Αttachment parenting: Η μέθοδος που μας φέρνει κοντά στο παιδί

Μπορεί να έχετε ακούσει ή να γνωρίζετε ήδη τη μέθοδο “μεγαλώματος” ενός παιδιού που ονομάζεται attachment parenting. Είστε σίγουρη, όμως, πως ξέρετε ποια είναι τα βήματα και τι πραγματικά σημαίνει να μεγαλώνετε το μωρό σας με αυτό τον τρόπο; Η συμβουλευτική ψυχολόγος Ρένα Μυλωνά δίνει καθοριστικές απαντήσεις και οδηγίες.

Το attachment parenting είναι μια τάση γονεϊκότητας που αναπτύχθηκε από τον Αμερικανό παιδίατρο Dr. William Sears και αφορά πρακτικές, οι οποίες ενισχύουν τη δημιουργία ασφαλούς δεσμού μεταξύ του βρέφους και της μητέρας του ή του ατόμου που το φροντίζει.

Οι ρίζες του attachment parenting προέρχονται από τη θεωρία προσκόλλησης ή ασφαλούς δεσμού του ψυχολόγου John Bowlby. Ο Bowlby, μέσα από τις αλληλεπιδράσεις βρέφους -  μητέρας διαπίστωσε ότι η ανάγκη του βρέφους για ανθρώπινη σύνδεση είναι τόσο ισχυρή, όσο και η ανάγκη του για τροφή, ύπνο και προστασία. Μπορούμε να δούμε βρέφη που “ρουφούν” το βλέμμα αγάπης της μητέρας ή του πατέρα, μωρά που κοιτούν το γονιό μέσα στα μάτια ακλόνητα. 

Μπορούμε, επίσης, να δούμε ένα βρέφος να κλαίει ή να χαμογελά και τη μητέρα να αντιδρά αναλόγως. Τέτοιες στιγμές σύνδεσης εξασφαλίζουν στο μωρό ένα αίσθημα ασφάλειας και αποτελούν τη βάση του για να αρχίσει να εξερευνά τον κόσμο, έναν κόσμο που δεν ορίζει και δεν καταλαβαίνει εντελώς. Κρίσιμος χρόνος ανάπτυξης της ασφαλούς σύνδεσης μεταξύ γονέα - μωρού είναι τα δύο πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού.

Το υγιές πρότυπο του attachment parenting

Η υγιής προσκόλληση του βρέφους στους γονείς ή αλλιώς ο ασφαλής δεσμός αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ψυχική του υγεία. Τα βρέφη μπορεί να αναπτύσσουν ασφαλείς ή ανασφαλείς δεσμούς. Τα βρέφη που αναπτύσσουν ασφαλή δεσμό με τη μητέρα, μπορούν να αποχωρίζονται εύκολα τη μητέρα και επιδίδονται στην εξερεύνηση του παιχνιδιού. Γυρνούν σε αυτήν, όταν θέλουν να ανανεώσουν την επαφή μαζί της ή χαίρονται όταν αυτή επιστρέφει. Τα βρέφη που έχουν κάνει ασφαλή δεσμό, ηρεμούν πιο εύκολα μετά από μια υπερδιέγερση. Οι μακροχρόνιες συνέπειες του ασφαλούς δεσμού είναι ότι μεγαλώνοντας, έχουν καλύτερες επιδόσεις στον κοινωνικό τομέα, στις σχέσεις (περισσότερες φιλίες, υψηλότερες κοινωνικές δεξιότητες, λιγότερο εξαρτημένα από αλλά παιδιά, κ.ά.). Τα παιδιά αναπτύσσουν εσωτερική ασφάλεια και εμπιστοσύνη για τον εαυτό τους. Η εμπιστοσύνη αυτή είναι πολύτιμη!

Τα ανασφαλή βρέφη και η συμπεριφορά τους

Αντιθέτως, τα βρέφη που έχουν διαμορφώσει ανασφαλή δεσμό με τις μητέρες τους, βιώνουν έντονο άγχος αποχωρισμού, αναστατώνονται περισσότερο, καθησυχάζονται δυσκολότερα. Όσο μεγαλύτερο στρες βιώνουν, τόσο αποφεύγουν την επαφή. Δείχνουν μικρότερη τάση για εξερεύνηση του περιβάλλοντος και γίνονται πιο εξαρτημένα από τους γονείς. Στην παιδική ηλικία, τα παιδιά αυτά εκδηλώνουν δυσκολία να αποχωριστούν το γονέα, χαρακτηρίζονται από έντονη αμφιθυμία όσον αφορά τις κοινωνικές τους συναναστροφές και μπορεί να εμφανίσουν φοβίες. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τα είδη του δεσμού μπορεί να αλλάξουν ανάλογα με τις εμπειρίες ενός παιδιού και τα αποτελέσματα των αλληλεπιδράσεών του με το περιβάλλον.

Πώς εφαρμόζεται το attachment parenting

Η προσέγγιση του attachment parenting ενημερώνει για τους τρόπους που μπορείτε οι νέοι γονείς να κρατιέστε κοντά με το μωρό σας και όντας πιο κοντά, μπορείτε να ανταποκρίνεστε πιο άμεσα στις ανάγκες του. Αλυσιδωτά ευνοείται η διαδικασία δημιουργίας ασφαλούς δεσμού. Ακολουθείστε τα εξής, με γνώμονα πάντα αυτό που λειτουργεί με το δικό σας παιδί:

1. Να έχετε διαρκή σωματική επαφή με το μωρό σας και να το έχετε κοντά σας, μαζί σας στον ίδιο χώρο.
2. Υιοθετήστε τον μητρικό θηλασμό για όσο διάστημα σας είναι ευχάριστο, χωρίς να πιέζεστε.
3. Χρησιμοποιήστε μάρσιπο για να έχετε το μωρό πάνω σας. Αφενός θα σας κάνει να αισθάνεστε πιο ανεξάρτητη όσον αφορά δουλειές και δραστηριότητες που θέλετε να κάνετε και αφετέρου ενισχύετε αυτή την ωραία επαφή με το μωρό σας, η οποία το κάνει να αισθάνεται ήρεμο.
4. Να το αφήνετε να κοιμάται μαζί σας.
5. Μείνετε συντονισμένοι με το κλάμα του, για να αντιληφθείτε τι θέλει να σας πει με αυτό. Το κλάμα είναι η γλώσσα του μωρού, μέσα από την οποία επικοινωνεί τις ανάγκες του και κάποια συναισθήματά του.
6. Ισορροπήστε τις ανάγκες του βρέφους με τις δικές σας ανάγκες. Τότε μόνο, θα μπορείτε να δίνετε τη σπουδαιότητα που αρμόζει στο έργο σας ως γονείς.

Ποιες “παγίδες” κρύβει η μέθοδος του attachment parenting

Η “παγίδα” που μπορεί να πέσει κάποιος γονέας ακολουθώντας αυτή την τάση του attachment parenting είναι το να μιμηθεί τις “μοδάτες” συμπεριφορές που προτείνει το μοντέλο, αγνοώντας τη βάση για τη δημιουργία ασφαλούς δεσμού. Και η βάση δεν είναι άλλη από μια βαθύτερη, εσωτερική διαδικασία. Έχει να κάνει με αυτό που ονομάζουμε συναισθηματικό συντονισμό ή συγχρονισμό του γονέα με το βρέφος και αντίστροφα. Ο συγχρονισμός αφορά την έκφραση συναισθημάτων από το βρέφος και την αναγνώριση αυτών των συναισθημάτων από το γονέα και την ανταπόκρισή του προς αυτά. Η συγχρονισμένη μητέρα αφοσιώνεται πραγματικά στο να γνωρίσει και να συνδεθεί με το πλάσμα που έφερε στον κόσμο και αντιμετωπίζει αυτή την τόσο ζωτική φάση αγάπης σαν κάτι που μετρά πολύ! Μαθαίνει να εναρμονίζεται μαζί του όταν, για παράδειγμα, το βρέφος προσπαθεί να μιλήσει, του μιλά ή όταν την κοιτά, το κοιτά. Μαθαίνει να εμπεριέχει τη ματαίωση. Η μη συγχρονισμένη μητέρα είναι αυτή που μπορεί να μιλά στο βρέφος, όταν αυτό θέλει να ηρεμήσει ή ανταποκρίνεται άκαιρα στις ανάγκες του.

Το ηλικιακό φάσμα που ανταποκρίνεται στο attachment parenting

Αν και οι πληροφορίες της προσέγγισης του attachment parenting αφορούν κυρίως τη βρεφική ηλικία, η ανάγκη του παιδιού για σύνδεση είναι παρούσα σε όλο το φάσμα της ανάπτυξής του. Και για τους γονείς που “έχασαν το τρένο” στα κρίσιμα πρώτα χρόνια, υπάρχει ελπίδα! Η εμπιστοσύνη είναι δικαίωμα των παιδιών σας, αλλά και δικό σας. Μπορείτε να “χτίσετε” την ικανότητα για επανασύνδεση με το παιδί σας. Πώς; Μαθαίνοντας να “ακούτε” τα παιδιά σας σε βάθος. Βεβαίως, ο δρόμος της σύνδεσης και της επανασύνδεσης με το παιδί δεν είναι ρόδινος. Ξέρετε πολύ καλά ότι στον δρόμο αυτό υπάρχουν στιγμές σύγχυσης, απογοήτευσης, πόνου, όπου θα χρειαστείτε εσείς κάποιον να σας ακούσει, για να βγάλετε τα δικά σας συναισθήματα. Δεν υπάρχει, όμως, τρόπος να είστε καλά με τα παιδιά, χωρίς να περάσετε μέσα από αυτή την άβολη κατάσταση. Τα πράγματα που μαθαίνουμε οι γονείς, καθώς δίνουμε προσοχή στα παιδιά μας, μπορεί να έχουν μεγάλο βάθος και να μας βοηθήσουν να ανακαλύψουμε τη δύναμη που έχουμε για την υπόλοιπη ζωή μας!

www.tlife.gr