Το πέρασμα από την οικογένεια στον παιδικό σταθμό

Ο παιδικός σταθμός είναι για το παιδί μια πρωτόγνωρη εμπειρία, καθώς σημαίνει αποχωρισμό από τη μαμά και τον μπαμπά και ένταξη σε έναν καινούριο ειδικά οργανωμένο χώρο. Έναν χώρο που αποτελείται από λίγους ενήλικες και πολλά παιδιά και έχει τους δικούς του κανόνες και το δικό του πρόγραμμα. Όσο καλύτερα προετοιμασμένο είναι, λοιπόν, το παιδί τόσο πιο εύκολα θα ενταχθεί στο νέο κοινωνικό περιβάλλον που το περιμένει. 

Κοινωνικοποίηση: "Τώρα παίζω με τους φίλους μου"

Το μικρό σας είναι πιθανότερο να ενταχθεί πιο εύκολα στην ομάδα των συνομηλίκων του, ακόμα και αν είναι η πρώτη φορά που ξεκινάει παιδικό σταθμό, όταν έχουμε φροντίσει να έρχεται συχνά σε επαφή με παιδιά της ηλικίας του και γενικότερα με κόσμο. Με αυτό τον τρόπο ξεκινά η διαδικασία της κοινωνικοποίησής του. 

Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:

• Προσπαθήστε να το παίρνετε μαζί σας στις κοινωνικές σας υποχρεώσεις, αλλά και στις καθημερινές σας εξόδους.
• Φροντίστε να έρχεται σε συχνή επαφή με άλλα παιδάκια, π.χ. φίλους, ξαδερφάκια, γειτονόπουλα και να επισκέπτεστε συχνά χώρους όπου υπάρχουν παιδιά όπως το πάρκο και την παιδική χαρά. 
• Δώστε μεγάλη έμφαση στους καλούς τρόπους, π.χ. καλημερίζουμε, χαιρετάμε, λέμε παρακαλώ και ευχαριστώ, ρωτάμε τους άλλους τι κάνουν. 

Ικανότητα αποχωρισμού: "Γεια σου μανούλα" (χωρίς δάκρυα)

Αν το παιδί σας πρόκειται να ξεκινήσει πρώτη φορά παιδικό σταθμό είναι σημαντικό να ενισχύσετε σταδιακά την ικανότητά του να σας αποχωρίζεται, έτσι ώστε να μην αντιμετωπίσετε προβλήματα όπως το άγχος αποχωρισμού. 

Για να το προετοιμάστε καλύτερα:

• Ξεκινήστε να αφήνετε για λίγη ώρα το παιδί σε άτομα που γνωρίζει καλά και εμπιστεύεστε, π.χ. στη γιαγιά, αυξάνοντας σταδιακά το χρόνο της απουσίας σας. Πηγαίνετέ το επίσης στο σπίτι του φίλου του με τον οποίο παίζει πιο συχνά και φροντίστε να το αφήνετε όλο και πιο πολύ.
• Επίσης, καλό είναι αν γνωρίζετε κάποια από τα παιδάκια που πηγαίνουν ή θα πάνε στον ίδιο παιδικό σταθμό με το παιδί σας. Ακόμα καλύτερα, μπορείτε να οργανώσετε κάποια play date για να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους.
• Βοηθήστε το παιδί από νωρίς να καταλάβει, ότι η απουσία κάποιου δεν είναι κάτι άσχημο, έτσι ώστε να μην του προκαλεί συναισθήματα ανησυχίας και φόβου. Για να το πετύχετε χρησιμοποιείστε εκφράσεις όπως: "η μαμά κι ο μπαμπάς πάνε στη δουλειά το πρωί και γυρίζουν το απόγευμα" ή "η αδελφούλα σου πάει στο σχολείο και θα επιστρέψει για να παίξετε".

Αυτονόμηση: "Τα καταφέρνω μια χαρά και μόνο μου"

Να θυμάστε ότι στον παιδικό σταθμό το παιδί δεν θα έχει πια τη μαμά για να το βοηθάει και οι νηπιαγωγοί δεν μπορούν να είναι συνέχεια από πίσω του, γιατί χρειάζεται να επιβλέπουν όλα τα παιδιά. 

Για να το προετοιμάσετε, καλό είναι να το ενθαρρύνετε:

• Να τρώει μόνο του ακόμα και αν λερώνεται.
• Να ανοίγει και να κλείνει το μπουκάλι με το νερό.
• Να κρατάει την τσάντα του και να ξέρει πώς την ανοίξει και να την κλείσει.
• Να φοράει τα περισσότερα ρούχα μόνο του. Αποφύγετε, λοιπόν, τουλάχιστον στην αρχή, ρούχα με κουμπιά ή φερμουάρ, ζώνες και τιράντες, καθώς και παπούτσια με κορδόνια.
• Να πλένει και να σκουπίζει τα χέρια του.
• Να μαζεύει έστω και με τη βοήθειά σας τα παιχνίδια του.
• Να εκτελεί αρχικά απλές και έπειτα πιο σύνθετες εντολές.
• Να βγάζει μόνο του το μπουφάν στο σχολείο και να το κρεμάει στο ειδικό κρεμασταράκι.

Εκπαίδευση τουαλέτας: Όχι πια πάνες!

Κάποιοι σταθμοί δέχονται μόνο παιδάκια που έχουν βγάλει την πάνα, ενώ άλλοι αναλαμβάνουν την εκπαίδευση του παιδιού κατά τη φάση απεξάρτησης από την πάνα. 

Για να το προετοιμάστε καλύτερα:

• Κάνετε πολλή εξάσκηση στο σπίτι και εκμεταλλευτείτε την τάση των παιδιών για μίμηση μαθαίνοντάς του όχι μόνο πώς να χρησιμοποιεί την τουαλέτα και το χαρτί υγείας, αλλά και πώς να κατεβάζει και ν' ανεβάζει τα ρουχαλάκια του. Γι αυτό, φορέστε του ρούχα (κατά προτίμηση παντελονάκια ή σορτσάκια με λάστιχο στη μέση) που μπορεί να χειριστεί εύκολα.
• Δώστε έμφαση στο σωστό και την επιτυχία και όχι το λάθος και την αποτυχία. Μην το μαλώνετε σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά επιβραβεύεστε το κάθε φορά που τα καταφέρνει.
• Φτιάξτε έναν πίνακα με τις μέρες όπου θα κολλάτε μαζί με το παιδί ένα αυτοκόλλητο αστεράκι κάθε φορά που τα καταφέρνει.

Γλωσσική ανάπτυξη: "Με ακούει κανείς;"

Ο λόγος των παιδιών βελτιώνεται συνήθως όταν ξεκινούν παιδικό σταθμό, γιατί εκεί αναγκάζονται να μιλήσουν πιο καθαρά για να τα καταλάβουν τ' άλλα παιδάκια. 

Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:

• Πρέπει να χρησιμοποιείτε σωστή καθαρή και απλή ομιλία χωρίς να βιάζεστε, ώστε το παιδί να μπορεί να σας μιμηθεί.
• Ποτέ μην διορθώνετε το παιδί και μην του προκαλείτε ενοχές για πιθανά λάθη στην ομιλία του. Όταν δεν προφέρει καθαρά κάποιες λέξεις, εσείς χωρίς να το διορθώνετε, θα τις επαναλαμβάνετε σωστά.
• Ποτέ μην επαναλαμβάνετε τη λανθασμένη ομιλία του παιδιού σας όσο κι αν σας φαίνεται χαριτωμένη.
• Τραγουδήστε μαζί του απλά τραγουδάκια, για να μάθει τον ρυθμό και την προσωδία της ομιλίας.
• Δώστε του χρόνο και μην το διακόπτετε, όταν προσπαθεί να επικοινωνήσει, ακόμα κι αν δεν έχετε καταλάβει τι θέλει να σας πει.

Μαθηματική σκέψη

Ίσως δεν το υποψιάζεστε, όμως, κάποιες βασικές γνώσεις του παιδιού για τον κόσμο γύρω του αναπτύσσουν τη μαθηματική σκέψη του και εισάγουν το μικρό σας στις μαθηματικές διαδικασίες. 

Για να το προετοιμάσετε καλύτερα:

• Βοηθήστε το παιδί να κατανοήσει κάποιους βασικούς προσδιορισμούς της θέσης όπως: πάνω, κάτω, μέσα, έξω.
• Εξοικειώστε το με τους βασικούς χρονικούς προσδιορισμούς, όπως: πρωί, μεσημέρι, βράδυ, χθες, σήμερα, αύριο, δίνοντας σε κάθε χρονικό προσδιορισμό ένα χαρακτηριστικό στοιχείο, π.χ. κάθε πρωί πίνουμε γάλα.
• Φροντίστε να το μάθετε να αναγνωρίζει τα χρώματα με το όνομά τους κάνοντας επαναλήψεις με κάθε αφορμή, στα ρούχα, στα αντικείμενα, στα παιχνίδια.
• Χρησιμοποιείστε παιχνίδια για την ηλικία του για να το βοηθήσετε να εξοικειωθεί με τα σχήματα και τα μεγέθη.
• Συγκρίνετε τα διάφορα αντικείμενα που παρατηρείτε χρησιμοποιώντας παρομοιώσεις, π.χ. είναι στρογγυλό σαν ένα πιάτο και κίτρινο σαν τον ήλιο.

Φλώρα Κασσαβέτη 

Με τη συνεργασία των: Μαρία Δημακοπούλου, Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Χριστίνα Παπαγιαννίδου, Nηπιαγωγός - Μ.Α. in Education, Δημήτρης Πομόνης, Κλινικός λογοθεραπευτής, λογοπαθολόγος, Σύμβουλος ψυχικής υγείας.
www.paidimag.gr