Σχεδόν όλα τα σπίτια έχουν τουλάχιστον 1 τηλεόραση και πολλοί γονείς, που έχουν ένα μικρό μέλος στην οικογένειά τους, χρησιμοποιούν πολύ συχνά την τηλεόραση για να δει το παιδί κάποιο cartoon ή κάποια εκπαιδευτική εκπομπή. Είναι γεγονός πως είτε μας αρέσει, είτε όχι, η τηλεόραση έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας και τα σημερινά παιδιά δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς αυτή!
"Mα εγώ μεγάλωσα στις αλάνες και χτυπούσα έξω και δεν με ένοιαζε και δεν κοίταζα τηλεόραση. Τα παιδιά μας δεν είναι σε καλό δρόμο με αυτό το χαζοκούτι."
Έχετε απόλυτο δίκιο ότι εσείς παίζατε στις αλάνες, αλλά να σας θυμίσω με τι παίζανε οι γονείς σας; Με τίποτα! Η παιδική ηλικία εφευρέθηκε στον 20ό αιώνα, έως τότε ήταν αντικείμενα τα παιδιά, ήταν άχρηστοι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να προσφέρουν στην οικογένεια! Άτομα που μόλις γίνονταν 3 - 4 χρονών στέλνονταν στα χωράφια ή για παραδουλεύτρες σε σπίτια! Αναρωτηθείτε, λοιπόν, πόσο προνομιούχους σας έβλεπαν οι γονείς σας, όταν ήσασταν τυχεροί να παίξετε, ενώ αυτοί δε το έκαναν ποτέ!
Όμως, γιατί στα παιδιά αρέσει και απολαμβάνουν την τηλεόραση;
Αυτό που τραβάει τα παιδιά να προσηλώνονται στην τηλεόραση είναι ότι τα παιδιά απολαμβάνουν τον συνδυασμό εικόνας και ήχου. Ως το δέκατο έτος της ηλικίας τους, οπότε ολοκληρώνεται η οπτική αντίληψη, η ακοή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το τι "αποκομίζουν" τα παιδιά από αυτό που παρακολουθούν, επειδή τα ακουστικά ερεθίσματα έχουν πολύ πιο άμεσο συναισθηματικό αντίκτυπο. Επίσης, τα παιδιά θέλουν ήρωες (πρότυπα) που μπορούν να έχουν υπερδυνάμεις και να χρησιμοποιούν θάρρος, δύναμη, ευστροφία, φαντασία και να νικούν μεγαλύτερους και δυνατότερους. Συνήθως ταυτίζονται με τους ήρωες αυτούς και φέρνουν τον εαυτό τους στη θέση τους, υπερνικώντας την "αδυναμία" που νιώθουν για τη δική τους ηλικία συγκριτικά με τους μεγάλους.
Tα παιδιά έχουν ανάγκη από "παντοδύναμους φίλους"
Τι γίνεται όμως όταν τα παιδιά εθίζονται με την τηλεόραση; Τι γίνεται όταν παραγκωνίζει κάθε άλλη δραστηριότητα και φέρεται ως "εθισμένο" στα τηλεοπτικά προγράμματα;
Τότε πρέπει να βάλετε κάποιους κανόνες στο παιδί:
- Στο δικό σας σπίτι τηρούνται οι δικοί σας κανόνες. Μπορείτε να εξηγήσετε στο παιδί ότι κάτι που βλέπει εκείνο, δεν το βλέπει ο συμμαθητής του και οι γονείς εκείνου είναι αυτοί που αποφασίζουν για τη δική τους τηλεόραση.
- Μαγνητοσκοπήστε κάποιες εκπομπές που αρέσουν στο παιδί σας ή που έχει ακούσει στο σχολείο γι’ αυτές. Δείτε το περιεχόμενό τους και εάν συμφωνείτε με αυτό, επιτρέψτε του να το βλέπει.
- Εάν κάτι από αυτά δεν σας αρέσει, δείτε το μαζί του και πείτε του τη γνώμη σας ("Ξέρεις, δεν νομίζω ότι είναι διασκεδαστικό. Έχει πολύ βία. Καλύτερα να δούμε κάτι άλλο"). Μπορεί εκείνη τη στιγμή να αδιαφορήσει, ακόμη και να θυμώσει. Να ξέρετε, όμως, πως το παιδί "τυπώνει" την αντίδρασή σας και θα αποκτήσει και αυτό ανάλογη κρίση.
- Εάν το παιδί σας έχει μάθει από μικρότερη ηλικία να ασχολείται και με άλλα πράγματα εκτός από την τηλεόραση, τότε είναι πιο εύκολο να του αποσπάσετε την προσοχή. Όσο πιο μεγάλο είναι το παιδί, τόσο ποιο δύσκολη είναι φυσικά αυτή η τακτική.
- Όσο περισσότερες επιλογές έχει στο σπίτι, τόσο πιο εύκολα θα αγνοήσει την τηλεόραση. Όπως βαριέται να κάθεται πολύ ώρα μπροστά από ένα παιχνίδι, ή ένα βιβλίο, έτσι θα βαριέται το να κάθεται πολύ ώρα να βλέπει καρτούν.
- Μην τιμωρείτε το παιδί στερώντας του την τηλεόραση. Έτσι της δίνετε αξία. Κάντε το, αλλά με μέτρο. Όπως θα του στερήσετε ένα παιχνίδι, μια βόλτα, έτσι μπορείτε κάποια στιγμή, εάν δεν τήρησε κάποιον κανόνα να του στερήσετε και την τηλεόραση. Θυμηθείτε τον χρυσό κανόνα "μέτρον άριστον".
- Είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε να κλείνουμε την τηλεόραση, κυρίως στις ώρες φαγητού και μελέτης. Η τηλεόραση δεν πρέπει να είναι ανοιχτή ούτε για να παρακολουθούμε εμείς οι γονείς, όταν τα παιδιά βρίσκονται στο χώρο για να παίξουν.
- Μην ξεχνάτε ότι η τηλεόραση θεωρείται μία από τις αιτίες της παιδικής παχυσαρκίας! Αυτό οφείλεται στο ότι τα παιδιά όσο παρακολουθούν τηλεόραση δεν "καίνε" θερμίδες, ενώ επιπλέον καταναλώνουν περισσότερο φαγητό (επειδή επηρεάζονται από τις διαφημίσεις τροφίμων και σνακ, αλλά και επειδή συνηθίζουν να τσιμπολογάνε την ώρα που βλέπουν τηλεόραση). Φροντίστε, λοιπόν, να τηρείτε όρια στις ώρες παρακολούθησης.
- Τέλος, δεν επιτρέπουμε τηλεοπτικές συσκευές στο παιδικό δωμάτιο και δεν θεωρούμε ότι η τηλεόραση μπορεί να παίξει το ρόλο της ηλεκτρονικής νταντάς. Η τηλεόραση δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί τη μοναδική ψυχαγωγία των παιδιών.
Σε περίπτωση που το παιδί φέρεται ως εθισμένο με την τηλεόραση, μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό Ψυχικής Υγείας να σας κατευθύνει .
Αντώνιος Καλέντζης, MBPsS / MISCP Ψυχοπαιδαγωγική και Συμβουλευτική
Μέλος Βρετανικού Συλλόγου Ψυχολόγων, Κλινικών Ψυχολόγων, Νευροψυχολόγων
Μέλος Διεθνής Συλλόγου Coaching Ψυχολόγων
psychologized@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου