Tο νερό γνωρίζει γράμματα...

Το νερό γνωρίζει γράμματα καλά. Γι’ αυτό, όποιο γράμμα και να σηκώσεις, θα το βρεις από κάτω! Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, στις 22 Μαρτίου, ανακατεύουμε τα γράμματα και μαθαίνουμε την αλφαβήτα του νερού...

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό καθιερώθηκε στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο Ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας το 1992. Τη σχετική απόφαση πήρε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 22 Δεκεμβρίου του 1992, που όρισε την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό.

Α όπως Αλμυρό νερό 

Από όλο το νερό της Γης, το 97% είναι αλμυρό και μόνο το υπόλοιπο είναι γλυκό, δηλαδή διαθέσιμο για μας. 

Α όπως Αφαλάτωση 

Είναι η απομάκρυνση του αλατιού από το αλμυρό νερό. Αυτή είναι η πιο συχνή μέθοδος για να αποκτήσουμε γλυκό νερό.

Γ όπως Γκολφ 

Ένα γήπεδο γκολφ απαιτεί 2,3 εκατομμύρια λίτρα νερού τη μέρα για να διατηρηθεί ζωηρή η πρασινάδα του. Αυτά θα μπορούσαν να ξεδιψάσουν 60.000 κατοίκους μιας τροπικής χώρας.

Γ όπως Γλυκό νερό 

Το περισσότερο γλυκό νερό της Γης βρίσκεται σε μορφή πάγου στους πόλους. Αμέσως μετά έρχονται τα επιφανειακά νερά (λίμνες, ποτάμια, έλη, κ.λπ.). Tο λιγότερο γλυκό νερό περιέχεται στα σύννεφα, στην υγρασία της ατμόσφαιρας και στα σώματα των βιολογικών όντων, τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά.

Ε όπως "Εικονικό νερό" 

Ένας Βρετανός επιστήμονας, ο Τζον Άντονι Άλαν, δημιούργησε τον όρο "εικονικό νερό" για τις κρυμμένες ποσότητες νερού που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενός προϊόντος. Για παράδειγμα, κάθε φλιτζάνι καφέ περιέχει 140 λίτρα "εικονικού νερού", δηλαδή όσα ξοδεύονται για την καλλιέργεια, το πακετάρισμα και την αποστολή με πλοίο των κόκκων καφέ.

Δ όπως Δηλητηρίαση από νερό 

Πίνοντας υπερβολικό νερό πολύ γρήγορα, μπορεί να μας προκαλέσει πόνους, ναυτία, πρήξιμο ή και κώμα. Αυτό συμβαίνει επειδή το νερό διαλύει το νάτριο στο αίμα μας, προκαλώντας πρόβλημα στα κύτταρα του εγκεφάλου μας. Η ιδανική ποσότητα νερού την ημέρα είναι 6 - 8 ποτήρια.

Δ όπως Διαπνοή 

Διαπνοή ονομάζουμε την εξάτμιση του νερού που έχουν μέσα τους τα φυτά από την επιφάνειά τους, όπως είναι τα φύλλα.

Δ όπως Διήθηση 

Είναι όταν το νερό περνάει μέσα από τα ανοίγματα των βράχων ή του εδάφους και σχηματίζει υπόγεια νερά.

Z όπως Ζζζζζ…

Ποιο είναι το τελευταίο πράγμα που πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος πριν πάει Ζζζζζ… για ύπνο; Να βουρτσίσει τα δόντια του. Την ώρα που βουρτσίζουμε τα δόντια μας, αν κλείνουμε τη βρύση αντί να την αφήνουμε να τρέχει, εξοικονομούμε 6 λίτρα νερό το λεπτό.

Η όπως Η2Ο 

Η2Ο είναι ο χημικός τρόπος για να πούμε "νερό". Το νερό είναι η χημική ένωση δύο ατόμων υδρογόνου και ενός ατόμου οξυγόνου.

Η όπως λέμε Ημέρα Νερού 

Κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Νερού, για να μας θυμίζει την τεράστια σημασία του γλυκού νερού στη ζωή μας και την ανάγκη να το χρησιμοποιούμε λογικά. Το νερό είναι άνισα κατανεμημένο στον κόσμο και, επειδή είναι μια πηγή που μοιράζεται, δίνει την ευκαιρία για συνεργασία. Tο νερό μπορεί να γίνει εργαλείο ειρήνης. 

Θ όπως Θερμή πηγή 

Οι θερμές πηγές μεταφέρουν από το εσωτερικό της Γης στην επιφάνεια ζεστό νερό ή ατμό και έχουν θεραπευτική δράση. Η θερμότερη πηγή στον κόσμο (92,5° C) βρίσκεται στη Λέσβο. 

Ι όπως Ιδρώτας 

Ο ιδρώτας είναι νερό. Βγαίνει από μικροσκοπικές οπές στο δέρμα μας, που ονομάζονται πόροι, και βοηθάει στο να δροσίζεται το σώμα μας.

K όπως Kαθαρό πόσιμο νερό 

Το πόσιμο νερό είναι ζωτικής σημασίας για τους ανθρώπους και τις άλλες μορφές ζωής. Γι’ αυτό, τα Ηνωμένα Έθνη το έχουν αναγνωρίσει ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Ωστόσο, πάνω από 1.000.000.000 άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό.

Κ όπως Κατακρημνίσματα 

Ονομάζουμε "κατακρήμνισμα" το νερό που φτάνει από την ατμόσφαιρα στο έδαφος με οποιαδήποτε μορφή: βροχή, χιόνι, χαλάζι, χιονόνερο και βροχοομίχλη (η υγρασία που πέφτει σαν βροχή).

Μ όπως Μνήμη του νερού 

Λέγεται ότι το καθαρό νερό διαθέτει μνήμη, ότι μπορεί να θυμηθεί τι περιείχε προηγουμένως, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί. 

Ν όπως Νεαρόν ύδωρ 

Το όνομα "νερό" προέρχεται από τη βυζαντινή φράση "νεαρόν ύδωρ", το οποίο σήμαινε "νερό που μόλις βγήκε από την πηγή".

Ξ όπως Ξηρόφυτο 

Ξηρόφυτο είναι το φυτό που μπορεί να ζήσει με λιγοστό νερό ή μόνο με υγρασία. Συνήθως ζει σε περιβάλλον όπου η εξάτμιση των νερών είναι μεγαλύτερη από τη βροχή που πέφτει.

Π όπως Παγετώνας 

Ο παγετώνας είναι μια τεράστια μάζα πάγου που σχηματίζεται από τη συμπίεση του χιονιού, η οποία κινείται αργά προς τα κάτω εξαιτίας του βάρους της.

Π όπως Παραγωγή 

Δεν έχει σημασία αν μιλάμε για χημική βιομηχανία, για βιομηχανία τροφίμων, για την παραγωγή ατσαλιού ή τη βιομηχανία αυτοκινήτου - τίποτα από αυτά δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς νερό. Για να φτιάξουμε έναν τόνο χαρτιού, χρειαζόμαστε 500 λίτρα νερού, για να κατασκευάσουμε ένα αυτοκίνητο 10.000 με 20.000 λίτρα και για έναν τόνο ατσάλι 6 τόνους νερού.

Ρ όπως Ρέμα 

Τα ρέματα σχηματίζονται από τα επιφανειακά νερά της βροχής που τρέχουν προς τη θάλασσα. Όταν δεν μπαζώνονται (όπως συχνά συμβαίνει στις μεγαλουπόλεις), αποτελούν φυσικά αντιπλημμυρικά συστήματα. 

Σ όπως Σπατάλη 

Οι επισκέπτες μιας περιοχής συνηθίζουν να χρησιμοποιούν 3-7 φορές περισσότερο νερό από ό,τι οι κάτοικοι της ίδιας περιοχής.

Y όπως Υδροηλεκτρική ενέργεια 

Η παραγωγή ηλεκτρισμού με γεννήτριες. Oι γεννήτριες κινούνται με νερό που πέφτει από ψηλά.

Υ όπως Υδρολογικός κύκλος 

Το νερό αλλάζει μορφή (υγρή, στερεά, αέρια), αλλά δε χάνεται ποτέ, κινείται σε έναν ατελείωτο κύκλο που ονομάζεται υδρολογικός κύκλος ή κύκλος του νερού: το νερό εξατμίζεται από τους ωκεανούς, τα ποτάμια και τις λίμνες και πηγαίνει στην ατμόσφαιρα, όπου συμπυκνώνεται και σχηματίζει τα σύννεφα. Μετά πέφτει ξανά στη Γη με τη μορφή κατακρημνισμάτων (βλ. Κατακρημνίσματα), όπου κυλάει μέχρι τους ωκεανούς, τις λίμνες και τα ποτάμια, για να ξαναρχίσει την κυκλική ζωή του.

Υ όπως Ύδωρ 

Από την αρχαία ονομασία "ύδωρ" έχουν προκύψει πολλές λέξεις: υδρατμός, υδραυλικός, υδρογόνο, υδατοσφαίριση, αφυδάτωση, υδρόλυση, υδατογραφία

Φ όπως Φυσικό νερό 

Tο φυσικό μεταλλικό νερό προέρχεται από κάποιο υπόγειο στρώμα νερού και είναι υγιές γιατί διατηρείται μακριά από τα βακτήρια.

Χ όπως Χωρίς νερό 

Ένας άνθρωπος μπορεί να ζήσει ένα μήνα χωρίς τροφή, αλλά χωρίς νερό ούτε μία εβδομάδα. Χωρίς νερό δεν αποβάλλουμε από τον οργανισμό μας τις άχρηστες ουσίες και τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες. Χωρίς νερό δυσκολεύεται η χώνεψη και παρουσιάζεται η αντιπαθητική δυσκοιλιότητα. Το νερό μεταφέρει τις θρεπτικές ουσίες από τις τροφές σε όλο το σώμα. Χωρίς αυτό δε γίνεται σωστά η κυκλοφορία του αίματος.

Ω όπως Ώσμωση 

Ώσμωση είναι η κίνηση των μορίων του νερού μέσα από μια λεπτή μεμβράνη, με σκοπό να αραιώσει ένα διάλυμα. Ώσμωση συμβαίνει και στο σώμα μας, ανάμεσα στις μεμβράνες των κυττάρων.

Ελένη Φατσέα
www.kathimerini.gr