Πάμε κατασκήνωση!

Τα σχολεία κλείνουν σε λίγο. Σχεδόν τρεις μήνες ξεγνοιασιάς για τα παιδιά. Πως θα περάσουν το καλοκαίρι τους οι μικροί μέχρι να φτάσει η πολυπόθητη ώρα των οικογενειακών διακοπών;

Συνυφασμένες με την ξενοιασιά, τις διακοπές μακριά από τους γονείς, τις ομαδικές σκανταλιές με τους συνομήλικους, αλλά και την… πειθαρχία, τις υποχρεώσεις και το πρόγραμμα, τα summercamp και οι κατασκηνώσεις έρχονται κάθε καλοκαίρι στο προσκήνιο, αποτελώντας τον προορισμό που ονειρεύονται μικροί και μεγάλοι. 
Τα ημερήσια προγράμματα, τα λεγόμενα camp, που λειτουργούν είτε υπό την αιγίδα ιδιωτικών σχολείων, είτε συλλόγων, είτε δήμων είναι η πιο απλή λύση για τα πρωινά που εμείς είμαστε στη δουλειά. Μάλιστα για πολλούς γονείς τα camp λειτουργούν ως πρόβα τζενεράλε για την επικείμενη μεγάλη "απομάκρυνση" του παιδιού από την οικογενειακή εστία, δηλαδή την κατασκήνωση, αφού έχουν το πλεονέκτημα να φιλοξενούν τα παιδιά για συγκεκριμένο διάστημα, σε συγκεκριμένο χώρο και με συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως και η κατασκήνωση, αλλά παρέχοντάς τους τη δυνατότητα για επιστροφή στο σπίτι και στην ασφάλεια της ρουτίνας. Για άλλους πάλι γονείς είναι μια "ευέλικτη" λύση στο πρόβλημά του πως τα παιδιά θα αξιοποιήσουν δημιουργικά τις…ατέλειωτες εβδομάδες του καλοκαιριού.

Όποιο και να είναι το κίνητρο για τους μεγάλους, το βέβαιον είναι ότι οι μικροί θα τα απολαύσουν. Όσοι προσφέρουν καλοκαιρινά προγράμματα έχουν σχεδιάσει μέρες γεμάτες με αθλητικές, καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές δραστηριότητες ή όλες αυτές μαζί. Η επιλογή πρέπει να γίνεται με γνώμονα τα ενδιαφέροντα και τα γούστα του παιδιού, ειδάλλως η συμμετοχή του προοιωνίζονται δύσκολη. Ανάμεσα στα πλεονεκτήματα των θερινών προγραμμάτων είναι βεβαίως και η ημερήσια λειτουργία τους κατά το σχολικό πρότυπο.

Σε γενικές γραμμές, οι μικροί αναχωρούν περίπου στις 8 π.μ. και επιστρέφουν γύρω στις 5μ.μ., ενώ στο μεσοδιάστημα έχουν αθληθεί, παίξει, διασκεδάσει, φάει, χαλαρώσει. Η επιλογή του σωστού camp γίνεται με έρευνα και επιτόπια αξιολόγηση.

Πρέπει να εστιάσετε στις υποδομές, τις δραστηριότητες, τις ευκολίες που παρέχουν, τον χώρο σκίασης που διαθέτουν, την ιατρική κάλυψη, τις ώρες αναχώρησης και επιστροφής των παιδιών κι ακόμη σε τυχόν πρόγραμμα επέκτασης με φύλαξη των παιδιών.

Πρώτη φορά χώρια

Αθλητικού ή καλλιτεχνικού χαρακτήρα, με άξονα τη φύση και τις οικολογικές δραστηριότητες, μεγάλες ή μικρές, κοντά σε βουνό ή θάλασσα στη χώρα μας λειτουργούν κατασκηνώσεις για όλες τις απαιτήσεις και όλα τα βαλάντια: κρατικές με δωρεάν 20ήμερη κατασκηνωτική περίοδο υπό προϋποθέσεις και ιδιωτικές που συνήθως είναι συμβεβλημένες με ασφαλιστικά ταμεία. Είναι όμως το παιδί σας έτοιμο;

Η κατασκήνωση είναι μια μικρογραφία της οργανωμένης κοινωνίας. Διέπεται από κανόνες τους οποίους τα παιδιά καλούνται να τηρήσουν. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της που πολλές "τρομάζει" τους γονείς, καθώς θεωρούν ότι τα καλομαθημένα συνήθως παιδιά τους δεν θα προσαρμοστούν εύκολα στους κανόνες. Κατά τους ειδικούς, όμως, η εμπειρία της κατασκήνωσης συνήθως λειτουργεί θετικά για την ωρίμανση του παιδιού. Όπως μας εξηγεί η ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος κα Αλεξάνδρα Καππάτου, "το παιδί δέχεται ερεθίσματα, μαθαίνει να αυτενεργεί και να στηρίζεται στον εαυτό του. Επίσης, δημιουργεί φιλίες και λειτουργεί συντροφικά μέσα στην ομάδα. Όλα αυτά του προσφέρουν χαρά κι επιβεβαίωση". Ωστόσο, απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις για να βιώσει το παιδί θετικά την εμπειρία της κατασκήνωσης.

Έτσι, σύμφωνα με την κυρία Καππάτου, ενδείκνυται το παιδί να έχει συμπληρώσει τα επτά του χρόνια και να έχει προχωρήσει η κοινωνικοποίησή του. Πρέπει να έχει γίνει η προσαρμογή του παιδιού στην έννοια της ομάδας, αλλά και να έχει κατανοήσει ότι οι γονείς του το αγαπούν και το σκέφτονται παρότι δεν βρίσκονται μαζί του και ότι μπορεί να φεύγουν, αλλά θα επιστρέψουν. "Αυτά τα κριτήρια λειτουργούν κατά περίπτωση και πάντα σε συνάρτηση με τον τρόπο που έχει διαπαιδαγωγηθεί το παιδί" επισημαίνει η κυρία Καππάτου. Υπάρχουν παιδιά στην ηλικία των 7 χρόνων που δεν έχουν στρώσει ποτέ μόνα τους το κρεβάτι τους ή άλλα που περιμένουν από τη μαμά τους να τους πει τι να φορέσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κατασκήνωση λειτουργεί και ως ένα δυνατό τεστ της δικής τους ικανότητας και της αυτοπεποίθησης. Οι πλέον αρμόδιοι για να αξιολογήσουν το παιδί είναι οι γονείς - εκείνοι μπορούν να αντιληφθούν κατά πόσο είναι έτοιμο, εάν ανατρέξουν στην καθημερινότητά τους και τις αντιδράσεις του, π.χ. βλέπουν αν κάνει εύκολα φιλίες, αν μπορεί να κοιμηθεί εκτός σπιτιού, πως αντιμετωπίζει τα "προβλήματα" στο σχολείο, κ.ά.

Η επιλογή

Ο συνηθέστερος δρόμος για την κατασκήνωση περνάει συνήθως μέσα από τους ασφαλιστικούς φορείς ή από άλλους γονείς. Οι προσωπικές μαρτυρίες κατασκηνωτών είναι σημαντικό βοήθημα. Σε κάθε περίπτωση, η αφετηρία της αναζήτησης μπορεί να ο δικτυακός τόπος της Πανελλήνιας Ένωσης Λειτουργών Κατασκηνώσεων (www.pelk.gr).

Μετά τις πρώτες βασικές πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας της κατασκήνωσης, τις υποδομές, το αναλυτικό πρόγραμμα κάθε μέρας και το προσωπικό, είναι αναγκαία η επιτόπια επίσκεψη.

Σκεφτείτε με βάση τις ανάγκες του παιδιού. Θέλετε να κάνει πολλά σπορ; Να κοιμάται σε σκηνή ή σε σπιτάκι; Να κάνει μπάνιο σε πισίνα ή στη θάλασσα; Ενημερωθείτε και για το πρόγραμμα διατροφής. Συνήθως είναι προσαρμοσμένο για παιδικές συνήθειες, αλλά εάν το δικό σας παιδί έχει κάποιο πρόβλημα υγείας ή δεν τρώει κάτι συγκεκριμένο, ρωτήστε εάν μπορεί να γίνει μια μικρή αλλαγή.

Η προετοιμασία του μικρού κατασκηνωτή

Πολλά παιδιά θέλουν να συμμετέχουν σε κάποια κατασκήνωση, άλλα πάλι είναι λιγότερο δεκτικά και πρόθυμα, τουλάχιστον στην αρχή. Ανάλογη στάση βεβαίως κρατούν και οι γονείς, καθώς άλλοι είναι θετικοί και άλλοι προβληματίζονται περισσότερο κι από τα ίδια τα παιδιά για τον επικείμενο αποχωρισμό τους. Μια συζήτηση είναι το πρώτο που πρέπει να γίνει. Αυτή η πρακτική θα του επιτρέψει να νιώσει ότι ασκεί κάποιο έλεγχο στην κατάσταση αντί να αισθάνεται ότι ο αποχωρισμός από τους γονείς τού επιβλήθηκε.

Θετικό θα ήταν να πάει, τουλάχιστον την πρώτη φορά, με αδέλφια, συμμαθητές ή φίλους. Η επίσκεψη με τα παιδιά στην κατασκήνωση όπως και η άμεση επικοινωνία με τα άτομα στα οποία θα εμπιστευτείτε το παιδί σας είναι προφανώς απαραίτητη. Καλό είναι να μιλήσετε τόσο με τους ιδιοκτήτες και υπεύθυνους της κατασκήνωσης όσο και με το προσωπικό. Η περιήγηση στον χώρο επίσης είναι βασική προϋπόθεση. Συζητήστε το και με το παιδί, διότι εκείνο θα παραμείνει στην κατασκήνωση.

Λίγο προτού φτάσετε στην κατασκήνωση πρέπει το παιδί να καταλάβει ότι το να του λείπει το σπίτι και η καθημερινότητα είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα και φυσικά είναι καλό να μιλάει για αυτό. Οι ανησυχίες του πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, αλλά χωρίς υπερβολές (ούτε να μεγεθύνονται ούτε να υποβιβάζονται), κι αυτό που πάντοτε είναι ευπρόσδεκτο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η "μαγική" λύση που μπορεί να δώσει ο γονιός. Πχ του εξηγείτε ότι συμμερίζεστε την ανησυχία του, αλλά επίσης το θεωρείτε αρκετά δυνατό και ώριμο ώστε να μπορεί να δοκιμάσει αυτή την ωραία εμπειρία. Εάν η αντίδραση του παιδιού συνεχίζεται μετά την πρώτη εβδομάδα, ίσως δείχνει ότι το παιδί δεν είναι ακόμη έτοιμο και χρειάζεται λίγο χρόνο προσαρμογής, οπότε καλύτερα να το πάρετε πίσω και να δοκιμάσετε εκ νέου το επόμενο καλοκαίρι.

Παναγιώτα Καρλατήρα
Talk