ιμάντας αρκετά χαμηλά, ώστε να ακουμπά τους μηρούς του παιδιού;
5. Μπορεί το παιδί να κάτσει κατ’ αυτόν τον τρόπο για ένα ολόκληρο ταξίδι;

Ακόμα κι αν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο για να καθίσει στο κάθισμα του αυτοκινήτου, είναι αναγκαίο να ελέγξετε και αν είναι αρκετά ώριμο, ώστε να μείνει σωστά δεμένο στη ζώνη του. Εάν γλιστράει το σώμα του προς τα κάτω ή τοποθετεί τον διαγώνιο ιμάντα πίσω από την πλάτη του, μάλλον χρειάζεται να του προσφέρετε μερικά μαθήματα ασφαλείας.

7. Υπάρχει στο αμάξι άτομο που δεν έχει δεθεί με την ζώνη ασφαλείας

Ακόμα κι αν έχετε κάνει όλα τα βήματα σωστά και έχετε εξασφαλίσει το παιδί σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εάν υπάρχει άτομο στο όχημα που δεν είναι δεμένο με τη ζώνη ασφαλείας, διπλασιάζεται έως και τετραπλασιάζεται ο κίνδυνος να πεθάνει κάποιος σε περίπτωση σύγκρουσης. Εάν σκεφτείτε τους νόμους της φυσικής, είναι λογικό. Το βάρος σε μια σύγκρουση 30 km/h πολλαπλασιάζεται περίπου 20 με 25 φορές. Έτσι, ακόμα κι αν ζυγίσετε 50 κιλά, το βάρος που θα δεχτεί το άτομο που κατά τη σύγκρουση θα χτυπήσετε θα είναι 1000-1250 κιλά. Συνεπώς, γίνετε το σωστό παράδειγμα και φορέστε τη ζώνη σας. Σύνθημά σας θα πρέπει να είναι: "Το αυτοκίνητο δεν ξεκινά εάν δεν δεθούν όλοι σωστά με τη ζώνη τους"!

8. Το κάθισμα δεν χρησιμοποιείται στα ταξίδια με πλοίο ή αεροπλάνο

Το καθισματάκι ασφαλείας δεν είναι μόνο για το αυτοκίνητο, αλλά και για το πλοίο και το αεροπλάνο. Με τον τρόπο αυτό το παιδί είναι πιο προστατευμένο, αισθάνεται πιο άνετα και κοιμάται πιο εύκολα. Ακόμα, φτάνοντας στον προορισμό έχετε ένα κάθισμα που όχι μόνο ταιριάζει απόλυτα στις ανάγκες του παιδιού σας, αλλά και που ξέρετε να τοποθετήσετε εύκολα και σωστά σε ένα νοικιασμένο ή φιλικό αμάξι.

9. Το κάθισμα χρησιμοποιείται μόνο σε μακρινές διαδρομές

Πολλοί γονείς εξοικονομούν χρόνο με το να μην χρησιμοποιούν το κάθισμα ασφαλείας σε πολύ κοντινές διαδρομές. Όμως, το 60% των ατυχημάτων που περιλαμβάνουν παιδιά γίνονται σε αποστάσεις 10 λεπτών από το σπίτι, τα ¾ αυτών γίνονται με ταχύτητα 45 km/h ή λιγότερο, ενώ σχεδόν όλα συμβαίνουν όταν ό οδηγός είναι εξοικειωμένος με τη διαδρομή. Συνεπώς, είναι σημαντικό για την ασφάλειά σας να χρησιμοποιείτε το καθισματάκι είτε πάτε στην άλλη άκρη της χώρας είτε πετάγεστε μέχρι το supermarket της παρακάτω γωνίας.

10. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά κάθονται στο κάθισμα του συνοδηγού

Γνωρίζετε πως δεν πρέπει να τοποθετείτε το καθισματάκι στο μπροστινό κάθισμα, ειδικά χωρίς να έχετε πρώτα απενεργοποιήσει το αερόσακο. Τι συμβαίνει, όμως, με τα μεγαλύτερα παιδιά; Το γενικό σύνθημα θα έπρεπε κανονικά να είναι: "εάν δεν είναι αρκετά μεγάλα για να οδηγήσουν (τουλάχιστον στην Αμερική), καλύτερα ας κάτσουν πίσω". Επειδή, όμως, κάτι τέτοιο μπορεί να σας δυσκολέψει, ειδικά στην περίπτωση των εφήβων, μπορείτε (αν και δεν το προτείνουμε) να μειώσετε λίγο το όριο ηλικίας στα 13 χρόνια. Να θυμάστε, ωστόσο, πως στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου είναι δύο φορές πιο προστατευμένα, αφού ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες να χτυπήσουν στο παρμπρίζ ή να τραυματιστούν από τον αερόσακο.

www.happyparenting.gr