Παρασκευή 14 Απριλίου 2017

Τα έθιμα της Μεγάλης Παρασκευής

Μεγάλη Παρασκευή: Έθιμα από όλη την Ελλάδα
Η Μεγάλη Παρασκευή του Πάσχα είναι ημέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας, η μέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος και γίνεται η σταύρωση του Χριστού.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται ο στολισμός του Επιταφίου στις εκκλησίες. Αρχικά ψάλλονται οι Μεγάλες Ώρες, που περιέχουν ψαλμούς, τροπάρια, Αποστόλους, Ευαγγέλια και Ευχές. Στη συνέχεια ψάλλεται ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής και γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Ακολούθως, τοποθετείται στο Ιερό Κουβούκλιο ένα ύφασμα, πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ή ζωγραφιστεί ο Κύριος, νεκρός. Το ύφασμα αυτό λέγεται Επιτάφιος.

Το βράδυ της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και η υμνολογία είναι σχετική με την ταφή του Κυρίου από τους Ιωσήφ και Νικόδημο και την κάθοδο της ψυχής Του στα σκοτεινά βασίλεια του Άδη. Σχετικά τα τροπάρια: "Ο ευσχήμων Ιωσήφ...", και "Ότε κατήλθες προς τον θάνατον...".


Όταν ο Κύριος απέθανε, το σώμα Του μπήκε στον τάφο, η δε ψυχή του ενωμένη με την Θεότητά του κατήλθε στον Άδη και αφού τον νίκησε απελευθέρωσε τις ψυχές. Και την τρίτη ημέρα ενώθηκε και πάλι η Ψυχή με το Σώμα και το Σώμα Ανέστη εκ Νεκρών. Έτσι νικήθηκε ο Άδης και ο θάνατος.

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας ψάλλονται σε τρεις στάσεις (μέρη) τα λεγόμενα Εγκώμια, μικρά τροπάρια πολύ αγαπητά στον λαό, αγνώστου ποιητή. Τα πιο γνωστά είναι: "Η ζωή εν τάφω…", "Άξιον εστί μεγαλύνειν…", "Αι γενεαί πάσαι…" και "Ω γλυκύ μου Έαρ…".

Στη συνέχεια γίνεται η Περιφορά του Επιταφίου, εκτός του ναού και στα όρια της Ενορίας.

Μετά την επάνοδο του Επιταφίου στην εκκλησία διαβάζεται περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (κζ' 62-66): Αρχιερείς και Φαρισαίοι πηγαίνουν στον Πόντιο Πιλάτο και του ζητούν να σφραγίσουν τον τάφο, επειδή θυμούνται ότι ο Κύριος σε μία αποστροφή των λόγων του είχε πει ότι σε τρεις μέρες θα αναστηθεί. Ο Πιλάτος τους δίνει την άδεια.

Έθιμα

Στις παραδόσεις του Χριστιανισμού η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα θρήνου, αργίας και νηστείας, αφιερωμένη στην αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου. Όλη η Ελλάδα συμμετέχει τηρώντας παλιά, παραδοσιακά έθιμα, που ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή. Ας δούμε κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά...

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ομάδες παιδιών γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν το μοιρολόι "Σήμερα μαύρος ουρανός", γνωστό και ως "Μοιρολόι της Παναγίας". Σε πολλές περιοχές της χώρας τα κορίτσια της ομάδας κρατούν ένα στεφάνι, πλεγμένο με λουλούδια εποχής, το οποίο στη συνέχεια το εναποθέτουν είτε στον Επιτάφιο, είτε στον τάφο του προσφάτως αποβιώσαντος ενορίτη. Τα Κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής, όπως τα ονομάζει η Λαογραφία, τείνουν σήμερα να εκλείψουν.

Στο Αγρίνιο, αμέσως μετά την περιφορά των Επιταφίων, αναβιώνει το έθιμο των χαλκουνιών. Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές που αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Η ιστορία τους χάνεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας όταν οι Βραχωρίτες (νυν Αγρινιώτες) τα άναβαν κατά την περιφορά του Επιταφίου για να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους.


Στην Αμοργό, τη Μεγάλη Παρασκευή προσφέρονται ψωμί, ελιές και νηστίσιμα γλυκά και κατά την περιφορά του Επιταφίου οι γυναίκες ραίνουν την πομπή με αρώματα.

Στη Ζάκυνθο, το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου που διασχίζει όλη την πόλη. Στις 2 μ.μ. στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου του Μώλου εκτός από τον Εσταυρωμένο λιτανεύεται και η εικόνα της "Mater Dolorosa", δηλαδή της Παναγίας του Πάθους. Η λιτανεία διασχίζει σχεδόν όλη την πόλη και επιστρέφει στην πλατεία Σολωμού, όπου, πάνω σε βάθρο, ο Μητροπολίτης ευλογεί τον κλήρο και τον λαό με τον Εσταυρωμένο. Η λιτανεία καταλήγει στον ίδιο ναό, όπου γίνεται η εναπόθεση του Χριστού στον Επιτάφιο.

Στη Θράκη, ένα από τα έθιμα είναι και το "κάψιμο του Ιούδα". Οι νεότεροι συνήθως, αφού φτιάξουν το ομοίωμα του Ιούδα, το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι και ζητούν κλαδιά. Τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την περιφορά του Επιταφίου, θα βάλουν φωτιά στα κλαδιά αυτά και θα "κάψουν" τον Ιούδα. Συνηθίζεται μέρος της στάχτης αυτής, να το ρίχνουν στα μνήματα.

Στην Ίο, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν τις "μπάλες", ένα παιχνίδι με μικρές σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την Περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού τα Εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών. 

Στην Καλαμάτα, ένα ιδιαίτερο έθιμο, που συντελεί στον εορτασμό με εντυπωσιακό τρόπο, είναι η ρίψη σαϊτών και ο σαϊτοπόλεμος με φλόγα και βροντή. Σαΐτες, λοιπόν, θα ρίξουν οι σαϊτολόγοι καταρχήν τη Μεγάλη Παρασκευή, την ώρα που οι πιστοί θα περιφέρουν τον Επιτάφιο σε όλες τις γειτονιές της Καλαμάτας προς ευλογία της πόλης. Σαΐτες θα πέσουν στη Ράχη και τον Αβραμόγιαννη, αλλά και στη Φυτειά στις 9.30 περίπου το βράδυ και σε άλλα σημεία. Οι ετοιμασίες των σαϊτολόγων έχουν ξεκινήσει από καιρό και το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, στο λημέρι τους, κοντά στον ιερό ναό του Αγίου Ιωάννη στην αγορά της Καλαμάτας, θα φθάσουν στο αποκορύφωμα.

Στο Καστανόφυτο Καστοριάς, τα παιδιά του χωριού παίρνουν από την εκκλησία το χελιδόνι, (ξύλινο ομοίωμα περιστεριού) το κρατούν με ένα ξύλο ψηλά, το στολίζουν με λουλούδια και το περιφέρουν στα σπίτια. Κατά την περιφορά μαζεύουν δώρα, αυγά κόκκινα, κ.ά.

Στην Κέρκυρα, η περιφορά των Επιταφίων ξεκινά το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο. Μέχρι της 9:30 το βράδυ, από κάθε εκκλησία βγαίνει ο Επιτάφιος με την απαραίτητη μπάντα της ενορίας, τις χορωδίες, τους πιστούς. Τελευταίος βγαίνει ο μεγαλοπρεπέστατος επιτάφιος της Μητρόπολης.

Στην Κεφαλλονιά, πηγαίνουν από νωρίς το πρωί στην Εκκλησία για να προσκυνήσουν τον εσταυρωμένο Χριστό. Παράδοση στο νησί είναι η μουσική εκτέλεση του προκειμένου της Μεγάλης Παρασκευής γνωστό σε όλους ως "Διεμερίσαντο" και του "Σήμερον Κρεμάται" του Σολωμού. Οι ψάλτες και ο ιερέας μεταβαίνουν μπροστά από τον Εσταυρωμένο και μετά την εκφώνηση του ιερέα "Εσπέρας Προκείμενον" ψάλλουν καλλιτεχνικά τον στίχο μετά του προκειμένου, μια παράδοση που σώζεται μέχρι σήμερα. Η ακολουθία τελειώνει περίπου γύρω στις 12:30 και αμέσως οι γυναίκες ξεκινούν το στόλισμα του Επιταφίου.

Στην Κορώνη, πέρα από ξύδι -από το οποίο πίνουν τρεις γουλιές- και το κλασικό στόλισμα (από κορίτσια που τραγουδούν το μοιρολόι της Παναγίας) και την περιφορά του Επιταφίου, ακολουθούν και το έθιμο που λέγεται "αγυρμός παιδιών". Που σημαίνει ότι τα παιδιά, από το πρωί γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα πάθη του Χριστού κρατώντας ένα Σταυρό στο χέρι. Οι νοικοκυρές τα φιλεύουν με πασχαλινά κουλούρια ή κόκκινα αυγά. Ακόμα μια τοπική παράδοση απαγορεύει στους άνδρες τη Μεγάλη Παρασκευή να τρώνε καθιστοί (αν φάνε κάτι, θα πρέπει να το κάνουν στα όρθια) ή να καταπιαστούν με μαστορέματα (γιατί σφυριά και πρόκες παραπέμπουν στη Σταύρωση).

Στα Κουφονήσια το λιμάνι φωταγωγείται από άκρη σε άκρη με δάδες και γίνεται η περιφορά του Επιταφίου.

Στην Κρήτη, τρώνε νερόβραστα φαγητά με ξύδι και σαλιγκάρια βραστά, των οποίων το ζουμί μοιάζει με ξύδι. Στο Κατσιδόνι Κρήτης, την ώρα που ο παπάς λέει στην εκκλησία, "εν καλάμω" κάνουν σταυρούς από καλάμι για να διώξουν τους ποντικούς από τα κουκιά. Στην Ανατολική Κρήτη, την ώρα που ο παπάς ψέλνει το πρώτο ευαγγέλιο, της Μεγάλης Παρασκευής, η παπαδιά βαστά αλεύρι και νερό και κάνει προζύμι με τις ευχές του Ευαγγελίου και το προζύμι ανεβαίνει. 


Στον Μελιγαλά Μεσσηνίας, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής επιτάσσει "φουνταρίες", που σημαίνει ματσάκια από κληματόβεργες, στα οποία κάθε νοικοκυρά βάζει φωτιά έξω από την πόρτα της, μόλις σημάνει η καμπάνα του Επιτάφιου. Μέχρι να βγει ο Επιτάφιος, οι κληματόβεργες έχουν πλέον γίνει θράκα, πάνω στην οποία η νοικοκυρά ρίχνει μια χούφτα μοσχολίβανο, ενώ ο παπάς κάνει εκεί παραστάσιμο.

Στο χωριό Πλάκες της Μήλου το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Χριστού. 

Στη Μονεμβασιά, στη ρομαντική ατμόσφαιρα της καστροπολιτείας του Ρίτσου, οι λειτουργίες γίνονται στην εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού, με αποκορύφωμα την περιφορά του Επιταφίου στα πλακόστρωτα σοκάκια του κάστρου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής υπό τη μουσική υπόκρουση της μπάντας του δήμου.


Στη Μυτιλήνη, άμα τελειώσει η περιφορά, "αρπάζουν" τα λουλούδια, γιατί πιστεύουν πως κλεμμένα έχουν πιο θαυματουργές ιδιότητες. Τα "Χριστολούλουδα" τα φυλάνε για το καλό. Με αυτά γιατρεύουν τον πονοκέφαλο, τα κάνουν φυλαχτά και με αυτά γαληνεύουν τη θάλασσα όσοι ταξιδεύουν.


Στη Νάξο, το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής απαγορεύει τα φιλιά -εις μνήμην του φιλιού που πρόδωσε τον Ιησού. Ένα ιδιαίτερο και εντυπωσιακό έθιμο είναι αυτό που κάνουν στα χωριά Κουρουνοχώρι και Μέλανες κάθε Μεγάλη Παρασκευή. Μικροί και μεγάλοι από νωρίς το πρωί φτιάχνουν τεράστια δεμάτια από ξερά καλάμια και τα στήνουν κατά μήκος του δρόμου που θα γίνει το βράδυ η περιφορά του Επιταφίου. Αυτό το έθιμο λέγεται "πυροφάνες". Μάλιστα, επειδή οι Μέλανες και το Κουρουνοχώρι είναι απέναντι, οι νέοι του χωριών συναγωνίζονται κάθε χρόνο για το ποιοι θα φωτίσουν περισσότερο το χωριό με τις πυροφάνες.

Στη Ναύπακτο, η περιφορά του Επιταφίου συνδυάζεται με ρίψη πυροτεχνημάτων στο λιμάνι σε ανάμνηση της ηρωικής προσπάθειας του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα στον χώρο αυτό.

Στη Νέα Πέραμο Καβάλας, κατά την περιφορά του επιταφίου, οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά της πόλης αναβιώνουν ένα πολύ παλιό έθιμο: καίνε από ένα ομοίωμα του Ιούδα τη στιγμή που η πομπή του επιταφίου περνάει από τους δρόμους. Ολόκληρη η πόλη εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές, που ανάβουν οι κάτοικοι, στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης, αλλά και της αιώνιας ανάστασης. 

Στην Πάρο, η περιφορά του Επιταφίου κάνει δεκαπέντε στάσεις. Σε καθεμία από αυτές φωτίζεται κι ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση. 


Στην Πύλο και στα γύρω χωριά το έθιμο επιβάλλει στους κατοίκους να πίνουν ξύδι και καπνιά σε μια ένδειξη αγάπης και συμπαράστασης στον Χριστό.

Στη Σάμο, κορίτσια και χήρες στολίζουν τον Επιτάφιο (τον "Πιτάφιου" στο σαμιακό ιδίωμα). Στους Μαυρατζαίους στολίζουν τους τάφους, όπως και τη Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι συγγενείς των νεοπεθαμένων κλαίνε και μοιρολογούν σπαρακτικά όπως και την ημέρα της κηδείας. Τέλος ο παπάς μνημονεύει όλους τους πεθαμένους, από τότε που έγινε το χωριό, από ειδικό τετράδιο που κρατάνε οι παπάδες. Στους Μυτιληνιούς, το Πυθαγόρειο και σε μερικά άλλα χωριά, στολίζουν τους τάφους με τάπητες ("πεύκια") ή χράμια πολύτιμα. Όλη τη μέρα της Μεγάλης Παρασκευής, γυναίκες κάθε ηλικίας κάθονται μέσα στην εκκλησία και συνοδεύουν ("συνουδεύνι" στο σαμιακό ιδίωμα) τον πεθαμένο Χριστό. Μένουν εκεί ακόμα και παιδάκια του σχολείου, που ψέλνουν τα εγκώμια του Χριστού. Τόσο αυτά, όσο και τα άλλα, τα μικρότερα, περνούν κάτω από τον "Πιτάφιου" μια μόνο φορά στην είσοδο της εκκλησίας, όταν γυρίσουν από την περιφορά. Τέσσερις γεροί νέοι κρατούν ψηλά τον Επιτάφιο και περνάει από κάτω ο κόσμος. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, προτού σημάνει η εκκλησία, όσοι δεν έχουν δικό τους κατσίκι, πηγαίνουν στα μαντριά και αγοράζουν το κατσίκι του Πάσχα. Άλλοι φυτεύουν στους κήπους τους τα δικά τους λαχανικά την ίδια ώρα. Σύμφωνα με κάποιες προλήψεις του νησιού τη Μεγάλη Παρασκευή δεν αγγίζουν τους "αρτμούς" (τυρί, αυγά, κρέας, κ.λπ.) γιατί θα βρωμίσουν και θα πεταχτούν. Επίσης, όσες υποφέρουν από πονοκέφαλο, λούζονται με ζεστό νερό, όπου έχουν βράσει λουλούδια (μύρα) από τον Επιτάφιο και γίνονται καλά. Πρέπει όμως να μην λουστούν άλλη Παρασκευή, ως τη Μεγάλη Παρασκευή του άλλου χρόνου. Οι άντρες που έχουν πονοκέφαλο γίνονται καλά άμα κόψουν τα μαλλιά τους ανήμερα τη Μεγάλη Παρασκευή. Μέσα στον ίδιο χρόνο όμως δεν πρέπει να ξανακόψουν τα μαλλιά τους ημέρα Παρασκευή.


Στο χωριό Πύργος της Σαντορίνης, μετά την Αποκαθήλωση βγαίνει το "Τάνταλο" στους δρόμους του χωριού για να αναγγείλει το γεγονός και οι καμπάνες ηχούν πένθιμα. Η περιφορά του Επιταφίου σημαίνεται από μικρές φωτιές σε λυχναράκια. Οι γυναίκες από τις αυλές των σπιτιών ραίνουν την πομπή του Επιταφίου με ροδόνερο.

Στη Μονή του Προφήτου Ηλία, στο Άγιο Πνεύμα Σερρών, που βρίσκεται σ' ένα λόφο πάνω από το ομώνυμο χωριό, αναβιώνει το έθιμο της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Ξεχωριστή σημασία έχει και η συνήθεια των Σερραίων γυναικών να τοποθετούν στη διάρκεια της περιφοράς του Επιταφίου πάνω σε τραπέζι μπροστά από το κατώφλι της Εξώπορτας την εικόνα του Εσταυρωμένου ανάμεσα σε άνθη, αναμμένα κεριά και θυμιάματα. Δίπλα τοποθετούν ένα πιάτο με χλόη φακής, ή κριθαριού, την οποία έχουν φυτέψει για αυτόν το σκοπό κάποια ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής. Στο μικρό χωριό Νέο Σούλι του δήμου Εμμανουήλ Παππά αναβιώνει κάθε Μεγάλη Παρασκευή το μοναδικό έθιμο "Γεφύρια". Το έθιμο βρίσκει τις ρίζες του στα βάθη των αιώνων και συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Σύμφωνα με αυτό, νεαρές κοπέλες και παλικάρια, όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα μαζεύουν από τις αυλές των σπιτιών διάφορα λουλούδια και μεγάλα φύλλα δέντρων. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ξεκινά ο στολισμός των "Γεφυριών". Ξύλινες και μεταλλικές κατασκευές στο σχήμα γεφυριού τοποθετούνται ψηλά από τη μία πλευρά του δρόμου έως την άλλη. Οι κατασκευές στολίζονται με πολλά λουλούδια και εικόνες που φέρνει ο κάθε κάτοικος από το σπίτι του. Σε όλη τη διαδρομή που θα διανύσει το βράδυ ο Επιτάφιος θα περάσει κάτω από τα στολισμένα "Γεφύρια" που θα παραμείνουν στο χωριό 40 ημέρες, έως την Ανάληψη του Κυρίου. Μετά οι κάτοικοι θα πάρουν τα ξερά λουλούδια και τις εικόνες και θα τα βάλουν στο εικονοστάσι του σπιτιού, για να έχουν την ευλογία του Χριστού όλο τον χρόνο.

Στη Σκιάθο και σε όσες περιοχές ακολουθούν το Αγιορείτικο τυπικό η περιφορά του Επιταφίου γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου. 

Στη Σπάρτη, όταν γυρίσουν τον Επιτάφιο, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την επόμενη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες. Οι γυναίκες κρατούν τα λουλούδια αυτά ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδί βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.


Στη Σύρο, οι Καθολικοί επιτάφιοι από τις εκκλησίες των Ευαγγελιστών και του Αγίου Γεωργίου συναντώνται με τους Ορθόδοξους από τους ναούς της Μητροπόλεως (Μεταμόρφωσης) του Αγίου Νικολάου και της Κοιμήσεως, μετά το τέλος της περιφοράς στην κεντρική πλατεία Μιαούλη. Ακολουθεί κατανυκτική δέηση και ψάλλονται τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία του Αγίου Νικολάου και Ιεροψάλτες.

Στην Τήνο, οι περιφορές των Επιταφίων στη Χώρα συγκλίνουν στη μαρμάρινη εξέδρα της παραλίας, ενώ ο Επιτάφιος της Ενορίας του Αγίου Νεκταρίου καταλήγει μέσα στη θάλασσα, στην περιοχή Καλάμια στα Κιόνια. 

Οι κάτοικοι του Τυρού στην Κυνουρία, δεν ξεχνούν τις παραδόσεις τους και αν βρεθείτε σε κάποια γιορτή ή πανηγύρι θα νιώσετε την Τσακώνικη ζεστασιά. Τη Μεγάλη Παρασκευή θα δείτε την περιφορά των δύο Επιταφίων στην παραλιακή οδό με τη συνοδεία των ψαροκάικων, ενώ από στεριάς χιλιάδες κόσμου ακολουθούν με ευλάβεια.

Μέσα σε ιδιαίτερη ατμόσφαιρα γιορτάζει τη Μεγάλη Παρασκευή η Ύδρα, όπου ακολουθείται το "έθιμο της δέησης". Στο πλαίσιό του, ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα διαβάζεται η Ακολουθία του Επιταφίου για να ευλογηθούν τα νερά και να γίνει δέηση υπέρ των ναυτικών για ήσυχα ταξίδια.

Στη Χίο, τη Μεγάλη Παρασκευή, την ώρα της περιφοράς του Επιταφίου, οι πόρτες των σπιτιών μένουν ανοιχτές, για να μπει μέσα η Θεία Χάρη. Παράλληλα, οι κάτοικοι έχουν από πριν ρίξει χώμα στα σημεία όπου σταματά ο Επιτάφιος, το οποίο στη συνέχεια μαζεύουν και σκορπούν μέσα στα σπίτια τους.

Τέλος, ένα παλιό Αθηναϊκό έθιμο -που σήμερα δεν συναντάται παρά σε ελάχιστες γειτονιές- ήθελε τις νοικοκυρές της Αθήνας να σκουπίζουν τους δρόμους πριν βγει ο Επιτάφιος και να βγαίνουν στις πόρτες τους με ένα κεραμίδι, που είχε πάνω του αναμμένο καρβουνάκι με λιβάνι, όταν η πομπή περνούσε από τα σπίτια τους...

www.sansimera.gr
www.thetoc.gr

Ελληνικές Γιορτές και έθιμα Λαϊκής Λατρείας, Γ. Α. Μέγας, εκδ. ΕΣΤΙΑ

 "Λαογραφικά της Σάμου", Νικόλαος Δημητρίου (Αθήνα 1983) 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου