Ο χαρακτήρας του εμβρύου διαμορφώνεται τώρα!

Πώς θα είναι, άραγε, αυτό το ανθρωπάκι, όταν φτάσει στον κόσμο; Θα έχει τα πράσινα μάτια του μπαμπά, θα είναι ήρεμο, υπάκουο, ζωηρό; Μπορεί ο χάρτης του ανθρώπινου DNA να έχει χαρτογραφηθεί από την επιστήμη, όμως πίσω από τη διαμόρφωση των στοιχείων της προσωπικότητάς μας κρύβονται πολύ περισσότερα.

Έρευνες εκατό και πλέον ετών έχουν αποδείξει πως ο ρόλος των ερεθισμάτων που δέχεται το έμβρυο, καλά προστατευμένο στην αγκαλιά της μήτρας, είναι τεράστιος. Η προγεννητική ψυχολογία μάς αποκαλύπτει πως η ενδομήτρια εμπειρία του ανθρώπου έχει καθοριστικό αντίκτυπο στη ζωή του ως ενηλίκου. 

Όσα καταγράφονται από τη σύλληψη έως τα 3 - 4 πρώτα χρόνια ζωής, και τα οποία ενεργοποιούνται, καθώς μεγαλώνουμε, διαμορφώνουν αποφασιστικά τη συμπεριφορά μας, τη σωματική υγεία, την ψυχική μας ισορροπία και την ποιότητα των σχέσεων που δημιουργούμε. 

Οι ειδικοί συμφωνούν πως κάποια χαρακτηριστικά, όπως, για παράδειγμα, το ταλέντο στη μουσική, κληροδοτούνται από τη μια γενιά στην άλλη. Αυτό άλλωστε εξηγεί γιατί ορισμένα ταλέντα "κυριαρχούν" σε κάποιες οικογένειες, που δείχνουν να έχουν παράδοση στη μουσική, την υποκριτική ή τα αθλήματα. 

Όμως και ο ρόλος των συνθηκών της εμβρυϊκής ζωής είναι πολύ σημαντικός και μάλιστα σε δύο φάσεις. Η πρώτη αφορά τη στιγμή της γονιμοποίησης, οπότε και καθορίζεται ο γενετικός κώδικας του παιδιού. Η δεύτερη αφορά όλη την περίοδο της εγκυμοσύνης, καθώς και τα πρώτα χρόνια ζωής. 

Το μωρό μέσα στην κοιλιά είναι δέκτης των σκέψεων, των συναισθημάτων, των αντιλήψεων της μαμάς του, ακόμη και των όσων συμβαίνουν στο εξωτερικό περιβάλλον. Επηρεάζεται και δομείται από τα ερεθίσματα που προσλαμβάνει η μαμά του, τις συνήθειές της, τις προτιμήσεις της. Η μήτρα είναι το πρώτο οικολογικό του περιβάλλον, άρα και το πρώτο του σχολείο.

Ντροπαλό ή κοινωνικό, ζωηρό ή ήσυχο;

Οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι αντιλήψεις και η στάση της μητέρας "προγραμματίζουν" το μωρό σε συναισθηματικά και νοητικά μοντέλα, αλλά και σε μοντέλα συμπεριφοράς. 

Ένα μωρό που περικυκλώνεται από φόβο, θυμό και αγωνία, θα προσαρμοστεί σε αυτό τον κόσμο και θα μεταφέρει αυτά τα αισθήματα και στη δική του ζωή αργότερα. Αυτό το μωρό μπορεί να είναι ντροπαλό, ευερέθιστο, μελαγχολικό. Γιατί φαινομενικά μπορεί να είναι ασφαλές μέσα στη μήτρα, αλλά νιώθει και εισπράττει τα αρνητικά συναισθήματα της μητέρας. Κατά συνέπεια, είναι πιθανόν να φτάνει στον κόσμο κουβαλώντας ένα υποσυνείδητο φορτίο αβεβαιότητας και άγχους σχετικά με τον εαυτό του και τη ζωή. 

Ένα μωρό που εισπράττει την αγάπη, το ενδιαφέρον και τη στοργή της μητέρας του, τα εκλαμβάνει και τα κάνει δύναμη, ασφάλεια, δημιουργικότητα. 

Και η νόηση, όμως, του παιδιού επηρεάζεται σημαντικά κατά την εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα κατά το τρίτο τρίμηνο, οπότε ο εγκέφαλος είναι πλήρως διαμορφωμένος και οι λειτουργίες του τελούνται κανονικά. 

Η νευροεπιστήμη έχει αποδείξει ότι η εγκεφαλική ανάπτυξη ξεκινά από τον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης και ολοκληρώνεται γύρω στα 2,5 - 3 χρόνια. 

Επομένως, στην εγκυμοσύνη μπαίνουν τα πρώτα θεμέλια των μαθησιακών και αντιληπτικών ικανοτήτων, της αναλυτικής και μαθηματικής σκέψης. Όσο περισσότερη η επικοινωνία και τα κατάλληλα ερεθίσματα που μεταφέρονται στο μωρό, τόσο περισσότερο ενισχύεται η νοητική του ανάπτυξη. 

Το πώς το έμβρυο επηρεάζεται και διαμορφώνεται κατά τους εννέα μήνες της εγκυμοσύνης μπορεί να εξηγηθεί και να υποστηριχθεί και από τη σκοπιά της ιατρικής. Η μητέρα διοχετεύει στο έμβρυο πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στο εξωτερικό περιβάλλον, ανάλογα με τον τρόπο που εκείνη την αντιλαμβάνεται. 

Οι αντιλήψεις που έχουμε για το περιβάλλον και τα αισθήματα που απορρέουν από αυτές προκαλούν σωματικές αντιδράσεις με το να ελευθερώνουν μόρια "σινιάλα" στο αίμα, που ρυθμίζουν τη μεταβολική συμπεριφορά του οργανισμού και τον βοηθούν να προσαρμόζεται στο περιβάλλον. 

Αυτά τα μόρια διοχετεύονται και στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Οι σωματικές αντιδράσεις στο περιβάλλον περιλαμβάνουν ρυθμίσεις του νευρικού συστήματος, των ενδοκρινολογικών οργάνων και του καρδιολογικού, αναπνευστικού, πεπτικού συστήματος.

Μαμά = Μωρό

Το μωρό, λοιπόν, δομείται μέσα στην κοιλιά και θεμελιώνει τη σωματική, συναισθηματική, νοητική, πνευματική του φυσιογνωμία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι χαρούμενη μαμά συνεπάγεται χαρούμενο μωρό. Αγχωμένη μαμά, φοβισμένο μωρό. Μαμά ικανοποιημένη και δέκτης αγάπης, ασφαλές και ψυχικά δυνατό μωρό. 

Όταν η μητέρα έρχεται σε επαφή και συνδέεται με το έμβρυο, εκείνο έρχεται στη ζωή με όρεξη και συναισθηματική ισορροπία. Όταν η μαμά δίνει στο μωρό ποικίλα ερεθίσματα (στο τρίτο τρίμηνο κυρίως), εκείνο αναπτύσσεται νοητικά. 

Από την άλλη, η βία γεννά βία, σε οποιαδήποτε μορφή και αν δίνεται. Φυσικά, καμιά γυναίκα δεν μπορεί να διασφαλίσει τις τέλειες συνθήκης εγκυμοσύνης, τοκετού και ανατροφής του παιδιού. Κανένας κόσμος δεν μπορεί να είναι τέλειος έτσι κι αλλιώς. Το ζητούμενο είναι η συνειδητοποίηση της ευθύνης και του ρόλου, η ευαισθητοποίηση, η αγκαλιά. 

Φερθείτε στο αγέννητο μωρό σας σαν να το έχετε ήδη στα χέρια σας. Δώστε του όσα περισσότερα μπορείτε. Να είστε σίγουρη ότι θα τα εισπράξει. Και κάποια στιγμή θα σας τα ανταποδώσει.

Tips

Από αρχαιοτάτων χρόνων, η εγκυμοσύνη θεωρούνταν μια πολύ ιδιαίτερη και ιερή κατάσταση. Ακόμη και σήμερα κάποιες φυλές αντιμετωπίζουν την έγκυο ως προστατευόμενη και μάλιστα κάνουν προς τιμήν εκείνης και του αγέννητου μωρού της διάφορες τελετές. 

Στη σύγχρονη δική μας κοινωνία, όλα αυτά φαντάζουν πολύ μακρινά. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διασφαλίσετε μια όσο το δυνατόν πιο ήρεμη κι ευτυχισμένη εγκυμοσύνη και έναν όσο το δυνατόν καλύτερο τοκετό. Να θυμάστε πως το αξίζετε κι εσείς και η ζωή που έρχεται στον κόσμο.

Καθιερώστε καθημερινά κάποια ώρα χαλάρωσης. Η μουσική βοηθάει πολύ και εσάς και το μωρό σας. Η γιόγκα χαλαρώνει ψυχή και σώμα και υπάρχουν πολλά τμήματα που απευθύνονται σε εγκύους. Οραματιστείτε όμορφες καταστάσεις και αφεθείτε στις εικόνες. Βρείτε όποιον τρόπο ταιριάζει σε εσάς. Ακόμη και οι απλές βαθιές αναπνοές μπορούν να σας αποφορτίσουν και να σας ηρεμήσουν.

Μιλήστε στο μωρό σας, τραγουδήστε του, χαϊδέψτε την κοιλιά σας. Επικοινωνήστε μαζί του με αγάπη και αφήστε αυτή την επαφή να σας συνοδεύει κάθε στιγμή της ημέρας.

Αν υπάρχουν θέματα που βαραίνουν εσάς και πιστεύετε πως έχουν μεταφερθεί στο μωρό σας, μιλήστε του. Σας νιώθει και σας καταλαβαίνει. Σας αγαπάει.

Προετοιμαστείτε για τον τοκετό. Η πληροφόρηση για τη φυσιολογία και τη διαδικασία του τοκετού, η σωματική και ψυχολογική προετοιμασία, η απαλλαγή από τους φόβους της γέννας σάς ηρεμούν και σας προετοιμάζουν για εκείνη τη στιγμή.

Έχετε εμπιστοσύνη στο σώμα σας· έχει δυνάμεις και δυνατότητες που κυριολεκτικά δεν φαντάζεστε. Κουβαλάει μέσα του την αρχέγονη γνώση και σοφία. Ακόμα και τη στιγμή του τοκετού, όσο κι αν φοβάστε ότι θα πονέσετε, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι στον οργανισμό σας εκκρίνεται ένα φυσικό αναλγητικό, η ενδορφίνη, και μάλιστα σε ποσότητα διακόσιες φορές μεγαλύτερη απ' όση κυκλοφορεί υπό φυσιολογικές συνθήκες στο αίμα.

Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας. Η φύση ξέρει καλύτερα και σίγουρα θα σας βοηθήσει να ολοκληρώσετε το έργο σας με επιτυχία.

Η υποστήριξη του συντρόφου σας είναι πολύ σημαντική. Εξηγήστε του ότι όχι μόνο θα κάνει εσάς να νιώσετε καλύτερα, αλλά θα έχει και ευεργετική επίδραση στο μωρό σας. Σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, στον τοκετό, αλλά και στη δύσκολη για πολλές γυναίκες περίοδο της λοχείας, η στήριξη του συντρόφου μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο για πολλά πράγματα.

Εάν αντιμετωπίζετε καταστάσεις που σας δημιουργούν αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια, ακόμη και από κάποιον ειδικό.

Χαρείτε την εγκυμοσύνη σας. Είναι το πολυτιμότερο δώρο! Κι εσείς έχετε κάνει το πολυτιμότερο δώρο στη ζωή, την ίδια τη ζωή.

Ελένη Καραγιάννη
Με τη συνεργασία της Ευρυδίκης Κλειδή (προγεννητική και περιγεννητική ψυχολόγος).
www.imommy.gr