Οικογένεια και οικονομική κρίση: Επηρεάζονται τα παιδιά;

Τα τελευταία χρόνια το θέμα των συζητήσεων όλων των ενηλίκων είναι η οικονομική κρίση και πώς έχει επηρεάσει τη ζωή όλων μας. Αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των γονέων αποτελεί συνήθως το αν πρέπει ή όχι να αναφέρονται στα παιδιά τους για την οικονομική κρίση ή μήπως πρέπει να τα "προστατεύσουν" συμπεριφερόμενοι σαν να μην έχει αλλάξει κάτι. 

Σίγουρα τα παιδιά δε ζουν σε έναν γυάλινο και ιδανικό κόσμο, στον οποίο να μην υπάρχει άλλη πηγή πληροφόρησης εκτός από τους γονείς τους. Στην εποχή της τεχνολογίας, τα παιδιά εκτός από τους συνομηλίκους τους, ενημερώνονται και από το διαδίκτυο, το οποίο τις περισσότερες φορές οι πληροφορίες που διαθέτει είναι καταστροφολογικές και με μεγάλες δόσεις υπερβολής.

Τα παιδιά καλό είναι να ενημερώνονται για την οικονομική κρίση, αλλά με όρους κατανοητούς για τα ίδια και ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία ανήκουν. Για παράδειγμα, είναι απαραίτητο να ξέρει το παιδί ότι κάτι έχει αλλάξει στην οικονομική κατάσταση των γονέων και δεν μπορούν να παίρνουν παιχνίδια τόσο συχνά όπως παλιά. 

Όμως, δεν πρέπει να φτάνουμε σε καταστάσεις υπερβολής, όπου τα παιδιά δεν θα ακούν κάποιο άλλο θέμα συζήτησης στο σπίτι πέρα από το οικονομικό. Το παραπάνω, ενέχει τον κίνδυνο τα παιδιά να νιώσουν υπεύθυνα στο να βοηθήσουν τους γονείς να βγουν από αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία εγκαταλείποντας τον ρόλο του παιδιού και υιοθετώντας ρόλο ενηλίκου μέλους της οικογενείας και συνεπώς χάνοντας την παιδική αθωότητά τους.

Κάποια απλά πράγματα που πραγματικά μπορούν να βοηθήσουν στην επικοινωνία γονέα - παιδιού, είναι αρχικά ο γονέας να είναι καθησυχαστικός. Δηλαδή, να παραδέχεται τις όποιες αλλαγές έχουν γίνει, αλλά να καθησυχάζει το παιδί λέγοντάς του ότι είναι εκεί και θα κάνει τα πάντα ό,τι καλύτερο μπορεί. Επιπλέον, καλό είναι να διατηρείται όσο γίνεται η καθημερινή ρουτίνα ως προς τον ύπνο, τα γεύματα και κάποιες εξωσχολικές δραστηριότητες, οι οποίες δεν κοστίζουν χρήματα, όπως μια βόλτα στο πάρκο ή επίσκεψη σε φιλικό σπίτι. 

Επιπρόσθετα, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον χρόνο που είναι καλό να περνάμε με τα παιδιά μας. Παρά το άγχος και τις πολλές ώρες εργασίας, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν οι γονείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, καλό είναι να μην ξεχνάμε και τον ποιοτικό χρόνο που μπορούμε να αφιερώσουμε στα παιδιά, όπου μαζί θα ζωγραφίσουμε, θα διαβάσουμε παραμύθι, θα παίξουμε ένα επιτραπέζιο ή απλά θα πάμε μια βόλτα. 

Το πιο σημαντικό από όλα, είναι οι γονείς που αναμένουν να συμβεί μια σημαντική αλλαγή στα οικονομικά της οικογένειας, η οποία ούτως ή άλλως θα γίνει αισθητή σε όλα τα μέλη της, να προετοιμάσουν τα παιδιά, ώστε να μην τους έρθει "ως κεραυνός εν αιθρία". Γενικότερα είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι γονείς να βοηθούν τα παιδιά τους να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους χωρίς να τα κρίνουν.

Τέλος, το πιο σημαντικό είναι οι γονείς να διαθέτουν δύο καίρια χαρακτηριστικά: να είναι καλοί ακροατές και καλοί παρατηρητές. Τα παραπάνω θα τους δώσουν τα εφόδια να παρατηρούν όποια αλλαγή συμβαίνει στα παιδιά τους εγκαίρως και να τους δίνουν χώρο και χρόνο να εκφραστούν.

Κρητικού Μαρίνα, Ψυχολόγος Υγείας - Οικογενειακή/Συστημική Σύμβουλος
marina.kritikou@yahoo.com
kritikou-healthpsy.gr