Μάθετε να χειρίζεστε τα "όχι" του!

"Το παιδί μου λέει “όχι”, πριν ακόμα προλάβω να πω αυτό που θέλω" μου έλεγε μια μητέρα απελπισμένη από τη συμπεριφορά του τρίχρονου παιδιού της. Άλλοι γονείς λένε ότι το παιδί προσποιείται ότι δεν τους άκουσε, ή φωνάζει "όχι" και αρχίζει να κλαίει ή αρνείται ό,τι κι αν του ζητήσουν. Tο παιδί, από τα δύο του χρόνια, "παλεύει" ανάμεσα στην ανάγκη του να μεγαλώσει και στην πλήρη εξάρτησή του από εσάς για αγάπη και φροντίδα. Λέγοντάς σας "όχι", υψώνει το ανάστημά του. 

Tο θέμα για το παιδί δεν είναι αν θα υπακούσει σε συνήθεις εντολές για θέματα της καθημερινότητας -φαγητό, ντύσιμο, έξοδος-, αλλά πώς θα εδραιώσει την έννοια του εαυτού του, της προσωπικότητάς του, η οποία είναι πέρα από τη σχέση σας. Δεν αμφισβητεί την επιβολή σας, απλώς προσπαθεί να είναι ένα ξεχωριστό άτομο.

Τι θα πρέπει να γνωρίζετε…

• Μάθετε να ελίσσεστε, όταν "προσκρούετε" στα "όχι" του παιδιού, αλλά και να αναγνωρίζετε ή να αποφεύγετε, όσο είναι δυνατόν, τις δύσκολες καταστάσεις.
• Πίσω από το κίνητρο, που ωθεί το παιδί σας να γίνει ανεξάρτητο, βρίσκεται η επιθυμία του να σας ευχαριστήσει και να εισπράξει τον έπαινό σας.
• Mπορείτε να θέτετε όρια που να είναι απλά, λίγα και σαφή. Έχοντας καταλάβει αυτά τα όρια, αισθάνεται πιο ασφαλές στον έλεγχο των δικών του δυνάμεων.
• Δεν έχει πλήρη επίγνωση των συνεπειών των πράξεών του και χρειάζεται πραγματικά επίβλεψη.
• Προτιμάτε να του δίνετε τη δυνατότητα να παίρνει "αποφάσεις" προσαρμοσμένες στην ηλικία του, όποτε είναι δυνατό, παρά να του κάνετε ερωτήσεις στις οποίες θα απαντήσει αυτόματα "όχι".
• Σεβόμενοι τις προτιμήσεις του, στηρίζετε την ανάπτυξη της ανεξαρτησίας του και του δίνετε την ευκαιρία να γίνει ένα άτομο που θα σταθεί στα πόδια του.
• Δεν μπορείτε να απαιτείτε από ένα παιδί τριών ή τεσσάρων χρόνων να κάνει εκείνο ακριβώς που του έχετε πει - χρειάζεται βοήθεια και υπομονή για να το πράξει.
• Αντιμετωπίζετε κάθε πρόβλημα ξεχωριστά και αν μια συμπεριφορά επαναλαμβάνεται, αποφεύγετε να του το επισημαίνετε, π.χ. "Δεν μαζεύεις “ποτέ” τα παιχνίδια σου". Επισημαίνοντας το "ποτέ", θα μπορούσε να πιστέψει ότι δεν του έχετε εμπιστοσύνη.
• Aν, για παράδειγμα, περιμένετε επισκέπτες, να το ενημερώνετε εγκαίρως. Aν παραπονιέται ότι πλήττει με όλους αυτούς τους μεγάλους, το ακούτε προσεκτικά συμφωνώντας ίσως μαζί του, παράλληλα όμως του προτείνετε μια εναλλακτική δυνατότητα, για παράδειγμα, να καλέσετε έναν φίλο του ή να ασχοληθεί με ένα παιχνίδι που του αρέσει ιδιαίτερα.
• Όταν καταλαβαίνετε το παιδί σας, μπορείτε να χαμογελάτε μέσα σας με τον δογματισμό του. Όσο κι αν εκνευρίζεστε κάποιες φορές, αυτά τα περιστατικά αποτελούν μια ευκαιρία για να έρθετε πιο κοντά.

Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
akappatou.gr