Όσα δεν ξέρετε για το όνομα Μαρία

Μπορεί το "Μαρία" να είναι το πιο κοινό γυναικείο όνομα στην Ελλάδα, όχι όμως άδικα. Αμέτρητες είναι οι σημασίες και η μεταφράσεις που του έχουν κατά καιρούς δοθεί από τη χριστιανική εκκλησία, καθώς πρόκειται για το όνομα της Μητέρας του Χριστού, ενώ ιδιαίτερο νόημα έχει και ο λεξάριθμός του! Αν ονομάζεστε Μαρία ή αν κάποια αγαπημένη σας Μαρία γιορτάζει αύριο, δείτε πόσα πράγματα δεν ξέρατε για το δημοφιλές, αλλά και "υποτιμημένο" στις μέρες μας γυναικείο όνομα.

Πρόκειται για το πιο συνηθισμένο ελληνικό γυναικείο όνομα, σύμφωνα με αυτήν εδώ την έρευνα. Για την ακρίβεια, από τους 10.000.000 Έλληνες, στο όνομα Μαρία ακούνε οι 665.200 Ελληνίδες.

Η Μητέρα των Μητέρων!

Όπως αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη το όνομα Μαρία δεν δόθηκε τυχαία στη Μητέρα του Χριστού: "Το πανσεβάσμιον και κεχαριτωμένον όνομα της Μαρίας προσφυέστατα και αρμοδιώτατα εδόθη εις την αειπάρθενον Θεοτόκον κατά πρόγνωση και βουλή Θεού, παρά του οποίου ήταν ωρισμένη να γίνη Μητέρα Αυτού. Σημαίνει δε το όνομα Μαρία: Παντοδυναμία, τουτέστιν εκείνη η οποία ένωσε τα δύο άκρα αντικείμενα, Θεό και άνθρωπο. Ακόμη σημαίνει Σοφία, η οποία βρήκε τον τρόπο δια να ενώσει δύο φύσεις σε μια υπόσταση, χωρίς να συγχύσει τα ιδιώματα των φύσεων. Και τρίτον σημαίνει Αγαθότης, ήτοι χάρις, η οποία εθεοποίησε την ανθρώπινη φύση και ανεβίβασε αυτή υπεράνω των ουρανίων δυνάμεων. Αυτά τα τρία περιέχει το όνομα Μαρία. Δόθηκε, διότι έμελλε να υπηρετήσει το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας", σύμφωνα με τον Άγιο Ιερώνυμο.Επίσης, το όνομα Μαρία προέρχεται από την εβραϊκή λέξη Marjam και σημαίνει "αυτή που πικράθηκε, αλλά υψώθηκε και δοξάστηκε". Σύμφωνα με άλλη άποψη το όνομα συνδέεται με αιγυπτιακή ρίζα που σημαίνει “δυνατή, εύφορη, γόνιμη”.

Κατά τον Άγιο Αμβρόσιο, Επίσκοπο Μεδιολάνων, το όνομα Μαρία σημαίνει "πέλαγος" και στα λατινικά Maria σημαίνει "θάλασσα". Και αυτό είναι συμβολικό, διότι, όπως η θάλασσα περιέχει το σύνολο των υδάτων και όλοι οι ποταμοί χύνονται σε αυτή, έτσι και η πάναγνος κόρη της Ναζαρέτ ονομάσθηκε Μαρία, διότι αναδείχθηκε ταμείο των χαρισμάτων του Θεού και χώρεσε όλους τους ποταμούς των δωρεών του Θεού.

Άλλη χριστιανική ερμηνεία του ονόματος είναι:

M = μόνη
Α = αύτη
Ρ = ρύσεται
Ι = ιού (δηλητηρίου)
Α = αμαρτίας

Δηλαδή, μόνη αυτή "ρύσεται ἰοῦ ἁμαρτίας", που σημαίνει πως "μόνο αυτή μας σώζει από το δηλητήριο της αμαρτίας".

Η... άλλη Μαρία

Φυσικά, σύγχρονη της Παναγίας ήταν και μία άλλη Μαρία, η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, η οποία, μαζί με άλλες γυναίκες, ακολουθούσαν τον Ιησού και τους Αποστόλους και βοηθούσαν στο έργο τους με κάθε δυνατό τρόπο. Κατά την ορθόδοξη εκκλησία αποτελεί κατασυκοφάντηση εναντίον της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής να ταυτίζεται με την αμαρτωλή του Ευαγγελίου. Το ότι η Μαγδαληνή ήταν η πόρνη που μύρωσε τα πόδια του Χριστού αποτελεί μια διαφορετική εκτίμηση των κειμένων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και δεν μαρτυρείται από τις ιερές πηγές.

Ο λεξάριθμος του ονόματος "Μαρία" είναι ο αριθμός "8"

Αυτό για τον χαρακτήρα της σημαίνει ότι είναι φιλόδοξη. Τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην προσωπική της ανάπτυξη και στην επιτυχία της. Είναι άνθρωπος με όνειρα, φιλοδοξίες και θέτει πάντα τον πήχη πολύ ψηλά, κάνοντας τα πάντα, για να κατακτά ό,τι βάλει στο μυαλό της. Ποτέ δεν παρεκτρέπεται από τους αρχικούς της στόχους, δείχνει απέραντη αφοσίωση σε όλα όσα θέλει να κερδίσει και δίνει μάχες για να επιτύχει. Δίνει πάντα το καλό παράδειγμα σε όλους, γιατί διαθέτει θάρρος, επιμονή και έναν απέραντο δυναμισμό. Θέλει να υπάρχει οικονομική άνεση στη ζωή της και επικεντρώνεται πολύ στην ύλη. Δεν σκέφτεται ποτέ μόνο τον εαυτό της, αλλά θα προσφέρει γενναιόδωρα συναισθηματικά και υλικά σε όποιον έχει ανάγκη. Με το πέρασμα των ετών στη ζωή της θα γευτεί την οικονομική και επαγγελματική καταξίωση. Πολλές στιγμές στέκεται στην επιφάνεια των πραγμάτων και αδιαφορεί για την ουσία, που είναι και η πιο σημαντική. Στον ερωτικό τομέα είναι άνθρωπος της λογικής, δίνει προτεραιότητα στο σεξ και αν ταιριάξει σεξουαλικά με τον σύντροφό της, τότε είναι απόλυτα ευχαριστημένη και πλήρης.

Παροιμίες με τη Μαρία

Γύρω από ένα τόσο κοινό όνομα, δεν θα μπορούσαν να μην έχουν δημιουργηθεί και πάσης φύσης λαϊκές παροιμίες. Κάποιες από τις πιο διαδεδομένες είναι:

Το ξέρει και η κουτσή Μαρία: Τα παλιά χρόνια, που υπήρχαν γειτονιές με μονοκατοικίες και αυλές, ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν μόνο στο σπίτι και στη γειτονιά. Κύριο μέλημά της ήταν η φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας. Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου οι γυναίκες να τραβούν η μία την προσοχή της άλλης, έβγαζαν τα άπλυτά τους από τη μία αυλή στην άλλη και, όσο πιο λερωμένα ήταν τα άπλυτα, τόσο καλύτερα και πιπεράτα ήταν τα νέα που μετέφεραν οι γυναίκες. Όσο πιο γρήγορα κυκλοφορούσαν τα νέα, τόσο πιο δημοφιλείς ήταν αυτές που τα μετέφεραν (τα νέα και τα άπλυτα!). Αλίμονο, όμως, στην γυναίκα που θα ήταν κουτσή που δεν μπορούσε να μετακινηθεί ούτε στη διπλανή αυλή. Αυτή ήταν η τελευταία που μάθαινε τα νέα της γειτονιάς! Η κουτσή πήρε, αναπόφευκτα, το όνομα Μαρία γιατί είναι το πιο δημοφιλές όνομα στον γυναικείο πληθυσμό.

Κάνει την οσία Μαρία: Υποκρίνεται, δηλαδή, την αθώα και την αγνή.

Όλα τα'χε η Μαριορή, ο φερετζές της λείπει: Στα χρόνια του βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα, η Αθήνα ήταν μια μικρή πόλη, με πολλές ελλείψεις και ψυχαγωγία περιορισμένη, άρα κανείς ήταν πολύ τυχερός αν τον προσκαλούσαν σε κάποια κοινωνική εκδήλωση. Από τις πιο δημοφιλείς εκδηλώσεις, ήταν η ετήσια δεξίωση του Αντιβασιλιά Άρμανσμπεργκ. Σε μια από αυτές τις συγκεντρώσεις βρέθηκε κάποτε ο Κωλέττης και όταν τον ρώτησαν τι γνώμη έχει για το αραχνοΰφαντο μαύρο βέλο που φορούσε στο πρόσωπό της η εύθυμη χήρα των σαλονιών Μαριορή - Ζαφειρίτσα Κοντολέοντος, απάντησε "Έτσι δεν θα φαίνεται όταν θα κοκκινίζει καμιά φορά αν... (και συμπλήρωσε): Μωρέ όλα τα' χει η Μαριορή, ο φερετζές της λείπει".

Άλλη παιδί δεν έκανε, μόν' η Μαριώ τον Γιάννη: Λέγεται ειρωνικά για τις μητέρες που μιλούν και αγωνιούν μόνο για το δικό τους παιδί.

Αγάπα η Μάρω τον χορό και βρήκε άντρα ζουρνατζή: Παλιά παροιμία, που λέγεται επιτιμητικά όταν κάποιος φαύλος ή μωρός βρει αντάξιό του σύντροφο ή συνεταίρο -κάτι σαν τον τέντζερη και το καπάκι. (Αυτή είναι η ερμηνεία του Ν. Πολίτη, ο Λουκάτος το ερμηνεύει αλλιώς και θεωρεί ότι λέγεται για αταίριαστες ενώσεις, με αφορμή κάποια Μάρω χορευταρού που θα πήρε κοινωνικά κατώτερό της οργανοπαίχτη).

Όπου ακούς Μαρία και Γιάννη βάλε ψάρια στο τηγάνι: Υποθέτουμε για φορτικούς επισκέπτες...

Μπρος Μαρία και πίσω Γιάννης: Για (ενοχλητικούς) που πάνε μαζί!

Η Μαρία στα ...ξένα

Καθώς πρόκειται για όνομα με "βαριά" κληρονομιά, στις περισσότερες ξένες γλώσσες γράφεται και προφέρεται με τον ίδιο τρόπο "Maria". Ωστόσο, συχνές παραλλαγές που συναντά κανείς στο εξωτερικό είναι οι εξής:

Αγγλικά
Μαρία (Maria), Μαρί (Marie), Μαρί (Maree), Μέρι (Mary), Μέι (Mae), Μάμι (Mamie), Μαριάν (Marianne), Μαριέλ (Mariel), Μέριλιν (Marilyn), Μάριντα (Marinda), Μάριον (Marion), Μέι (May), Μόλι (Molly), Μάραλιν (Maralyn), Μέριλιν (Marilynn), Μάρλιν (Marlyn), Μέριλιν (Marylyn), Μέιμ (Mayme), Μέριλιν (Merilyn), Μέριλιν (Merrilyn), Μόλι (Mollie), Πόλι (Pollie), Πόλι (Polly)

Αραβικά
Μάριαμ (Mariam, Maryam)

Αρμενικά
Μάριαμ (Mariam)

Βουλγάρικα 
Μαρία (Mariya)

Γαλλικά
Μαρί (Marie), Μιριάμ (Myriam), Μανόν (Manon), Μαριάν (Marianne), Μαριέλ (Marielle), Μαριέτ (Mariette), Μαριόν (Marion), Μαρίζ (Marise)

Γερμανικά
Μάγια (Maja), Μαράικε ( Mareike), Μαριέλε (Mariele), Μαρίτα (Marita), Μάικε (Meike), Μία (Mia), Μίτσι (Mitzi), Ρία (Ria)

Ισπανικά
Μαρία (María), Μαρίτα (Marita)

Ιταλικά
Μαρία (Maria), Μαριέλα (Mariella), Μαριέτα (Marietta), Μιμί (Mimi), 

Κροατικά
Μαρίγια (Marija), Μίργιαμ (Mirjam), Μιργιάνα (Mirjana), Μάγια (Maja), Μάρα (Mara), Μάρε (Mare), Μαρίτσα (Marica), Μάσα (Maša), Μόιτσα (Mojca)

Ουγγρικά
Μαρία (Mária), Μάρα (Mara), Μαρί (Mari), Μαρίτσα (Marica), Μαρίκα (Marika), Μαρίσκα (Mariska)

Περσικά
Μαριάμ (Maryam)

Πολωνικά
Μάγια (Maja), Μαρίκα (Marika), Μαρίλα (Maryla), Μαρτσένα (Marzena)

Πορτογαλικά
Μαρία (Maria), Μαριαζίνια (Mariazinha)

Ρωσικά
Μαρία (Mariya), Μαρία ( Marya), Μάνια (Manya), Μαριάνα (Maryana), Μάσα (Masha)

Σερβικά
Μαρίγια (Marija), Μίργιαμ (Mirjam), Μιργιάνα (Mirjana), Μάγια (Maja), Μάρα (Mara), Μαρίτσα (Marica)

Τουρκικά
Μεριέμ (Meryem)

Τσέχικα
Mαρίε (Marie), Μαντλένκα (Madlenka), Μάγια (Maja), Μαρίκα (Marika), Μάσα (Máša)

Η Μαρία... αλλιώς

Πολλές Μαρίες, θέλοντας να διαφοροποιήσουν κάπως το κοινό όνομά τους, του έδωσαν παραλλαγές όπως: Μαίρη, Μάρα, Μάρω, Μαργιώ, Μαριώ, Μαριγώ, Μαριγούλα, Μαριέττα, Μαριέττη, Μαργιορή, Μαρίκα, Μαρούλα, Μαρίτσα, Μανιώ, Μιρέλλα, Μάνια.

Πότε γιορτάζει, τελικά, η Μαρία;

Η κάθε Μαρία έχει να επιλέξει ανάμεσα στις παρακάτω γιορτές:

8 Σεπτεμβρίου (Γενέθλιον της Θεοτόκου)
21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου)
2 Φεβρουαρίου (Υπαπαντή του Κυρίου)
15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου)

Προσωνυμίες της Παναγίας

Αειμακάριστος
Αειπάρθενος
Άμπελος η Αληθινή (φράση / έκφραση ν.ε.)
Απειρόγαμος νύφη / κόρη (φράση / έκφραση ν.ε.)
Βαγγελίστρα
Βρεφοκρατούσα
Γλυκοφιλούσα
Γοργοεπήκοος
Γρηγορούσα
Ελεούσα
Ελευθερώτρια
Ευαγγελίστρια
Ζωοδόχος
Θεογεννήτρια
Θεογεννήτωρ
Θεομήτωρ
Θεόνυμφος
Θεοτόκος
Κεχαριτωμένη
Μαντόνα
Μαρία
Μαριάμ
Μεγαλόχαρη
Μήτηρ Θεού
Μητροπάρθενος
Νύμφη Ανύμφευτος (φράση / έκφραση ν.ε.)
Οδηγήτρια
Παμμακάριστος
Πανάχραντος: Πανάχραντος Θεοτόκος
Παρθένος
Παναγία
Παναγία Δέσποινα
ΠαναγιάΠαναμώμητος
Πανάμωμος
Παντάνασσα
Παρθενομήτωρ
Ρόδο το Αμάραντο (φράση / έκφραση ν.ε.)
Φανερωμένη

Το αρσενικό της Μαρίας

Είναι το Μάριος και γιορτάζει είτε στις 15 Αυγούστου, είτε στις 21 Νοεμβρίου, είτε στις 13 Μαρτίου, οπότε είναι του Αγίου Μάριου.

Έλενα Μπούλια, www.mama365.gr
www.onomatologio.gr