Φοβίες στο σκοτάδι

Είναι πολλά τα παιδιά που στο σκοτάδι φοβούνται το κάθε τι. Ακόμα και οι ντουλάπες του δωματίου τους παίρνουν τεράστιες διαστάσεις μέσα τους και γίνονται μέσω της φαντασίας τους απειλητικοί δράκοι. Είναι προφανές πως σε μικρά παιδιά -προσχολικής ηλικίας- η τετράγωνη λογική μας για τους αβάσιμους και παράλογους φόβους τους θα πάει χαμένη. Πώς διαχειριζόμαστε τέτοιους φόβους (ακόμα και στο δωμάτιό του);

• Σεβόμαστε τις φοβίες του και δεν ειρωνευόμαστε τα συναισθήματά του. Δεν λέμε "ντροπή σου είσαι μεγάλο παιδί", αλλά του λέμε "άδικα φοβάσαι, αλλά θα σε βοηθήσουμε να ξεπεράσεις το φόβο σου".
• Ζητήστε του να σας περιγράψει με δικά του λόγια τι νομίζει πως υπάρχει στο … απαγορευμένο, σκοτεινό δωμάτιο. Ακούστε τα λόγια του και αρχίστε τα "κόλπα" σας.
• Αν το παιδί σας πει "πως φοβάται τους καλικάντζαρους ή δράκους ή κ.ά." τότε αντί για λόγια αρχίστε πράξεις. Αφού ανάψετε όλα τα φώτα του δωματίου, κρατώντας το σταθερά από το χεράκι, σκύψτε μαζί του κάτω από το κρεβάτι και δείξτε του πως κάνει λάθος και δεν υπάρχει τίποτα από κάτω. Είναι πολύ σημαντικό να του μάθετε να δίνει όνομα στο φόβο του. Μη σας ικανοποιεί απλά η λέξη "φοβάμαι". Ζητήστε του να σας πει τι φοβάται και το σπουδαιότερο, τι νομίζει πως υπάρχει εκεί που το απειλεί. Και αυτό γιατί, αν το παιδί πεισθεί να δώσει συγκεκριμένο όνομα στο φόβο του, μετά από λίγο, χεράκι - χεράκι θα καταλάβει ξεκάθαρα, πως ο φόβος με "ονοματεπώνυμο" δεν είναι υπαρκτός αλλά μόνο στο μυαλό του
• Πολύ συχνά βοηθά το κόλπο με τον "αντικαταστάτη". Τι σημαίνει; Λέτε στο παιδί πως επειδή είναι αδύνατο να μείνετε εσείς δίπλα του στο κρεβάτι για να δείξετε τον "κακό δράκο" που μπορεί να έρθει το βράδυ, διαλέξατε (δήθεν για προστασία του) τον αντικαταστάτη - φρουρό… έναν μεγάλο αρκούδο. Μην σας φαίνεται αστείο. Είναι πετυχημένη τακτική, η θεραπεία μέσω αντιπροσώπου (έτσι λέγεται). Κάντε μια αστεία τελετή "ορκωμοσίας" του αρκούδου, σαν "σωματοφύλακα" του παιδιού τις βραδινές ώρες και τον μεγαλόσωμο. Είναι πολύ σημαντικό να είναι τεράστιος ο αρκούδος, για να εμπνέει σεβασμό στο παιδί, να τοποθετεί δίπλα στο κρεβατάκι του.
• Τοποθετήστε ένα φωτάκι νύχτας, ώστε το παιδί να βλέπει πως δεν υπάρχει εισβολή του δράκου, αλλά κυρίως να αισθάνεται συνεχώς την παρουσία του σωματοφύλακά του.
• Τέλος, όταν βάζετε για ύπνο τα παιδιά που φοβούνται το σκοτάδι (με το φωτάκι, τον αρκούδο, κ.ά.), φροντίστε για λίγη ώρα να κάνετε επίτηδες φασαρία στην κουζίνα. Το παιδί ακούγοντας τους θορύβους σας και όχι τη σιωπή θα νιώσει την ασφάλεια της παρουσίας σας στον διπλανό χώρο.

Δρ. Κώστας Κομματάς, Παιδίατρος

www.opediatrosmou.gr