Γιατί μας… παίρνουν τον αέρα;

Αναρωτιέστε γιατί ορισμένα παιδιά γίνονται αυταρχικά, ανυπάκουα και αρνούνται να συνεργαστούν με τους γονείς ή τους δασκάλους τους; Μια πρώτη (αλλά σημαντική) εξήγηση ακολουθεί.

Οι γονείς, οι συγγενείς ακόμα και μερικοί εκπαιδευτικοί έχουν την τάση να συμπεριφέρονται στα παιδιά σα να είναι λιγότερο νοήμονα όντα… Οι λέξεις και το ύφος που χρησιμοποιούν για να επικοινωνήσουν μαζί τους είναι αντίστοιχο με εκείνο που έχουμε οι περισσότεροι όταν μιλάμε σε ένα… κουταβάκι. Τις μισές φορές θα είμαστε υπερβολικά γλυκείς, ενώ τις άλλες θα είμαστε υπερβολικά νευριασμένοι. Ο τόνος της φωνής μας είναι ακατάλληλος και στις δύο περιπτώσεις, τσιριχτός ή γλυκανάλατος αντίστοιχα… Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους για τον οποίο το μικρό μας δεν μας ακούει - ή τουλάχιστον κάνει ότι δεν μας ακούει…

Πώς σκέφτονται τα παιδιά…

Τα παιδιά έχουν ανεπτυγμένη παρατηρητικότητα. Η παρατηρητικότητα αυτή είναι το βασικό τους εργαλείο, μέσω του οποίου ανακαλύπτουν και μαθαίνουν τον κόσμο. Επιπλέον, διακατέχονται από διορατικότητα και ενδυναμωμένο αίσθημα της αυτοπροστασίας. Όταν αντιλαμβάνονται, λοιπόν, ότι κάποιος υποτιμά τη νοημοσύνη τους ή πως ο συνομιλητής τους δεν έχει υπομονή, αρνούνται να συνεργαστούν και απορρίπτουν οποιαδήποτε προσπάθεια για επικοινωνία. Από τη μια αισθάνονται άβολα να εκφραστούν παραμένοντας αδρανή και αδιάφορα, από την άλλη αντιδρούν μεν, αλλά με άσχημο τρόπο γιατί ξέρουν πως έχουν τον έλεγχο και θα το δείξουν.

Πώς το αντιμετωπίζουμε…

Είναι φυσιολογικό να τα χάνουμε ή να μη γνωρίζουμε πώς να συμπεριφερθούμε ανά πάσα στιγμή. Αν όμως ηρεμήσουμε, σκεφτούμε και… διαβάσουμε τις γραμμές που ακολουθούν θα δούμε πως υπάρχουν λύσεις!

Ο ιδανικός τρόπος για να ανοιχτεί ένα παιδί και να είναι υπάκουο είναι να νιώθει ίσο και -φυσικά- να μην φοβάται. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αισθάνεται κατώτερο, ούτε να νιώσει πως μπορεί να μας φέρει εκτός εαυτού (γιατί είναι πολύ πιθανό να το εκμεταλλευτεί). Εμείς, από την άλλη, θα πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε πως απέναντί μας έχουμε ένα μικρό ανθρωπάκι - όχι μωρό, ούτε ζωάκι! Έχοντας αυτό στο μυαλό μας, λοιπόν, προσπαθούμε…

• Να μιλάμε στο παιδί μας με φυσιολογικό τόνο φωνής.
• Να μπαίνουμε πάντα στη διαδικασία διαλόγου.
• Να του εξηγούμε ήρεμα και καθαρά τι ζητάμε από εκείνο.
• Του δίνουμε κίνητρα (π.χ. αν καθαρίσεις το δωμάτιό σου θα κερδίσεις κάτι, κούνιες, παγωτό, κ.λπ.) και, φυσικά, να το επιβραβεύουμε.
• Να του δείχνουμε ότι η επιλογή του επηρεάζει το ίδιο, όχι εμάς (π.χ. "Εσύ θα έχεις ακατάστατο δωμάτιο και θα χάσεις τις κούνιες. Διάλεξε τι προτιμάς…").

Εφόσον γίνουν αυτά, το παιδί θα νιώσει άνετα και θα ακούσει αυτά που έχουμε να του πούμε. Βλέποντας ότι εκτιμάμε τις ικανότητές του, ότι έχουμε υπομονή και διάθεση να μας καταλάβει, τότε, και εκείνο θα συνεργαστεί με χαρά. Θα θέλει να είναι καλό και υπάκουο παιδί γιατί θα νιώθει ικανοποιημένο. Όχι φοβισμένο ή καταναγκασμένο να κάνει κάτι με το ζόρι.

Αλεξάνδρα Νερούτσου

Με τη συνεργασία της ψυχολόγου Ειρήνης Μπίρμπου (eirini_mpirmpou@yahoo.gr).

www.paidimag.gr