Είναι κοινός τόπος ότι, ειδικότερα στην Ελλάδα, το θέμα "σχολικές εργασίες στο σπίτι" είναι φλέγον (συνειδητά χρησιμοποιούμε τον όρο "εργασίες" και όχι "μελέτη"). Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία φορτώνονται φωτοτυπίες με ασκήσεις ή, ακόμη χειρότερα, με ανηλεή παπαγαλία της ιστορίας ακόμη και από την τετάρτη δημοτικού.
Η συζήτηση για το θέμα, όμως, δεν διεξάγεται μόνο στην Ελλάδα. Ακόμη και στο εξωτερικό το θέμα του περιβόητου "homework" προκαλεί έντονες συζητήσεις. Πόσο μάλλον, όταν μαθαίνουμε ότι στη Φινλανδία, που έχει ένα από τα πιο επιτυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, το διάβασμα των μαθητών στο σπίτι δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά ημερησίως.
Το Φεβρουάριο του 2007, ο γνωστός συγγραφέας επί εκπαιδευτικών θεμάτων, Alfie Kohn, δημοσίευσε την έκθεση "Rethinking Homework", όπου αμφισβητεί όσα γνωρίζουμε για τις εργασίες των μαθητών στο σπίτι. "Οι αρνητικές συνέπειες των εργασιών στο σπίτι είναι ευρέως γνωστές. Τα παιδιά απογοητεύονται και εξαντλούνται, δεν έχουν χρόνο για άλλες δραστηριότητες και ενδεχομένως να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τη μάθηση", αναφέρει και συμπληρώνει: "Οι θετικές συνέπειες των εργασιών στο σπίτι είναι σε μεγάλο βαθμό μυθικές. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ακαδημαϊκών πλεονεκτημάτων από τις εργασίες στο σπίτι για τους μαθητές του δημοτικού. Για τους μικρούς μαθητές δεν υπάρχει κάτι που να συσχετίζει τις εργασίες στο σπίτι με κάποια ουσιώδη επίτευξη. Και δεν υπάρχει καμία έρευνα που να στοιχειοθετεί την άποψη, ότι οι εργασίες στο σπίτι χτίζουν χαρακτήρα ή μαθαίνουν στα παιδιά πώς να μελετούν".
Από το 2007 μέχρι σήμερα ωστόσο, έχουν υπάρξει σχετικές έρευνες, οι οποίες δείχνουν κάποια οφέλη, όταν όμως οι εργασίες στο σπίτι είναι συγκεκριμένης ποσότητας και ποιότητας. Έρευνα που έγινε από το πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια εξετάζει τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα των μαθητών ανάλογα με τον χρόνο που διαβάζουν στο σπίτι. Τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά.
"Δεν είναι σαφές ότι οι μαθητές που διαβάζουν περισσότερο στο σπίτι έχουν καλύτερους βαθμούς ή καλύτερες επιδόσεις σε εξετάσεις" αναφέρει ο Robert Tai, συντάκτης της έκθεσης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. "Αυτό που μας ανησυχεί είναι πως οι εργασίες απλώς ανατίθενται στους μαθητές, χωρίς να υπάρχει κάποια επεξεργασία για το πώς να συνδέονται με τα όσα γίνονται στην τάξη" αναφέρει.
Η έρευνα ωστόσο, δεν καταδικάζει συνολικά την ανάθεση εργασιών για το σπίτι, ειδικότερα σε ό,τι αφορά στα μαθηματικά. "Σε ό,τι αφορά στα μαθηματικά, αυτό που βρήκαμε είναι πως υπάρχει μία θετική επίδραση. Εάν γίνονται μισή ώρα ασκήσεις στο σπίτι, τότε τα αποτελέσματα είναι καλύτερα", δηλώνει ο Tai και τονίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας θα πρέπει να αφυπνίσουν τους δασκάλους και τους καθηγητές.
"Τα πάντα, όταν γίνονται σε υπερβολικό βαθμό, είναι αρνητικά" συμφωνεί και ο Gerald LeTendre, επικεφαλής του τμήματος εκπαίδευσης της πολιτείας της Πενσυλβάνια. Ο ίδιος επικαλείται τον Harris Coopeer, έναν από τους μεγαλύτερους ερευνητές στον χώρο της εκπαίδευσης, και δηλώνει πως "είναι καλύτερα να μην υπάρχει καθόλου εργασία για το σπίτι στο νηπιαγωγείο μέχρι και τη Δευτέρα τάξη του Δημοτικού και ίσως μετά 10 λεπτά την ημέρα που θα αυξάνονται κατά 1 δεκάλεπτο σε κάθε τάξη έτσι ώστε να φτάσει στη μία με 1,5 ώρα στο Γυμνάσιο".
"Τα περισσότερα μικρά παιδιά, ακόμη και τα παιδιά που βρίσκονται στην πρώτη εφηβεία, δεν έχουν ακόμη αναπτύξει τις απαιτούμενες δεξιότητες αυτοπαρατήρησης και στοχασμού, για να ευνοηθούν από τη μελέτη στο σπίτι" εξηγεί και συμπληρώνει: "Στο Γυμνάσιο, όμως, τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη επίγνωση και δυνατότητα αυτοπαρακολούθησης".
Το θέμα όμως, δεν είναι μόνο πόση μελέτη χρειάζεται το παιδί στο σπίτι αλλά και τι είδους.
"Εάν οι εργασίες που ανατίθενται δεν απευθύνονται σε πραγματικές ακαδημαϊκές προκλήσεις, τότε το παιδί θα μένει πίσω και θα χαθεί" προειδοποιεί ο LeTendre. Προσθέτει ότι οι περισσότεροι καθηγητές χρησιμοποιούν την "προσέγγιση του περίστροφου" με φωτοτυπίες εργασιών, που δίνουν σε κάθε παιδί και μετά απλώς τσεκάρουν εάν έχουν γίνει. "Αυτό δεν είναι πολύ αποτελεσματικό. Εάν για παράδειγμα ένα παιδί έχει πρόβλημα με την αριθμητική, με το να του δίνεις συνεχώς ασκήσεις για το σπίτι δεν λύνεις το πρόβλημα" εξηγεί.
Η Susan Engel, διδάκτωρ ψυχολογίας, η οποία τάσσεται κατά της ανάθεσης εργασιών στο σπίτι για τα παιδιά του Δημοτικού καταθέτει τη δική της άποψη. "Μην με παρεξηγήσετε. Δεν ανησυχώ που ένα 8χρονο παιδί αναγκάζεται να κάνει πράγματα που δεν του αρέσουν. Και είναι φυσικό τα παιδιά σε αυτή την ηλικία να νιώθουν οργή και απογοήτευση ορισμένες φορές. Τα παιδιά δεν θα είναι χαρούμενα ανά πάσα στιγμή, ότι και να κάνουν οι ενήλικες που τα φροντίζουν και είναι σωστό να αναγκάζονται τα παιδιά να κάνουν και πράγματα που δεν θέλουν (να πάνε για ύπνο, να μαζέψουν τα παιχνίδια τους, κ.λπ.). Η απαίτηση, όμως, από ένα 8χρονο παιδί να μελετάει επί δύο ώρες καθημερινά είναι ενάντια στην ανάπτυξή του και παρακάμπτει κάποιες από τις υγιέστερες οδούς νοητικής και προσωπικής εξέλιξης του παιδιού" αναφέρει και συμπληρώνει: "Στην ηλικία των 8 ετών, τα παιδιά θέλουν ενέργεια, θέλουν να μάθουν νέα πράγματα, να κάνουν πράγματα, να κατανοήσουν νέες ιδέες και πληροφορίες. Θέλουν να μάθουν. Αλλά μαθαίνουν καλύτερα, όταν ενδιαφέρονται για το αντικείμενο. Εάν η εναλλακτική στις εργασίες είναι η τηλεόραση, τότε ίσως η μελέτη να είναι καλύτερη. Αλλά γιατί να μην βρούμε καλύτερους τρόπους, όπως να γράψουν μία ιστορία ή να επινοήσουν ένα εργαλείο ή να συλλέξουν έντομα ή να μετρήσουν το μήκος των επίπλων και πόσοι άνθρωποι βρίσκονται τώρα στο σπίτι;"
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι υπάρχει καλός και κακός τρόπος για τις εργασίες των μαθητών στο σπίτι. Ο καλός τρόπος δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να ρίξουν μία δεύτερη ματιά στα όσα έμαθαν στο σχολείο και να τα ενισχύσουν. Τους δίνει την ευκαιρία να εξασκηθούν μόνοι τους και να προσδιορίσουν νέους τρόπους μάθησης. Προσφέρει επίσης, τη δυνατότητα να εξερευνήσουν νέο υλικό, έτσι ώστε να συμμετέχουν περισσότερο στα όσα θα συζητηθούν στην τάξη την επόμενη ημέρα.
Ο κακός τρόπος είναι συνήθως ...ο απλούστερος για το δάσκαλο και ο χειρότερος για το μαθητή. Υπερβολικά πολύπλοκες και δύσκολες εργασίες για το μαθητή και βαρετή αποστήθιση ή φωτοτυπίες με ασκήσεις που κανονικά θα έπρεπε να είχαν γίνει στην τάξη.
Κατερίνα Παράσχου
www.letsfamily.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου