Τα προγράμματα των βρεφικών σταθμών

Συνήθως η "επίσημη" έναρξη της σχολικής ζωής ταυτίζεται με τον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο. Πολλά παιδιά, όμως, έχουν ήδη αποκτήσει μία πρώτη γεύση στους βρεφικούς σταθμούς, όπου μπορούν να γίνουν αποδεκτά ήδη από την ηλικία των 2 ετών. 

Η συμμετοχή τους στα προγράμματα αυτά δεν αποσκοπεί στην εκπαίδευση μέσα από βιβλία (τη λεγόμενη ακαδημαϊκή εκπαίδευση), αλλά την εξοικείωσή τους με τη συνήθεια να φεύγουν από το σπίτι κάποιες ώρες καθημερινά και να εκπαιδεύονται στο πλαίσιο μίας ομάδας. Τους δίνουν επίσης την ευκαιρία να καλλιεργήσουν την κοινωνικότητά τους μέσα από την συνάντηση με άλλα παιδιά και ενηλίκους και τους εισάγουν σε μία κοινωνική ζωή που διέπεται από κανόνες πιο συμβατικούς από εκείνους που ισχύουν στην οικογένεια.

Τα προγράμματα αυτά μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για παιδιά που δεν έχουν πολλές ευκαιρίες να συναντούν συνομηλίκους τους και άλλους ενήλικους ή για όσα έχουν κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο ή κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα και χρειάζονται εξατομικευμένη προσοχή.

Εκτός από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν στο παιδί τα προγράμματα των βρεφικών σταθμών, θα δώσουν και σε εσάς την ευκαιρία να καλύψετε κάποιες από τις δικές σας ανάγκες. Ίσως θέλετε να επιστρέψετε στη δουλειά σας, να φροντίσετε ένα καινούργιο μωρό ή να αφιερώσετε λίγες ώρες της ημέρας αποκλειστικά στον εαυτό σας. Στο στάδιο αυτό, ο αποχωρισμός από το παιδί μπορεί να ωφελήσει και τους δυο σας. 

Θεωρητικά, θα πρέπει όλα τα προγράμματα των βρεφονηπιακών σταθμών να εξασφαλίζουν στα παιδιά ένα ασφαλές και πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον, που να εποπτεύεται από υπεύθυνους ενηλίκους, οι οποίοι να ενθαρρύνουν τα παιδιά. Δυστυχώς, τις προϋποθέσεις αυτές δεν τις καλύπτουν όλα τα υπάρχοντα προγράμματα. Πως θα μπορούσατε να διακρίνετε ένα καλό από ένα κακό πρόγραμμα: 

• Το πρόγραμμα θα πρέπει να έχει ξεκάθαρους στόχους, με τους οποίους να είστε σύμφωνοι. Το προσωπικό ενός καλού βρεφονηπιακού σταθμού θα πρέπει να ενθαρρύνει τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, ανεξαρτησία και να καλλιεργήσουν διαπροσωπικές σχέσεις. Να είστε επιφυλακτικοί απέναντι σε προγράμματα που στοχεύουν στην "ακαδημαϊκή" εκπαίδευση των παιδιών (δηλαδή στην απόκτηση γνώσεων μέσα από βιβλία) ή στην επίσπευση της νοητικής τους ανάπτυξης. Από αναπτυξιακή πλευρά, τα περισσότερα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν είναι ακόμη έτοιμα να προσαρμοστούν στην τυπική σχολική εκπαίδευση και, εάν εξωθηθούν να αποδώσουν στο στάδιο αυτό, δεν αποκλείεται να αντιδράσουν σε κάθε διαδικασία μάθησης. Αν θεωρείτε ότι το παιδί σας μπορεί να επιταχύνει τους ρυθμούς του, συζητήστε το θέμα με τον παιδίατρο, ο οποίος θα εκτιμήσει την κατάσταση. Αν τα τεστ που θα γίνουν επιβεβαιώσουν την άποψή σας, αναζητήστε κάποιο πρόγραμμα, που θα καλλιεργεί την περιέργεια και τα ταλέντα του, χωρίς να το εξωθεί να αποδώσει.
• Για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες -όπως διαταραχές στην ομιλία, στην ακοή, αναπτυξιακά προβλήματα ή προβλήματα στη συμπεριφορά- αναζητήστε ειδικά κέντρα στην περιοχής σας, που να είναι κατάλληλα για την περίπτωση του παιδιού σας. Στους περισσότερους βρεφονηπιακούς σταθμούς δεν υπάρχει μέριμνα για αυτές τις περιπτώσεις, έτσι τα παιδιά αυτά υστερούν ή αδυνατούν να ενταχθούν στην ομάδα.
• Αναζητήστε κάποιο πρόγραμμα στο οποίο να συμμετέχουν όσο το δυνατόν λιγότερα παιδιά. Τα δίχρονα και τρίχρονα παιδιά αποδίδουν καλύτερα σε ομάδες των 10 ή και λιγότερων ατόμων, που επιβλέπονται στενά από κάποιον ενήλικο. Στην ηλικία των 4 ετών δεν χρειάζονται τόσο στενή επίβλεψη και έτσι οι ομάδες μπορεί να είναι πολυπληθέστερες.
• Οι δάσκαλοι, οι δασκάλες και οι βοηθοί τους θα πρέπει να έχουν εξειδικευτεί σε θέματα εκπαίδευσης και ανάπτυξης των πολύ μικρών παιδιών. Να είστε επιφυλακτικοί με τους σταθμούς εκείνους στους οποίους το προσωπικό εναλλάσσεται υπερβολικά συχνά. Αυτό όχι μόνο επιδρά αρνητικά στην εικόνα που σχηματίζουν για την επιχείρηση υποψήφιοι καλοί δάσκαλοι και δασκάλες, αλλά και καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την ανεύρεση ατόμων που θα μπορούσαν να σας δώσουν πληροφορίες για το απασχολούμενο προσωπικό.
• Βεβαιωθείτε ότι συμφωνείτε με τις πειθαρχικές μεθόδους που εφαρμόζονται. Τα όρια που τίθενται τα παιδιά θα πρέπει να επιβάλλονται με σταθερότητα και συνέπεια, χωρίς να αποθαρρύνεται η ανάγκη του κάθε παιδιού να εξερευνά το περιβάλλον του. Οι κανόνες θα πρέπει να είναι συμβατοί με το επίπεδο ανάπτυξης των παιδιών και οι δάσκαλοι και οι δασκάλες θα πρέπει να βοηθούν και να υποστηρίζουν τα παιδιά, χωρίς να καταπνίγουν τη δημιουργικότητα και την ανεξαρτησία τους.
• Θα πρέπει να είστε ευπρόσδεκτη οποιαδήποτε στιγμή θελήσετε να επισκεφθείτε το παιδί σας. Μολονότι οι συχνές επισκέψεις των γονιών μπορεί να διαταράξουν τους καθημερινούς ρυθμούς στον σταθμό, η ανοιχτή αυτή επικοινωνία θα σας πείσει ότι το πρόγραμμα εφαρμόζεται με συνέπεια και ότι ο σταθμός δεν έχει τίποτα να κρύψει.
• Οι εξωτερικοί και εσωτερικοί χώροι του σταθμού θα πρέπει να είναι απόλυτα ασφαλείς για μικρά παιδιά. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει μονίμως κάποιος ενήλικος, ο οποίος έχει βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών -συμπεριλαμβανομένης και της καρδιοναπνευστικής ανάνηψης- και ξέρει να αντιμετωπίσει ένα επεισόδιο πνιγμονής.
• Η πολιτική του σταθμού όσον αφορά την αντιμετώπιση άρρωστων παιδιών θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Καλό θα ήταν να μπορεί να απομονωθεί ένα παιδί που παρουσιάζει πυρετό. Επίσης, οποιοδήποτε παιδί εκδηλώνει συμπτώματα κάποιας μεταδοτικής ασθένειας θα πρέπει να στέλνεται στο σπίτι του το συντομότερο δυνατόν.
• Η τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι καθοριστικός παράγοντας για την αναχαίτιση της διασποράς λοιμωδών νοσημάτων. Βεβαιωθείτε ότι στον σταθμό υπάρχουν χαμηλοί νιπτήρες (στο ύψος των παιδιών) και ότι τα παιδιά παρακινούνται να πλένουν τα χέρια τους, όποτε χρειάζεται, ιδιαίτερα αφού χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα. Αν ο σταθμός δέχεται παιδιά που δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει την αγωγή τουαλέτας, επιβάλλεται ο χώρος όπου αλλάζονται οι πάνες να είναι εντελώς ξεχωριστός, έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος διασποράς μικροβίων.
• Βεβαιωθείτε ότι σε γενικές γραμμές συμφωνείτε με τη φιλοσοφία που επικρατεί στον σταθμό και ότι αυτή δεν αντιβαίνει στις προσωπικές και οικογενειακές σας αντιλήψεις και πεποιθήσεις.

www.letsfamily.gr