Παραδοσιακά παιχνίδια περασμένων εποχών...

Τα παιδιά, όταν υπήρχαν ακόμη αλάνες σε πόλεις και χωριά, έπαιζαν 216 παιχνίδια! Και η λαογράφος Ευαγγελία Παπαζή, από τα Καρδάμυλα Χίου, για να διασώσει τα “παιξίματα” της παλαιάς Ελλάδας, κατέγραψε 216 παραδοσιακά παιχνίδια του τόπου της, που κυκλοφόρησαν σε ένα βιβλίο με τίτλο "Ανέβα μήλο - κατέβα ρόδι" από τις εκδόσεις Άλφα Πι. 

Και μόνο οι ονομασίες μας γεμίζουν με νοσταλγία για τα χρόνια της αθωότητας: “Πάσες”, “Λακκάκια”, “Πινακωτή”, “Μπερλίνα”, “Ψώρα”, “Μπακάλης”, “Γκέο - Βαγκέο”, “Παπούτσι - παλιοπάπουτσο”, “Δεν περνάς Κυρά Μαρία”, “Μαντηλοπόλεμος”, “Μάντης”, “Κόκαλο - Ξεκόκαλο”, “Ξύπνιοι - Κοιμισμένοι”, “Αβγατιστή”, “Αμπάριζα”, “Μιλητό - Αμίλητο”, “Φοβάσαι τον εχθρό;”, “Τα μαγγαλάκια”, κ.ά.

Όπως σημειώνει στη εισαγωγή ο Χιώτης καθηγητής και θεολόγος Γιώργος Διλμπόης, σε εκείνα τα παιχνίδια ενυπήρχε η συνεργασία, η αλληλοβοήθεια, η συμμετοχή, η ομαδικότητα, η προσπάθεια, η ευθύνη, η πρωτοβουλία, ο προσωπικός αγώνας ως το τέλος, ο νους, το σώμα, η θέληση, η ορμή, το γέλασμα, το ξεγέλασμα.

Ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του νομού, Αριστείδης Κελεπερτζής, στον πρόλογό του, προτείνει αβίαστα την έκδοση αυτή ως βοηθητικό βιβλίο στους εκπαιδευτικούς όλης της χώρας για την ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών, προτάσσοντας τη φράση του Οδυσσέα Ελύτη: "Λένε πως η πιο σοβαρή πράξη ενός παιδιού δεν είναι η μελέτη του, είναι το παιχνίδι του".

Το βιβλίο με τις 238 σελίδες, εμπλουτισμένο με φωτογραφίες του χθες και του σήμερα, συνιστά παράλληλα εγχειρίδιο ψυχαγωγίας και δοκίμιο λαογραφίας. Στη σημερινή τηλεοπτική Ελλάδα, με χωριά και πόλεις ισοπεδωμένες από το τσιμέντο, η αφήγηση σε πάει αλλού… Αλλά, ας πάρουμε μια μικρή γεύση από παιχνίδια που ξεχάστηκαν...

”Μπερλίνα”: ένα… σοφιστικέ παιχνίδι που παίζεται κυρίως από μικρά κορίτσια σε ανοικτό χώρο. Στην αρχή καθορίζεται ποιο παιδί θα παίξει την Μπερλίνα και τον Ταχυδρόμο, που είναι οι κύριοι ρόλοι. Στη συνέχεια, ένα - ένα τα μέλη της ομάδας λένε ψιθυριστά στ΄ αυτί του Ταχυδρόμου ένα κοσμητικό επίθετο για την Μπερλίνα, όπως "όμορφη σαν βασίλισσα", "μικρή Παναγιά", "κακιά μάγισσα", "στραβοκάνα" κ.ά. Ο Ταχυδρόμος τα μεταφέρει σ΄ εκείνη, που είναι υποχρεωμένη να διαλέξει κάποιο. Ο παίκτης της φράσης που επέλεξε η Μπερλίνα παίρνει τη θέση της και η Μπερλίνα τη θέση του Ταχυδρόμου. Έτσι τα παιδιά διασκεδάζουν εξασκώντας τη φαντασία τους, γιατί είναι υποχρεωμένα να σκαρφίζονται πρωτότυπους χαρακτηρισμούς που ο Ταχυδρόμος οφείλει τρέχοντας να μεταφέρει πιστά τα κοσμητικά και μη επίθετα όλων των παιδιών.

”Τα κριάρια”: ένα παιχνίδι μόνο για ...σκληρά αγόρια! Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες, στέκονται σε προκαθορισμένη απόσταση και μόλις δώσει η "μάνα" το σύνθημα, επιτίθεται η μία ομάδα εναντίον της άλλης με τα κεφάλια, όπως τα κριάρια. Και όποιος αντέξει!

Για περισσότερες πληροφορίες: Εκδόσεις Άλφα Πι.
Αθήνα: Νεαπόλεως 75, Αγία Φιλοθέη Αμαρουσίου, τηλ.: 212 100.41.02
Χίος: Ροδοκανάκη 18, 82 100 Χίος, τηλ.: 22710 41.287
www.alfapibooks.gr