Γιατί ο Ιούλιος λέγεται Αλωνάρης;

Ο Ιούλιος είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Αρχικά ήταν ο πέμπτος μήνας του Ρωμαϊκού Ημερολογίου, εξού και η ονομασία του Quintilis (Πέμπτος). Με την προσθήκη των μηνών Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου από τον Νουμά Πομπίλιο, έγινε ο έβδομος μήνας του Ρωμαϊκού Ημερολογίου. Ιούλιος ονομάσθηκε με πρόταση του Μάρκου Αντωνίου, που αποδέχθηκε η Ρωμαϊκή Σύγκλητος μετά τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα.

Στην αρχαία Ρώμη γιορτάζονταν:

• Οι Nonae Caprotinae, προς τιμή της Ήρας, με γιορτές που συμμετείχαν μόνο γυναίκες (οι Ρωμαίες πατρίκιες με τις σκλάβες τους).

Στην Αρχαία Αθήνα ο Ιούλιος αντιστοιχούσε με τo δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Σκιροφοριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Εκατομβαιώνα. Ο Σκιροφοριών ήταν ο τελευταίος μήνας του έτους και ο Εκατομβαιών ο πρώτος. 

Στο διάστημα αυτό στην αρχαία Αθήνα γιορτάζονταν τα:

• Αρρηφόρια ή Αρρητοφόρια, προς τιμή της θεάς Αθηνάς. Συμμετείχαν κορίτσια από 7 έως 11 χρονών από καλές οικογένειας της Αθήνας.
• Διισωτήρεια στον Πειραιά, προς τιμή του Διός Σωτήρος και της Αθηνάς Σώτειρας, με ταυροθυσίες και λεμβοδρομίες.
• Διισωτήρεια στην Αθήνα, την τελευταία μέρα του έτους (χονδρικά 14 Ιουλίου), με προσφορά θυσίας στον Δία και παρουσίαση των νέων αρχόντων που είχαν προκύψει κατόπιν κληρώσεως από τους Αθηναίους πολίτες και θα αναλάμβαναν την εξουσία από την επομένη.
• Εκατόμβαια, προς τιμή του Απόλλωνα, όπου θυσιάζονταν «εκατόμβες» ζώων.
• Ηράκλεια, προς τιμή του Ηρακλή, με αγώνες στην πεδιάδα του Μαραθώνα.
• Κρόνια, προς τιμή του Κρόνου και της Ρέας.

Στην αγροτική Ελλάδα ο Ιούλιος ονομάζεται:

• Αλωνάρης, Αλωνιστής, Αλωνητής, Αλωνητής, Αλωνιάτης και Αλωνεύτης, διότι την εποχή αυτή γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών. Σύμφωνα με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί "είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)". Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας.
• Στα ορεινά της πατρίδας μας συναντάται και με την ονομασία Θεριστής, καθώς λόγω των ψυχρού κλίματος ο θερισμός γίνεται τον Ιούλιο.
• Στη Ρόδο τον ονομάζουν και Φουσκομηνά ή Χασκομηνά, επειδή αρχίζουν φουσκώνουν ή να χάσκουν τα σύκα, δηλαδή να ωριμάζουν και να ανοίγουν.
• Στη Νάξο και τη Χίο ο Ιούλιος αναφέρεται και ως Γυαλιστής, επειδή ωριμάζουν τα σταφύλια και γυαλίζει η ρώγα τους.
• Δευτερόλης ή Δευτερογιούλης, επειδή είναι ο δεύτερος μήνας του καλοκαιριού.
• Αηλιάς ή Αηλιάτης, λόγω της γιορτής του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου.

Άλλες γνωστές γιορτές του μήνα:

• Των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, γιατροί που εξασκούσαν το επάγγελμά τους αφιλοκερδώς. (1 Ιουλίου)
• Αγίας Κυριακής (7 Ιουλίου), προστάτρια ανθρώπων και ζώων από ασθένειες.
• Της Αγίας Μαρίνας (17 Ιουλίου). Στο Δεμάτι της Ηπείρου, μετά τη Θεία Λειτουργία, θυσιάζουν βόδι. Ο ιερέας "διαβάζει" το ζώο και η σφαγή γίνεται σε βόθρο τον οποίο ανοίγουν στην αυλή της εκκλησίας.
• Του Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου). Νεφεληγερέτης και Κεραύνιος ο άγιος Ηλίας, που ταυτίστηκε με τον θεό Ήλιο και τον Δία. Στα ξωκλήσια του στις "ιερές" κορυφές των βουνών γίνονταν αλεκτριοθυσίες (Αλμαλί Ανατ. Θράκης), επειδή ο πετεινός εθεωρείτο "άγγελος της ημέρας και συνεπώς σύμβολον του θεού Ηλίου". 
• Της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου). Στα χωριά της Κυζίκου της Μ. Ασίας γίνονταν τελετές μαιναδισμού μετ' αλαλαγμού και ενθέου χορίας: Έκσταση και Ενθουσιασμός… μια επιβίωση του Χορού των Βακχών που βλέπουμε στο θέατρο. (Ο ενθουσιασμός των διονυσιακών τελετών παράγεται από την έν-θους "των εν+θεός". Σήμαινε κατέχομαι εν-τός μου από θεϊκό πνεύμα κι έτσι η ψυχή μου υποχρεωτικά εξ-ίσταται: βρίσκεται σε κατάσταση έκ-στασης όπως αυτή… της Πυθίας). Οι γυναίκες στο Βαθύ της Κυζίκου πάθαιναν την "τρέλα του Βαθιού": πιάνονταν με τα δύο χέρια από το τέμπλο και κτυπούσαν το κεφάλι τους πάνω στις εικόνες. Ενθουσιασμένες, σε "έκσταση", έβγαιναν από τον ναό χοροπηδώντας. Τριγύριζαν στο χωριό ως μαινάδες κι αλίμονο στο σερνικό που θα συναντούσαν...
• Την επομένη του Αγίου Παντελεήμονα (27 Ιουλίου), τα θύματα του μαιναδισμού, όλοι… κουτσοί, στραβοί, πήγαιναν στον Άγιο, που είναι ιαματικός. Αυτά και καλό μήνα.

www.sansimera.gr
www.infokids.gr