Το παιδί, συνήθως, εκφράζει τον θυμό του με ουρλιαχτά, χτυπήματα, κλάματα, άσχημες λέξεις… Μήπως αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχει διδαχθεί κάποιον άλλο τρόπο; Καλό είναι να θυμόμαστε ότι μόνο μετά την ηλικία των 2 ½ ετών περίπου, το παιδί μαθαίνει να ελέγχει τη συμπεριφορά του και να εκφράζει με υγιή τρόπο τα συναισθήματά του. Έτσι, μετά το πέρας αυτής της ηλικίας, μπορούμε να του διδάξουμε αποτελεσματικές τεχνικές διαχείρισης του θυμού.
Ας δούμε πρώτα, όμως, τη σωστή αντίδραση του γονέα απέναντι στο θυμωμένο παιδί. Όταν το παιδί εκφράζει τον θυμό του ποτέ δεν θα πρέπει να το ειρωνεύεται, να το υποτιμά, να το ενοχοποιεί, να το διακόπτει, να προσπαθεί να το λογικέψει ή να του εξηγήσει, γιατί πολύ απλά δε θα τον ακούσει…
Αντίθετα, θα πρέπει να το αφήσει να εκτονώσει τον θυμό του, χωρίς να βλάψει τον εαυτό του ή τους άλλους. Πολύ αργότερα, όταν η ένταση θα έχει υποχωρήσει, μπορεί να αποπειραθεί τον διάλογο, ώστε να μάθει τι έγινε και να δει πώς μπορεί, συνεργατικά με το παιδί, να διορθώσει την κατάσταση. Αν το αγνοήσει αφού ηρεμήσει, ενδέχεται να ξαναξεσπάσει για να τραβήξει την προσοχή.
Πρακτικές συμβουλές:
1. Δώστε το σωστό παράδειγμα. Προσπαθήστε να παραμένετε ήρεμοι ακόμα και όταν θυμώνετε υπερβολικά. Κάντε κάτι που σας βοηθά να αντιμετωπίσετε τον θυμό σας (πηγαίνετε βόλτα, αλλάξτε δωμάτιο, πάρτε ανάσες, κ.λπ.). Προσπαθήστε να εξετάζετε τις εναλλακτικές σας ώστε να δώσετε λύση στο πρόβλημα. Βλέποντάς σας το παιδί μπορεί να αντιδράσει με παρόμοιο τρόπο σε αντίστοιχη περίπτωση.
2. Αντιδράστε ψύχραιμα στον θυμό του παιδιού. Όταν ο θυμός του παιδιού κατευθύνεται προς το πρόσωπό σας, παραμείνετε ψύχραιμοι (ακούγεται δύσκολο, αλλά αξίζει τον κόπο να προσπαθήσετε!) και σκεφτείτε "Γιατί να κάνω σαν τρελή; Ξέρω πως όταν του είπα ‘Όχι’ είχα τους λόγους μου". Ακόμη, μπορείτε εξαρχής να θέσετε τον κανόνα: "Στο σπίτι λύνουμε τα προβλήματα όταν είμαστε ήρεμοι και έχουμε τον έλεγχο". Έτσι, όταν το παιδί είναι σε "νευρική κρίση", πείτε του: "Θα σου μιλήσω όταν θα μπορείς να μιλάς σωστά", στη συνέχεια αγνοείστε το μέχρι να σταματήσει. Αφού ηρεμήσει, προσπαθήστε να βρείτε μία λύση μέσω της συζήτησης.
3. Μάθετε στο παιδί να αναγνωρίζει τα σημάδια. Εξηγήστε του ότι το σώμα μας μας "μιλάει" όταν ο θυμός πλησιάζει. Αν το "ακούσουμε", θα είναι πιο εύκολο να τον διαχειριστούμε. Συγκεκριμένα: υψώνεται ο τόνος της φωνής, το στόμα στεγνώνει, η αναπνοή γίνεται πιο γρήγορη, τα μάγουλα είναι ξαναμμένα και έχουμε αίσθημα ζέστης στο πρόσωπο, σφίγγουμε τις γροθιές, οι παλάμες ιδρώνουν, η καρδιά χτυπά δυνατά και έχουμε τρέμουλο.
Πρακτικές συμβουλές:
1. Δώστε το σωστό παράδειγμα. Προσπαθήστε να παραμένετε ήρεμοι ακόμα και όταν θυμώνετε υπερβολικά. Κάντε κάτι που σας βοηθά να αντιμετωπίσετε τον θυμό σας (πηγαίνετε βόλτα, αλλάξτε δωμάτιο, πάρτε ανάσες, κ.λπ.). Προσπαθήστε να εξετάζετε τις εναλλακτικές σας ώστε να δώσετε λύση στο πρόβλημα. Βλέποντάς σας το παιδί μπορεί να αντιδράσει με παρόμοιο τρόπο σε αντίστοιχη περίπτωση.
2. Αντιδράστε ψύχραιμα στον θυμό του παιδιού. Όταν ο θυμός του παιδιού κατευθύνεται προς το πρόσωπό σας, παραμείνετε ψύχραιμοι (ακούγεται δύσκολο, αλλά αξίζει τον κόπο να προσπαθήσετε!) και σκεφτείτε "Γιατί να κάνω σαν τρελή; Ξέρω πως όταν του είπα ‘Όχι’ είχα τους λόγους μου". Ακόμη, μπορείτε εξαρχής να θέσετε τον κανόνα: "Στο σπίτι λύνουμε τα προβλήματα όταν είμαστε ήρεμοι και έχουμε τον έλεγχο". Έτσι, όταν το παιδί είναι σε "νευρική κρίση", πείτε του: "Θα σου μιλήσω όταν θα μπορείς να μιλάς σωστά", στη συνέχεια αγνοείστε το μέχρι να σταματήσει. Αφού ηρεμήσει, προσπαθήστε να βρείτε μία λύση μέσω της συζήτησης.
3. Μάθετε στο παιδί να αναγνωρίζει τα σημάδια. Εξηγήστε του ότι το σώμα μας μας "μιλάει" όταν ο θυμός πλησιάζει. Αν το "ακούσουμε", θα είναι πιο εύκολο να τον διαχειριστούμε. Συγκεκριμένα: υψώνεται ο τόνος της φωνής, το στόμα στεγνώνει, η αναπνοή γίνεται πιο γρήγορη, τα μάγουλα είναι ξαναμμένα και έχουμε αίσθημα ζέστης στο πρόσωπο, σφίγγουμε τις γροθιές, οι παλάμες ιδρώνουν, η καρδιά χτυπά δυνατά και έχουμε τρέμουλο.
4. Γράψτε τεχνικές διαχείρισης. Φτιάξτε έναν πίνακα με τεχνικές αντιμετώπισης του θυμού. Για παράδειγμα: αποχώρηση, να πάρει, αργά, βαθιές ανάσες, να μετρήσει μέχρι το δέκα, να σκεφτεί ένα ήρεμο τοπίο, να μιλήσει σε κάποιον, να τραγουδήσει, να ακούσει μουσική, να ζωγραφίσει τον θυμό του ή κάτι άλλο, να τρέξει, να κάνει 10 αλματάκια, να χτυπήσει ένα μαξιλάρι, να πιέσει μια μπάλα ή να σκίσει άχρηστα χαρτιά. Αφού του παρουσιάσετε τις τεχνικές, αφήστε το να επιλέξει ποια είναι η κατάλληλη για το ίδιο και ενθαρρύνετέ το να την εφαρμόζει.
Δεν είναι εύκολο για το παιδί να χρησιμοποιήσει μία νέα τεχνική διαχείρισης του θυμού, ειδικά όταν έχει ήδη μάθει να εκφράζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ωστόσο, η δική σας συμπεριφορά και η προτροπή σας να εφαρμόζει κάποια τεχνική μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα.
Ηλιάνα Οφίδου
www.e-psychology.gr
Βιβλιογραφία:
Wychoff, J. & Unell, B. (2004). Πειθαρχία χωρίς ξύλο και φωνές. Μετάφρ.: Αθανασιάδης, Β., Εκδ.: Lector, Αθήνα.
Κουτρουβίδης, Π. (2007). Διαχείριση Διαπροσωπικών Σχέσεων. Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων - Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης.
Δεν είναι εύκολο για το παιδί να χρησιμοποιήσει μία νέα τεχνική διαχείρισης του θυμού, ειδικά όταν έχει ήδη μάθει να εκφράζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ωστόσο, η δική σας συμπεριφορά και η προτροπή σας να εφαρμόζει κάποια τεχνική μπορεί να έχει σημαντικά αποτελέσματα.
Ηλιάνα Οφίδου
www.e-psychology.gr
Βιβλιογραφία:
Wychoff, J. & Unell, B. (2004). Πειθαρχία χωρίς ξύλο και φωνές. Μετάφρ.: Αθανασιάδης, Β., Εκδ.: Lector, Αθήνα.
Κουτρουβίδης, Π. (2007). Διαχείριση Διαπροσωπικών Σχέσεων. Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων - Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου