Προειδοποιητικά σημάδια της δυσαριθμησίας ανά ηλικία

Η δυσαριθμησία ορίζεται ως μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που αφορά την εκμάθηση και κατανόηση της αριθμητικής και της περαιτέρω ανάπτυξης των μαθηματικών δεξιοτήτων. 

Οι μαθητές με δυσαριθμησία δυσκολεύονται να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ των αριθμών και των ποσοτήτων που αντιπροσωπεύουν, καθώς και τις μαθηματικές έννοιες. Εμφανίζουν επίσης δυσκολία στο να εκτελέσουν τις βασικές μαθηματικές πράξεις και να χρησιμοποιήσουν σωστά χρονικές έννοιες. Έρευνες έχουν δείξει πως οι μαθητές με δυσαριθμησία παρουσιάζουν οπτικο-χωρικές δυσκολίες, δηλαδή δυσκολία στο να επεξεργαστούν ό,τι βλέπουν τα μάτια, και δυσκολίες επεξεργασίας της γλώσσας, δηλαδή δυσκολία να επεξεργαστούν ό,τι ακούει το αφτί.

Βασικά χαρακτηριστικά της δυσαριθμησίας:

• Δυσκολία στην εκτέλεση των τεσσάρων βασικών μαθηματικών πράξεων (πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός, διαίρεση), κυρίως όταν εκτελούνται κάθετα.
• Δυσκολία να κατανοήσουν ένα πρόβλημα και να επιλέξουν τη σωστή πράξη επίλυσής του.
• Δυσκολία στη μέτρηση αντικειμένων και κυρίως στην αντίστροφη μέτρηση.
• Δυσκολία στην εκμάθηση της προπαίδειας.
• Δυσκολία στο να μάθουν την ορολογία των μαθηματικών (άθροισμα, πηλίκο, κ.λπ.)
• Δυσκολία στην γραφή και τη σωστή χρήση των μαθηματικών συμβόλων.
• Δυσκολία στο να χρησιμοποιούν σωστά χρονικές έννοιες (χθες, αύριο, κ.λπ.)
• Δυσκολία να μάθουν τις μέρες, τις εποχές, τους μήνες και τη χρονική ακολουθία αυτών.
• Δυσκολία να μάθουν την ώρα.
• Δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου.
• Δυσκολία στη χρήση χρημάτων και στην κατανόηση της αξίας τους.
• Δυσκολία να μάθουν και να θυμηθούν αριθμούς με πάνω από 3 ψηφία.
• Δυσκολία διάκρισης των αριθμών 6-9, 4-7, 2-5 και αντιστροφή αριθμών, όπως το 3 και το 9.
• Δυσκολία στη χρήση των συμβόλων σύγκρισης > < =
• Δυσκολία στον προσανατολισμό.
• Δυσκολία διάκρισης δεξιού-αριστερού χεριού.
• Δυσκολία στην οργάνωση χρόνου - χώρου.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως τα χαρακτηριστικά της δυσαριθμησίας διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ως μαθησιακή δυσκολία θα ακολουθεί το άτομο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, δεν είναι δηλαδή ιάσιμη, όπως και όλες οι μαθησιακές δυσκολίες. Μπορεί, ωστόσο, με την κατάλληλη εκπαίδευση να αξιοποιηθεί το μέγιστο των δυνατοτήτων του παιδιού και να καταφέρει να αντιμετωπίσει πολλές από τις δυσκολίες του στα μαθηματικά.

Σημάδια - ενδείξεις ανά ηλικία

Όπως και οι περισσότερες μαθησιακές δυσκολίες, μπορεί να αναγνωριστεί μέσω κάποιων προειδοποιητικών ενδείξεων, που παρατηρούνται σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης του παιδιού. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί πως οι συγκεκριμένες ενδείξεις δεν αποτελούν διαγνωστικό κριτήριο για τη δυασαριθμησία. Η αξιολόγηση των δυσκολιών και η διάγνωση θα πρέπει να γίνονται από τον ειδικό. Πιο συγκεκριμένα τα προειδοποιητικά σημάδια για τη δυσαριθμησιά είναι τα εξής:

Παιδιά ηλικίας έως 6 ετών

• Δυσκολεύονται να μάθουν να μετρούν, κυρίως αριθμούς πάνω από το 10 και στην αντίστροφη μέτρηση.
• Δυσκολεύονται να μάθουν και να αναγνωρίζουν τα σύμβολα των αριθμών.
• Δυσκολεύονται να κατανοήσουν την αξία των αριθμών και την αντιστοιχία τους στην πραγματική ζωή.
• Έχουν "φτωχή" μνήμη σε ό,τι αφορά τους αριθμούς.
• Δυσκολεύονται στην οπτική διάκριση και στην σειροθέτηση.
• Δυσκολεύονται να οργανώσουν το χώρο και το χρόνο τους.
• Δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν σωστά χρονικές έννοιες (σήμερα, χθες, αύριο, κ.λπ.)

Παιδιά που φοιτούν στο Δημοτικό Σχολείο

• Δυσκολεύονται να μάθουν τις μαθηματικές πράξεις (πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό, διαίρεση).
• Δυσκολεύονται να αναπτύξουν μαθηματικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
• Παρουσιάζουν προβλήματα στη μακροπρόθεσμη μνήμη.
• Δυσκολεύονται να μάθουν την ορολογία των μαθηματικών (άθροισμα, πηλίκο, κ.λπ.)
• Αποφεύγουν παιχνίδια στρατηγικής.
• Δυσκολεύονται να μάθουν την ώρα, τους μήνες, τις μέρες.

Έφηβοι και ενήλικες

• Δυσκολεύονται στην εκτίμηση του κόστους ενός προϊόντος.
• Δυσκολεύονται στη διαχείριση και στην κατανόηση της αξίας των χρημάτων.
• Δυσκολεύονται στη διαχείριση του χρόνου.
• Δυσκολεύονται να βρουν πάνω από μια λύση ενός προβλήματος.
• Δυσκολεύονται στην εκμάθηση μαθηματικών εννοιών πέρα από τις βασικές μαθηματικές πράξεις.

Φώτης Παπαναστασίου, Ειδικός Παιδαγωγός Sc Σχολική Ψυχολογία
www.eidikospaidagogos.gr