Βρέφος: Συνήθεις καταστάσεις που προκαλούν ανησυχία στους γονείς

Ας δούμε μαζί κάποιες φυσιολογικές και συνήθεις καταστάσεις, που προκαλούν ανησυχία στους νέους γονείς...

Απώλεια βάρους την 1η εβδομάδα ζωής 

Είναι φυσιολογική, μέχρι το 10 - 15% του βάρους γέννησης. Οφείλεται στην απώλεια των υγρών που είχε στη μήτρα και στην αύξηση της κινητικότητας και της κατανάλωσης θερμίδων στην νέα του ζωή. Μετά 7 - 10 ημέρες θα αρχίσει η ανάκαμψη. 

Πώς θα καταλάβω αν το μωρό μου έχει κολικούς;

Επαναλαμβανόμενα επεισόδια με έντονο κλάμα, αγνώστου αιτιολογίας, μεγάλης διάρκειας, συνήθως απόγευμα ή βράδυ τη 2η - 3η εβδομάδα ζωής, που υποχωρούν σταδιακά μετά τον 3ο μήνα. Εμφανίζονται σε βρέφος που σιτίζεται καλά, αλλά είναι ιδιαίτερα ιδιότροπο, ρεύεται δύσκολα, αρχίζει έντονο κλάμα αμέσως μετά το φαγητό, είναι ανήσυχο, κινεί τα χέρια και τα πόδια του, τεντώνει και διπλώνει τα πόδια του, τα φέρνει στην κοιλιά του, προσπαθεί να διπλώσει το κορμάκι του για να απαλύνει τον πόνο στην κοιλιά του. Τα ικανοποιημένα και ευχαριστημένα βρέφη μετά το φαγητό σχεδόν αμέσως κοιμούνται. Αυτά με κολικούς αρχίζουν σχεδόν αμέσως το κλάμα και θα κοιμηθούν αφού πρώτα εξαντληθούν. Το βρέφος με κολικούς θηλάζει καλά, έχει όρεξη, του αρέσει το χάδι και η αγκαλιά (σταματά για λίγο το κλάμα). Αντίθετα τα άρρωστα βρέφη δε θηλάζουν ικανοποιητικά, δυσανασχετούν όταν τα κρατάς και δε σταματούν το κλάμα. 

Ποια είναι τα αίτια, πώς θα προλάβω ή θα βελτιώσω τους κολικούς; 

Τα αίτια δεν είναι γνωστά, γι` αυτό και δεν υπάρχει το "μαγικό" φάρμακο. Καλό θα ήταν η σίτιση να γίνεται σε απομονωμένο και ήσυχο μέρος στο σπίτι, χωρίς να ενοχλείστε από άλλους, έτσι ώστε το μωρό να έχει ολοκληρωτική επαφή και να ηρεμεί. Προσέξτε την καλή εφαρμογή του στόματος στη θηλή του στήθους ή του μπιμπερό, γιατί έτσι περιορίζεται η ποσότητα αέρα που καταπίνει το παιδί. Αν είναι λαίμαργο, διακόπτετε πιο συχνά τη σίτιση για να του δώσετε την ευκαιρία να ρευτεί. Μην ανοίγετε μεγαλύτερη τρύπα στη θηλή του μπιμπερό και μην δίνετε τον αφρό του γάλακτος που απέμεινε στο τέλος. 

Αν και δεν έχει τεκμηριωθεί ο συσχετισμός της διατροφής της μάνας με τους κολικούς, καλύτερα να αποφύγετε καφέ, τσάι, καρυκεύματα και αεριούχα ποτά.
Μην αποδίδετε το έντονο κλάμα πάντα στους κολικούς, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από ανορεξία, εμετούς, πυρετό ή οποιαδήποτε αλλαγή συμπεριφοράς, οπότε πρέπει αμέσως να συμβουλευθείτε το γιατρό σας. 

Λόξιγκας 

Φυσιολογική κατάσταση τους πρώτους μήνες ζωής, συνήθως μετά το φαγητό, διαρκεί λίγα λεπτά έως μισή ώρα, υποχωρεί αυτόματα ή με αλλαγή της θέσης του μωρού. Δεν το ενοχλεί, αλλά καλύτερα να αποφύγετε τη σίτιση στη διάρκειά του. 

Φτάρνισμα

Συχνή φυσιολογική κατάσταση, συνήθως τις πρώτες εβδομάδες. Δεν σημαίνει ότι το μωρό κρύωσε, αλλά αν έχει βλέννες στη μύτη πρέπει να τις απομακρύνετε. Οι έντονες μυρωδιές και η σκόνη μπορεί να είναι η αιτία, λόγω της μεγάλης ευαισθησίας του ρινικού βλεννογόνου. 

Ρέψιμο

Οφείλεται στην κατάποση αέρα, κυρίως κατά τη σίτιση με μπιμπερό. Βοηθήστε το χρησιμοποιώντας διάφορες γνωστές θέσεις να ρευτεί στο μέσον της σίτισης, αν είναι λαίμαργο και τρώει πολύ γρήγορα, και πάντα στο τέλος και πριν το βάλετε για ύπνο. Αν σε 10 λεπτά δεν ρευτεί, μπορεί να το βάλετε στο κρεβάτι του. 

Αναγωγή 

Μικρή ποσότητα γάλατος, 1 - 2 κουταλιές, βγαίνει από το στόμα του μωρού συνήθως μετά τη σίτιση, αλλά και σε οποιαδήποτε ώρα ή και στον ύπνο. Δεν το ενοχλεί, δεν βήχει, δεν κινδυνεύει να πνιγεί, βάζει κανονικά βάρος. Η αναγωγή υποχωρεί σταδιακά συνήθως μέχρι τον 6ο μήνα. Ο παιδίατρός σας θα σας συμβουλεύσει πώς να βελτιώσετε την κατάσταση. 

Διόγκωση των μαστών 

Συχνό εύρημα και στα δύο φύλα. Οφείλεται στις ορμόνες της μητέρας. Μη το ενοχλήσετε καθόλου, θα υποχωρήσει σε λίγες μέρες. Αν όμως κοκκινίσει, είναι ζεστό, πονάει ή διογκώνεται περισσότερο αντί να υποχωρεί, συνήθως αν το πιέσετε, πρόκειται για φλεγμονή που ονομάζεται νεογνική μαστίτιδα. Επιβάλλεται τότε παιδιατρική αξιολόγηση και πιθανή εισαγωγή στο Νοσοκομείο για ενδοφλέβια αντιβίωση. 

Ψευδοπερίοδος 

Στα κοριτσάκια η έξοδος αίματος από τον κόλπο με ή χωρίς βλέννα τις πρώτες ημέρες ζωής οφείλεται στις ορμόνες της μητέρας. Υποχωρεί αυτόματα, δεν χρειάζεται παρέμβαση. 

Υπερτρίχωση

Συνήθως πρόκειται για χνούδι σε διάφορα σημεία του σώματος. Θα υποχωρήσει μόνη της σύντομα. Αν όμως, καθώς το μωρό μεγαλώνει, παρουσιάσει τρίχες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, χρειάζεται επειγόντως αξιολόγηση από παιδοενδοκρινολόγο. 

Μαργαριταροειδείς κηλίδες (Ebsteins pearls) 

Λευκές κηλίδες σαν κεφαλή καρφίτσας στην υπερώα (ουρανίσκο), αμέσως μετά τη γέννηση, οι οποίες εξαφανίζονται σταδιακά μόνες τους. 

Συνήθεις καταστάσεις που ανησυχούν τους γονείς 

Νεογνική επιπεφυκίτιδα (Οφθαλμία)
Αποτέλεσμα μόλυνσης των ματιών, συνήθως την πρώτη βδομάδα της ζωής. Υπάρχει οίδημα, πύον και τα βλέφαρα κολλούν. Συνιστώνται πλύσεις με χαμομήλι και αντιβιοτικό κολλύριο, που συνταγογραφεί ο παιδίατρος. 

Κλειστός δακρυϊκός πόρος

Το μικρό σωληνάκι που ξεκινά από το μέσα μέρος του ματιού και οδηγεί τα δάκρυα στη μύτη είναι κάποτε κλειστό ή πιο στενό στα νεογέννητα. Το μάτι τρέχει συνέχεια, ακόμα και αν δεν κλαίει ή μπορεί και να πυορροεί. Στο 90% των περιπτώσεων υποχωρεί αυτόματα μέχρι το 1ο έτος. Παιδιατρική αξιολόγηση χρειάζεται αν το μάτι κοκκινίσει και φουσκώσει ή αν έχει πύον. Αν δεν υποχωρήσει μέχρι τον 8ο - 12ο μήνα γίνεται διάνοιξη από τον Παιδοοφθαλμίατρο. 

Κεφαλαιμάτωμα - Προκεφαλή

Συλλογή αίματος κάτω από το περίβλημα των οστών του κρανίου, που παρουσιάζεται σαν μια διόγκωση λίγες ώρες μετά τον τοκετό και διαρκεί για εβδομάδες. Παρουσιάζεται συνήθως μετά από χρήση εργαλείων στον τοκετό. Δε χρειάζεται καμία θεραπεία και υποχωρεί μόνο του. Αν είναι πολύ μεγάλο, μπορεί να προκαλέσει ίκτερο και πτώση της αιμοσφαιρίνης. 

Η προκεφαλή είναι και αυτή διόγκωση στο κεφάλι του νεογνού, που οφείλεται στην πίεση που του ασκεί ο τράχηλος κατά τον τοκετό. Δε χρειάζεται θεραπεία και υποχωρεί τις πρώτες ημέρες από μόνη της. 

Στοματίτιδα

Οφείλεται σε μύκητα. Παρουσιάζεται κυρίως στα βρέφη που σιτίζονται με μπιμπερό, αν η αποστείρωση δεν είναι σωστή ή αν προηγηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα αντιβιοτική αγωγή. Υπάρχουν άσπρα στίγματα στη γλώσσα, τα μάγουλα και τον ουρανίσκο, που δίνουν την εντύπωση ότι είναι γάλα, αλλά δεν ξεκολλούν. Ο παιδίατρος θα σας δώσει αντιμυκητιασική κρέμα. Αν θηλάζετε, πρέπει να βάζετε φάρμακο και πάνω στις θηλές σας. 

Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα (Νινίδα)
Συνηθισμένη κατάσταση στα νεογέννητα και βρέφη, συνήθως στο κεφάλι, όπου υπάρχουν πολλοί σμηγματογόνοι αδένες και συσσωρεύεται αρκετό σμήγμα που μοιάζει με λέπια. Βαζελίνη ή λαδάκι είναι συνήθως η λύση. Αν επιμένει, ο γιατρός σας θα σας δώσει ειδική αλοιφή. 

Στραβισμός 

Η απόκλιση του ενός ή και των δύο ματιών από το σημείο εστίασης. Τους πρώτους 6 μήνες ζωής συνήθως είναι φυσιολογικός και οφείλεται σε αδυναμία ή ανωριμότητα των μυών που κινούν το μάτι να εστιάσει. Υποχωρεί σταδιακά από μόνος του και δεν χρειάζεται θεραπεία. Ο ψευδοστραβισμός οφείλεται σε μεγάλη απόσταση μεταξύ των ματιών, σε ασυμμετρία βλεφάρων ή κρανίου. Αν ο στραβισμός επιμένει μετά τον 6ο μήνα, χρειάζεται αξιολόγηση ή και αντιμετώπιση από Παιδοοφθαλμίατρο.

Χαλινός (γλωσσοδέτης) 

Παρουσιάζει μεγάλη φυσιολογική απόκλιση μήκους και πλάτους και συχνά γίνεται κατάχρηση και θεραπεία με διατομή από Παιδοχειρουργό. Περιορισμός της κινητικότητας της γλώσσας, που να επηρεάζει τη σίτιση ή αργότερα την ομιλία είναι εξαιρετικά σπάνιος. 

Το μωρό μου είναι 12 μηνών και δεν έβγαλε δόντια. Ανησυχώ! 

Τα πρώτα δόντια εμφανίζονται στην ηλικία 4 - 7 μηνών. Υπάρχουν βρέφη που καθυστερούν ακόμα και μέχρι τον 12ο μήνα και άλλα που τα βγάζουν νωρίτερα, ακόμα και από τη γέννηση. Το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό. Στη διάρκεια της οδοντοφυΐας το παιδί μπορεί να έχει ανησυχία, σιελόρροια, χαμηλό πυρετό ή διάρροια. Αν έχει υψηλό πυρετό, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας γιατί δεν δικαιολογείται από τα δόντια. 

Φύσημα 

Ήχος που ακούγεται με το ακουστικό του γιατρού και παράγεται καθώς το αίμα κυκλοφορεί ανάμεσα στα διαμερίσματα της καρδιάς δια μέσου των βαλβίδων. Το 60% των παιδιών έχει αθώο φύσημα, ενώ τα φυσήματα των πρώτων 48 ωρών είναι στην πλειοψηφία αθώα. Αυτό σημαίνει ότι δεν οφείλονται σε καρδιοπάθεια, η οποία σήμερα είναι κατά κανόνα γνωστή προγεννητικά με υπερήχους. Μόνο αν το φύσημα επιμένει ή συνοδεύεται από άλλα ύποπτα σημεία καρδιοπάθειας, χρειάζεται διερεύνηση.

Χριστίνα Καραολή, Παιδίατρος - Νεογνολόγος 

www.paidiatros.com