Η προσαρμογή του παιδιού από το νήπιο στο δημοτικό

Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο αποτελεί μια μεγάλη αλλαγή για το παιδί. Με την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο καλείται να αναλάβει υπευθυνότητες που πριν δεν τις είχε. Η διαφορά του νηπιαγωγείου με το δημοτικό σχολείο είναι οι σχολικές εργασίες. Τα παιδιά πριν δεν είχαν κάτι να ετοιμάσουν στο σπίτι για την επόμενη μέρα και επομένως είχαν συνδυάσει την επιστροφή στο σπίτι μετά το σχολείο ως ελεύθερο χρόνο.

Άρα τα παιδιά ίσως αποφεύγουν να κάνουν τα μαθήματά τους, κωλυσιεργούν μέχρι την τελευταία στιγμή, ξεχνούν να σημειώσουν τι πρέπει να διαβάσουν και γενικώς επινοούν δικαιολογίες. Οι περισσότεροι γονείς αντιλαμβάνονται την αξία της σχολικής εργασίας, ενώ τα περισσότερα παιδιά όχι. Τα παιδιά βλέπουν τα μαθήματα σαν μια πληκτική και χρονοβόρα απασχόληση. Επίσης, μερικά παιδιά ίσως αντιλαμβάνονται τα μαθήματα που πρέπει να κάνουν στο σπίτι σαν μια ποινή που τους επιβάλλεται επειδή δεν τα έκαναν όλα στο σχολείο.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Οι γονείς και οι δάσκαλοι να συνεργάζονται για να αναπτύξουν τα παιδιά υγιείς συνήθειες στην προετοιμασία των μαθημάτων στο σπίτι. Οι δάσκαλοι πρέπει να εξηγούν στους μαθητές την αξία των εργασιών στο σπίτι. Οι σχολικές εργασίες αναπτύσσουν την υπευθυνότητα και την ανεξαρτησία, καθώς επίσης και τις προσωπικές οργανωτικές ικανότητες και διδάσκουν στα παιδιά πώς να διαχειρίζονται το χρόνο τους. 

Οι γονείς είναι εκεί για να βοηθούν τα παιδιά στη σωστή διαχείριση του χρόνου, ώστε εκείνα να μην σπαταλούν όλο τον ελεύθερο χρόνο τους προσπαθώντας να οργανώσουν τα μαθήματά τους και το βράδυ να είναι εξαντλημένα και κουρασμένα. Αυτό ίσως οδηγήσει και στην απογοήτευση, αλλά και σε ένα αίσθημα ότι δεν αξίζουν και δεν είναι ικανά να τα καταφέρουν. 

Επιπλέον, η σωστή οργάνωση του χρόνου, θα βοηθήσει τα παιδιά να έχουν χρόνο και για παιχνίδι, κάτι πολύ βασικό για την παιδική ψυχολογία, καθώς αρκετοί γονείς τείνουν να φορτώνουν από πολύ μικρά τα παιδιά τους με εξωσχολικές δραστηριότητες. 

Κάτι που επιπλέον μπορεί να βοηθήσει τα μικρά παιδιά να καταλάβουν την αξία της μελέτης σε ένα αρχικό στάδιο, είναι να φτιάξουν οι γονείς με τα παιδιά έναν πίνακα, όπου θα υπάρχουν βασικές ευθύνες που θα πρέπει να αναλάβουν τα παιδιά και να τις φέρουν εις πέρας. Στην αρχή θα υπάρχει ανταμοιβή κάθε μέρα που θα τις ολοκληρώνουν και μετά σταδιακά θα δίνουμε την ανταμοιβή ανά εβδομάδα, κ.λπ. Παράδειγμα:
α) σημειώνει τις εργασίες που του αναθέτουν
β) φέρνει την ύλη στο σπίτι
γ) αρχίζει στην ώρα του
δ) δουλεύει ανεξάρτητα
ε) οι εργασίες του είναι καλογραμμένες και χωρίς λάθη
στ) ελέγχει τη δουλειά του
ζ) τελειώνει στην ώρα του, και
η) παραδίδει τις εργασίες του.

Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι τα μαθήματα είναι δική τους δουλειά και όχι των γονιών! Οι γονείς απλά τα διευκολύνουν και καθήκον τους είναι να τα βοηθούν και όχι να κάνουν εκείνοι τις εργασίες τους. Οπότε, ξεκαθαρίζουμε στο παιδί ότι δική μας ευθύνη είναι να το βοηθάμε και δική του να ολοκληρώνει τις εργασίες του.

Τέλος, πρέπει να τηρείτε κάποιους βασικούς κανόνες όπως:

1. Να έχετε μια προκαθορισμένη ώρα για τα μαθήματα κάθε μέρα, την οποία μπορείτε να διαπραγματευτείτε με τα παιδιά.
2. Το παιδί να έχει ένα συγκεκριμένο χώρο για να κάνει τα μαθήματά του. Ο χώρος αυτός θα είναι αποκομμένος από ο,τιδήποτε θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή του. Καλό θα είναι να κλείνει και η τηλεόραση, ώστε να υπάρχει ησυχία και το δωμάτιο να έχει επαρκή φωτισμό.
3. Μπορείτε να μάθετε στα παιδιά να αρχίζουν από τα δυσκολότερα μαθήματα, να ρίξετε μια προκαταρκτική ματιά στις εργασίες μία - μία μαζί τους, να διαβάσετε τις οδηγίες και να ελέγξετε τι καταλαβαίνουν. Μπορείτε να κάνετε την πρώτη ερώτηση ή το πρώτο πρόβλημα μαζί, ώστε να δουν ότι μπορούν να το κάνουν και μόνα τους και έπειτα να τα ενθαρρύνετε να συνεχίσουν.

Το πιο σημαντικό από όλα είναι να ενισχύσετε την αυτοεκτίμηση του παιδιού, να δεχτείτε τις αδυναμίες του μαζί με τα προτερήματά του. Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση δίνουν σημασία μόνο στις αδυναμίες τους. 

Μαρίνα Κρητικού, Ψυχολόγος Υγείας - Συστημική Σύμβουλος (marina.kritikou@yahoo.com)

www.thekids.gr