"Μικρέ μου γκρινιάρη"

Γκρινιάζει για τα πάντα, ακατάπαυστα και όλες τις ώρες της ημέρας. Πού οφείλεται, όμως, η συνεχής του γκρίνια και πώς μπορείτε να τη διαχειριστείτε;

Τα παιδιά γκρινιάζουν για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Κι αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε ένα γκρινιάρικο παιδί, θα πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τους λόγους για τους οποίους γκρινιάζει, καθώς και τις διαβαθμίσεις στη συμπεριφορά του. Υπάρχουν παιδιά που κάποια περίοδο γίνονται αφόρητα γκρινιάρικα, και άλλα που απλά γεννήθηκαν έτσι. 

Το πρώτο, λοιπόν, που πρέπει να κάνετε είναι να παρατηρήσετε καλά τη συμπεριφορά του. Γκρινιάζει όταν θέλει να πάρει κάτι από εσάς, όταν νευριάζει, όταν δεν μπορεί να καταφέρει κάτι, όταν είναι κουρασμένο, όταν φεύγετε από το οπτικό του πεδίο ή καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας; 

Επίσης, σκεφτείτε πότε άρχισε να γκρινιάζει. Το τελευταίο διάστημα ή από το τότε που το θυμάστε μωρό; Όλα αυτά θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε για ποιο λόγο μπορεί το παιδί σας να συμπεριφέρεται και να αντιδρά έτσι. Πολλές φορές, ένα παιδί που ήταν χαρούμενο και ήρεμο, ξαφνικά γεμίζει ιδιοτροπίες και παράπονα. Αυτή η αλλαγή, όμως, κάπου οφείλεται. Ίσως σε μια δύσκολη περίοδο, σε μια αναπτυξιακή κρίση, σε μια μεταβατική φάση ή σε μια σημαντική αλλαγή στη ζωή του παιδιού που το έχει αναστατώσει. Επειδή, λοιπόν, αυτή η φάση είναι έντονη αλλά και πολύ καθοριστική γι' αυτό, προσπαθεί να τραβήξει όσο πιο πολύ μπορεί την προσοχή σας, αλλά και να κερδίσει τη συμπόνια σας.

Είναι θέμα χαρακτήρα;

Σίγουρα θα σας έχει τύχει να γνωρίσετε ανθρώπους γκρινιάρηδες, οι οποίοι όταν μιλάνε για τον εαυτό τους λένε "έτσι είμαι εγώ, γκρινιάρης και ιδιότροπος!". Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει και στη δική σας περίπτωση. Μπορεί δηλαδή το παιδί σας απλά να γεννήθηκε έτσι. Κάποια παιδιά αγχώνονται περισσότερο από άλλα ή, ακόμη χειρότερα, αγχώνονται με το παραμικρό. Υπάρχουν, για παράδειγμα, μωρά που διαμαρτύρονται γκρινιάζοντας για την παραμικρή αλλαγή που μπορεί να προκύψει στο πρόγραμμα ή στο περιβάλλον τους, όπως είναι μια μικρή καθυστέρηση στην ώρα του φαγητού, μια καινούργια τροφή ή μια επίσκεψη σε άλλο σπίτι! Ακόμα και μικρές αλλαγές στο χώρο του σπιτιού μπορεί να το αναστατώσουν τρομερά! Αυτό που έχει ανάγκη ένα τέτοιο παιδί είναι να υπάρχει στο περιβάλλον και στην καθημερινότητά του σταθερότητα για να μπορεί να νιώθει ασφάλεια. 

Η γκρίνια ως μίμηση

Η αγαπημένη συνήθεια των παιδιών είναι να μιμούνται τους άλλους. Προτού λοιπόν αρχίσετε να σκέφτεστε γιατί το παιδί έχει γίνει γκρινιάρικο, προσπαθήστε να σκεφτείτε καθαρά και αντικειμενικά αν υπάρχει στο σπίτι σας κάποιος με παρόμοια συμπεριφορά. Αφού τα παιδιά κάνουν ό,τι βλέπουν, είναι πολύ πιθανό η γκρινιάρικη συμπεριφορά τους να είναι μίμηση μιας ενήλικης γκρινιάρικης συμπεριφοράς. Κυρίως επειδή τα πιο ισχυρά πρότυπα για ένα παιδί είναι αυτά των γονιών του και της υπόλοιπης οικογένειάς του.

"Πρόσεξέ με!"

Το πιο αποτελεσματικό μέσο για να τραβήξει ένα παιδί την προσοχή των άλλων, πέρα από το κλάμα, είναι η γκρίνια. Ποιος ενήλικος μπορεί να αντισταθεί σ' ένα παιδί που γκρινιάζει; Και ακόμα κι αν στην αρχή δείχνει δυνατός, αργά ή γρήγορα έρχεται η στιγμή που υποκύπτει! Κάθε φορά, λοιπόν, που το παιδί δεν έχει την προσοχή που θα ήθελε, βάζει τα μεγάλα μέσα. Οπότε είτε του λείπετε και θέλει να κερδίσει την προσοχή σας είτε είναι υπερβολικά προσκολλημένο πάνω σας και δεν μπορεί χωρίς την προσοχή σας ούτε στιγμή. 

Πώς αντιμετωπίζουμε το μικρό γκρινιάρη;

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται τι πρέπει να κάνουν όταν το παιδί τους δεν σταματάει να κλαίει και να γκρινιάζει. Σκέφτονται πως αν το μαλώσουν μπορεί να ενισχύσουν την αρνητική του συμπεριφορά, αν το αγνοήσουν μπορεί να το κάνουν να νιώσει πάρα πολύ άσχημα πληγώνοντάς το, ενώ αν του κάνουν το χατίρι μπορεί να το ωθήσουν να επαναλάβει τη συμπεριφορά αυτή την επόμενη φορά που θα θέλει να πετύχει κάτι. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;

Μήπως του λείπει η σταθερότητα; Ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, καθώς και το περιβάλλον στο οποίο ζει παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην εξέλιξη της προσωπικότητάς του. Ένα παιδί που από τη φύση του αναστατώνεται με τις αλλαγές πρέπει να ξέρει τι πρόκειται να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Δημιουργήστε απλούς και βασικούς κανόνες για όλα, τους οποίους, όμως, θα τηρείτε. Φτιάξτε ένα σταθερό πρόγραμμα, έτσι ώστε να μη βγαίνει από τα νερά του. Προσπαθήστε να το προετοιμάζετε για τυχόν απρόσμενες καταστάσεις, όπως, για παράδειγμα, κάποια αλλαγή στον χώρο ή κάποια επίσκεψη. Έτσι θα μπορεί να νιώθει όσο γίνεται πιο ασφαλές.

Αποφύγετε τους χαρακτηρισμούς. Εκφράσεις και χαρακτηρισμοί, όπως "είσαι πολύ γκρινιάρης" ή "είσαι ανυπόφορη" δεν θα βοηθήσουν καθόλου την κατάσταση. Αν θέλετε να του μιλήσετε για το πόσο σας ενοχλεί αυτό που συμβαίνει, αναφερθείτε στην πράξη του και όχι στο ίδιο το παιδί. Μπορείτε να του πείτε, π.χ., "με το να γκρινιάζεις δεν θα σε αφήσω να παίξεις άλλο", αντί να του πείτε "σταμάτα πια να είσαι γκρινιάρης". Με τον τρόπο αυτό δείχνετε στο παιδί πως δεν χαρακτηρίζετε το ίδιο, αλλά τον τρόπο και τη συμπεριφορά που χρησιμοποιεί για να πετύχει το στόχο του.

Μη διακωμωδείτε τη συμπεριφορά του. Ένα παιδί γκρινιάρικο δεν είναι σε καμιά περίπτωση αστεία υπόθεση. Γελώντας με αυτή τη συμπεριφορά του, αυτόματα του δημιουργείτε την τάση να την επαναλάβει, γιατί νιώθει πως σας διασκεδάζει και σας ευχαριστεί. Υπάρχει, όμως, περίπτωση να έχετε και πιο άσχημα αποτελέσματα. Μπορεί να νιώσει πως γελάτε μαζί του για να το κοροϊδέψετε, πως το υποτιμάτε, πως δεν υπολογίζετε καθόλου αυτό που σας λέει εκείνη τη στιγμή. Έτσι η γκρίνια θα συνοδευτεί από συναισθήματα απόρριψης και απογοήτευσης. 

Μην το κοροϊδεύετε μπροστά στους άλλους. Πώς θα νιώθατε εσείς αν κάποιος σας κορόιδευε; Έτσι και πολύ χειρότερα θα νιώσει ένα παιδί, αφού ακόμα δεν έχει τη δική σας ωριμότητα για να σκεφτεί ποιος μπορεί να είναι ο απώτερος στόχος σας. Σε καμιά περίπτωση, λοιπόν, μην το κοροϊδέψετε μπροστά σε άλλους κάνοντάς το να νιώσει πως δεν το σέβεστε και δεν το αγαπάτε.

Ακούστε τι σας λέει. Δώστε του χρόνο για να σας μιλήσει, να σας πει τι θέλει. Μιλήστε διεξοδικά μαζί του γι' αυτά που το απασχολούν, το ανησυχούν, το δυσαρεστούν και το κάνουν να γκρινιάζει. Συζητώντας μαζί του και γνωρίζοντάς το καλύτερα, θα βρείτε τον τρόπο να μειώσετε τα καθημερινά του παράπονα.

Αγνοήστε τη γκρίνια. Δεν είναι ανάγκη να τρέχετε κάθε φορά που σας ζητάει επίμονα κάτι. Σταματήστε να ασχολείστε τόσο πολύ με όλες του τις απαιτήσεις. Μην υποκύπτετε κάθε φορά που γκρινιάζει δίνοντάς του αυτό που θέλει. Βοηθήστε το να καταλάβει πως με το να γκρινιάζει δεν θα καταφέρει όλα όσα φαντάζεται. Αν πάλι κουράζεστε από την ασταμάτητη γκρίνια και τα τσιριχτά κλάματα, πάρτε το χρόνο σας και προσπαθήστε να ηρεμήσετε, χωρίς να νιώθετε ενοχές. Εξηγήστε του πως αυτό δεν είναι τιμωρία. Όπως, όμως, το παιδί σας έχει το δικαίωμα να γκρινιάζει, έτσι κι εσείς δικαιούστε να έχετε λίγο χρόνο για να ηρεμήσετε.

Με τη συνεργασία της Μαρίας Ποθητού (σύμβουλος γονέων, παιδαγωγός, συντονίστρια σχολών γονέων, μέλος του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων).

Ελένη Χαδιαράκου

www.imommy.gr