5 συναισθήματα που βιώνει το παιδί όταν οι γονείς χωρίζουν...

Όταν οι γονείς χωρίζουν, τα παιδιά τους μπορεί να εμφανίσουν τις εξής συναισθηματικές αντιδράσεις:

1. Άγχος

Η ανησυχία είναι η πρώτη αντίδραση του παιδιού στον χωρισμό των γονιών. Το ρήγμα στην οικογένειά του, η απομάκρυνση του ενός γονιού, τα ερωτηματικά για το μέλλον του προκαλούν σύγχυση και ενεργοποιείται το άγχος αποχωρισμού και εγκατάλειψης.
Όσο διάστημα το παιδί δεν βρίσκει μια σταθερή και προσδιορισμένη κατάσταση, το άγχος του παραμένει. Η αγωνία αυτή εκδηλώνεται υπό διάφορες μορφές, όπως για παράδειγμα με ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, κρίσεις άγχους, δυσκολία στον ύπνο ή στη συγκέντρωση. Να επισημάνουμε ότι, όσο πιο σφοδρή και έντονη είναι η σύγκρουση μεταξύ των γονιών, τόσο λιγότερο διαθέσιμοι είναι να το ακούσουν, με συνέπεια το παιδί να μην έχει την ευκαιρία να εκφράσει με λόγια την αγωνία του.

2. Φόβος εγκατάλειψης

Όταν οι γονείς χωρίζουν, το παιδί φοβάται ότι με τη σειρά του θα το εγκαταλείψουν και αυτό. Σκέφτεται: "Ο πατέρας ή η μητέρα μου μπορεί να σταματήσουν να με αγαπούν, όπως σταμάτησαν κι αυτοί να αγαπιούνται μεταξύ τους". Στα μικρά παιδιά ο φόβος αυτός εκδηλώνεται υπό τη μορφή διαταραχών στον ύπνο ή με την άρνησή τους να πάνε στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο.

3. Θλίψη

Η θλίψη προκαλείται από το αίσθημα της απώλειας. Μπορεί να ερμηνευτεί επίσης ως το βαθύ τραύμα που βιώνει το παιδί από την αναχώρηση του ενός γονιού. Συχνά συνοδεύεται από αίσθημα ενοχής, αφού το παιδί νιώθει ότι δεν ελκύει αρκετά τον πατέρα ή τη μητέρα του για να του δημιουργήσει επιθυμία να μείνει μαζί του.

4. Θυμός

Το παιδί βιώνει ανάμεικτα και έντονα συναισθήματα, από την έλλειψη κατανόησης από τους γονείς του, τη ματαίωση της επιθυμίας του να είναι ενωμένη η οικογένειά του και το αίσθημα αδικίας γι’ αυτό που συμβαίνει. Αυτά τα συναισθήματα του προκαλούν θυμό που κατευθύνεται προς τον έναν ή και τους δύο γονείς και εξωτερικεύεται με επιθετικότητα, όπως την παρόρμηση να χτυπήσει κάποιον, κ.λπ.

5. Ενοχή

Το αίσθημα της ενοχής είναι παρόν κυρίως στο μικρό παιδί, το οποίο έχει συχνά την εντύπωση ότι είναι υπεύθυνο για ό,τι έχει συμβεί. Σκέφτεται: "Επειδή δεν ήμουν φρόνιμος, τιμωρήθηκα με τον χωρισμό των γονιών μου". Κάτω από την πίεση αυτού του συναισθήματος, το παιδί αρνείται να συνεργαστεί ή συμπεριφέρεται άσχημα, ώστε να προκαλέσει τους γονείς του να το τιμωρήσουν. Για να ξαναβρεί την ισορροπία του έχει ανάγκη από ένα ξεκάθαρο, οριοθετημένο πλαίσιο, το οποίο οι γονείς θα τηρήσουν απαρέγκλιτα. Είναι καθοριστικής σημασίας η αντίδραση των γονέων, οι οποίοι καλούνται να απενοχοποιήσουν το παιδί, διαβεβαιώνοντάς το ότι οι αιτίες της ρήξης είναι ανεξάρτητες από όσα θα μπορούσε εκείνο να κάνει, να πει ή να σκεφθεί. Οι ενοχές μπορούν να παραμείνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, ή και αργότερα, όταν το γονεϊκό πλαίσιο δεν είναι ξεκάθαρα σταθεροποιημένο.

Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

akappatou.gr