Πέμπτη 8 Αυγούστου 2013

Διακοπές: Η καλύτερη εποχή να το προετοιμάστε για το Νηπιαγωγείο!

Διακοπές: Η καλύτερη εποχή να το προετοιμάστε για το Νηπιαγωγείο
Εάν το πιτσιρίκι σας πρόκειται να πάει στο Νηπιαγωγείο μετά τις ξένοιαστες μέρες του καλοκαιριού, είναι πιθανό να περνάτε τις φετινές διακοπές με την απορία πώς πρέπει να το προετοιμάσετε για το "μεγάλο σχολείο". 

Οι διακοπές είναι μια ευκαιρία να δώσουμε περισσότερο ποιοτικό χρόνο στο παιδί μας, περισσότερη αγάπη και αποδοχή. Αν το παιδί σας είναι γύρω στα 5, ίσως αναρωτιέστε πώς πρέπει να το προετοιμάσετε, τι πρέπει να γνωρίζει, αλλά και τι δεξιότητες πρέπει να έχει κατακτήσει, ώστε να έχει μια ομαλή προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον. 

Κανείς δεν απαιτεί από εσάς να του μάθετε να γράφει και να διαβάζει ή να κάνει προσθέσεις. Όμως, ένα δημιουργικό καλοκαίρι σίγουρα θα το βοηθήσει να είναι σχεδόν έτοιμο για το Νηπιαγωγείο. Ενδεικτικά, λοιπόν, σας αναφέρουμε ορισμένες συμβουλές - προτάσεις που θα βοηθήσουν εσάς και το παιδί σας. Και θυμηθείτε: το πιο σημαντικό είναι το παιδί να μαθαίνει, καθώς διασκεδάζει!  

Καλλιέργεια της αξίας της μάθησης
Tο παιδί εκπαιδεύεται πώς να μαθαίνει μέσα από την εξερεύνηση, τον πειραματισμό και την ανακάλυψη. Στο Νηπιαγωγείο σχεδιάζονται προγράμματα που συνδέονται με όλες τις γνωστικές περιοχές, δηλαδή με τη Γλώσσα, τα Μαθηματικά, τη Μελέτη Περιβάλλοντος, τις Καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Όταν τα νήπια καλλιεργήσουν τη φαντασία τους στην προσχολική ηλικία, θα καλλιεργήσουν πιο εύκολα στο Δημοτικό την κριτική σκέψη και τη βιωματική μάθηση.
Τι μπορείτε να κάνετε: Αφιερώστε χρόνο κάθε μέρα για να εξερευνήσετε τον κόσμο μαζί του και μην αμελείτε ποτέ να απαντάτε στις ατελείωτες ερωτήσεις του. Είτε βρίσκεστε στο αυτοκίνητο είτε στις κούνιες ή στη θάλασσα, προσπαθήστε να εντοπίζετε οτιδήποτε μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον του: ένα παράξενο δέντρο, ένα κοχύλι με έντονο χρώμα, ένα σήμα του κώδικα οδικής κυκλοφορίας που δεν έχει ξαναδεί. Εξηγώντας του πώς λειτουργεί μια συσκευή ή πώς ξεσπά μια καλοκαιρινή μπόρα, το βοηθάτε να αναπτύξει ικανότητες που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των φυσικών επιστημών, όπως να διατυπώνει μια υπόθεση, να την ελέγχει και να εκφράζει νέες απορίες και θεωρίες. 

Καλλιέργεια της Γλώσσας
Δεν αρκεί ένα παιδί να έχει πολλές γνώσεις, είναι απαραίτητο να γνωρίζει και τις λέξεις με τις οποίες μπορεί να τις εκφράσει. Από τις πρώτες μέρες στο Νηπιαγωγείο, θα χρειαστεί να μιλήσει για τον εαυτό του, το σπίτι του, το μέρος όπου έκανε διακοπές, κ.λπ. Κατά συνέπεια, ένα πλούσιο λεξιλόγιο θα το βοηθήσει να ενταχθεί πιο εύκολα στο καινούργιο περιβάλλον του σχολείου.
Τι μπορείτε να κάνετε: Ό,τι κι αν κάνετε μαζί με το παιδί, όπου κι αν βρίσκεστε, μην σταματάτε να του μιλάτε. Φροντίστε να πηγαίνετε συχνά σε μέρη όπου δεν έχει ξαναβρεθεί και να συζητάτε όλα όσα βλέπετε εκεί. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να μάθουν 5 - 6 καινούργιες λέξεις την ημέρα, εάν τις ακούσουν αρκετές φορές μέσα σε ένα κείμενο ή μια συζήτηση. Ζητήστε του να σας περιγράψει εικόνες από καρτέλες ή από ένα παζλ που έφτιαξε. Βοηθήστε το παιδί να βρει λέξεις που ξεκινούν από τις ίδιες φωνούλες, π.χ. λέξεις που ξεκινούν από "α" (και όχι "άλφα").

Καλλιέργεια συγκέντρωσης
Για μια έμπειρη νηπιαγωγό, είναι αρκετά απλό να διακρίνει ποιοι από τους μικρούς μαθητές της περνούν ατελείωτες ώρες κολλημένοι μπροστά στην τηλεόραση ή τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, και ποιοι έχουν γονείς που τους διαβάζουν βιβλία κάθε μέρα. Ο στόχος είναι το δικό σας παιδί να ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Εκτός από το να εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του, η ανάγνωση παραμυθιών αναπτύσσει την ικανότητα των παιδιών να παρακολουθούν μια διήγηση, και αυτό είναι απαραίτητο μέσα στη σχολική αίθουσα. Η δυνατότητα του παιδιού να ακούει, δηλαδή να συγκεντρώνεται σε αυτό που λέει ο νηπιαγωγός, να προσέχει και να αποκωδικοποιεί τις πληροφορίες, είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της προόδου ενός μικρού μαθητή.
Τι μπορείτε να κάνετε: Καθιερώστε μια συγκεκριμένη ώρα ανάγνωσης κάθε μέρα -π.χ. πριν από τον ύπνο ή την ώρα της μεσημεριανής σιέστας- και, αφού διαβάσετε μια ιστορία, κάντε στο παιδί ερωτήσεις: Ζητήστε του να σας πει με δικά του λόγια την ιστορία που άκουσε, να επισημάνει τι του άρεσε περισσότερο ή τι το εντυπωσίασε, κ.λπ. Όσο πιο "θεατρικοί" είστε στον τρόπο με τον οποίο διαβάζετε, τόσο περισσότερο θα τραβήξετε την προσοχή του. Ενισχύστε τη συγκέντρωσή του μέσα από δραστηριότητες που έχουν αρχή, μέση και τέλος (επιτραπέζια παιχνίδια, παζλ με καλοκαιρινές εικόνες, κ.λπ.).

Αυτοεξυπηρέτηση και ανεξαρτησία
Πολλά παιδιά πηγαίνουν στο Νηπιαγωγείο και δεν ξέρουν πώς να κρεμάσουν μόνα τους το μπουφάν τους στην κρεμάστρα. Όμως, η αίσθηση της ανεξαρτησίας είναι πολύ σημαντική σε αυτόν τον καινούργιο κόσμο της γνώσης, όπου πρόκειται να μπουν. Επιπλέον, βοηθά τα παιδιά να προσαρμόζονται πιο γρήγορα στο περιβάλλον του σχολείου, να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και κατά συνέπεια να ζητάνε λιγότερο συχνά τη μαμά τους.
Τι μπορείτε να κάνετε: Δίνετε στο παιδί σας υπευθυνότητες και πρωτοβουλίες, όπως π.χ. να φτιάξει την τσάντα της θάλασσας με τα πράγματά του ή να διαλέξει τα παιχνίδια που θα πάρει μαζί του. Βεβαιωθείτε ότι, μέχρι να ξεκινήσουν τα σχολεία, το παιδί σας μπορεί με άνεση να βάζει και να βγάζει το μπουφάν του, να ακολουθεί απλές εντολές, όπως: "Βγάλε τα παπούτσια σου", να χρησιμοποιεί μόνο του την τουαλέτα (χωρίς να ξεχνά να πλένει τα χέρια του), να φυσά τη μύτη του στο χαρτομάντιλο και να καλύπτει το στόμα του με το χέρι όταν βήχει, να κουμπώνει και να ξεκουμπώνει κουμπιά (δεν χρειάζεται να μάθει να δένει κορδόνια, αφού για αυτή την ικανότητα θα πρέπει να μεγαλώσει περίπου άλλον ένα χρόνο), να τρώει μόνο του, χωρίς να δημιουργεί γύρω του χάος, να σερβίρει υγρά σε ποτήρι και να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι.

Κοινωνικοποίηση
Ακόμα και αν δεν χρειάστηκε να το κάνει ποτέ στα σοβαρά μέχρι τώρα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι, ξεκινώντας το Νηπιαγωγείο, το παιδί σας θα χρειαστεί να μοιραστεί, να κάνει συμβιβασμούς, να περιμένει τη σειρά του ή να λύσει μόνο του τα προβλήματά του. Από την άλλη, τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι από τη φύση τους εγωκεντρικά. Ωστόσο, θα πρέπει να έχει μάθει να εκφράζει τα συναισθήματά του με λέξεις (και όχι με μπουνιές ή δαγκωματιές) και να έχει αρχίσει να κατανοεί ότι δύο άνθρωποι είναι πιθανό να χρειάζονται το ίδιο πράγμα την ίδια ώρα.
Τι μπορείτε να κάνετε: Όταν παίζετε μαζί του, δείξτε του ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να ζητάμε κάτι (π.χ. "Μου δίνεις, σε παρακαλώ, το κουβαδάκι;") ή να ανταποκρινόμαστε στο αίτημα του άλλου να του δώσουμε κάτι (π.χ. "Μόλις τελειώσω τον πύργο μου, θα σου το δώσω αμέσως, για να φτιάξεις και εσύ έναν"). Εάν έχετε και άλλα παιδιά ή όταν βρίσκετε την ευκαιρία να παρατηρείτε το παιδί σας να κάνει παρέα με συνομηλίκους του, μην παραλείπετε να επιβραβεύετε με ενθουσιασμό τη συμπεριφορά του, όταν μοιράζεται τα πράγματά του.

Καλλιέργεια λεπτής κινητικότητας
Ο όρος αναφέρεται στην ικανότητα του παιδιού να συντονίζει τις λειτουργίες των ματιών και των χεριών του, να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του με επιδεξιότητα, πιάνοντας π.χ. πολύ μικρά αντικείμενα με τον δείκτη και τον αντίχειρα, δεξιότητες που είναι απαραίτητες στο Νηπιαγωγείο κάθε μέρα. Για να πιάσουν σωστά το μολύβι, κάτι που θα κληθούν να κάνουν ήδη από την πρώτη μέρα, τα παιδιά θα πρέπει να έχουν "γυμνάσει" αρκετά τους μικροσκοπικούς μυς που βρίσκονται στην παλάμη και τα δάχτυλά τους.
Τι μπορείτε να κάνετε: Δώστε του πολύχρωμες χάντρες ή κοφτά μακαρονάκια και ένα λεπτό κορδόνι, για να φτιάξει τα δικά του κολιέ (οι κινήσεις που θα πρέπει να κάνει είναι ίδιες με αυτές που απαιτούνται για να πιάσει το μολύβι). Μπορείτε, επίσης, να ζητήσετε από το πιτσιρίκι να ψεκάσει τα φυτά της βεράντας σας με νερό από ένα μπουκάλι με σπρέι, μια δραστηριότητα που ενισχύει τις ικανότητες της γραφής και της χρήσης του ψαλιδιού. Επιπλέον, μπορείτε να γράψετε μαζί με το παιδί σας το όνομά του με πετρούλες ή με ένα ξυλάκι πάνω στην άμμο.

Καλλιέργεια μαθηματικών εννοιών
Τα παιδιά κατακτούν τις πρώτες μαθηματικές έννοιες μέσα από καταστάσεις καθημερινής ζωής, με στόχο να μάθουν να συγκρίνουν, να ταξινομούν, να επεξεργάζονται ποσότητες, να μετρούν χρησιμοποιώντας συμβατές ή αυθαίρετες μονάδες μέτρησης (κορδέλες, παλάμη, χάρακα), να απαριθμούν αντικείμενα και να γνωρίζουν τα γεωμετρικά σχήματα.
Τι μπορείτε να κάνετε: Μετρήστε τις πετρούλες στο κουβαδάκι. Βάλτε τις ανά μέγεθος - μεγάλη, μεσαία, μικρή. Συγκρίνετε τη μία πετρούλα με την άλλη. Αφήστε το παιδί σας να πατήσει το κουμπί για τον σωστό όροφο στο ασανσέρ. Ζητήστε του να ξεχωρίσει τους αριθμούς από τις πινακίδες των αυτοκινήτων και να μετρήσει τα μεγάλα, τα μικρά, τα κόκκινα ή τα μπλε αυτοκίνητα.

Ελένη Καραγιάννη

Με τη συνεργασία της Τατιάνας Γκούσκου (Εκπαιδευτική Ψυχολόγος - παιδαγωγός). 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου