Το ντροπαλό παιδί και πώς θα το βοηθήσουμε

Υπάρχουν παιδιά που είναι εξωστρεφή, έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, τους αρέσει να βρίσκονται με κόσμο, χαιρετάνε τους περαστικούς στο δρόμο και λένε με σιγουριά και δυναμικότητα την άποψή τους! Κάποια άλλα, όμως, δυσκολεύονται στις κοινωνικές συναναστροφές, δεν κάνουν εύκολα φίλους, είναι υπερβολικά ήσυχα και συνεσταλμένα και σπάνια εκφράζουν τα "θέλω" και τα "πιστεύω" τους. Και φυσικά, κάποιες φορές αδυνατούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους…

Συχνά τα μικρά παιδιά είναι ντροπαλά ή και δείχνουν φοβισμένα, όταν έρχονται αντιμέτωπα με καταστάσεις που δεν γνωρίζουν. Για ένα παιδί προσχολικής ή ακόμα και πρώτης σχολικής ηλικίας είναι εντελώς φυσιολογικό να κρύβεται πίσω από τη μητέρα του, όταν βρεθεί μπροστά σε ξένους, να μη θέλει να μιλήσει σε κάποιον που δεν ξέρει ή να ντρέπεται να ρωτήσει άγνωστα παιδιά αν μπορεί να παίξει μαζί τους. 

Συνήθως αυτή η διστακτικότητα, η ντροπαλότητα ή και ο φόβος μειώνονται σιγά - σιγά, καθώς το παιδί μεγαλώνει, αποκτά εμπειρίες και δεξιότητες και, κυρίως, καθώς κοινωνικοποιείται μέσα στην ομάδα των συνομηλίκων του, στο σχολείο, στα σπορ, στο παιχνίδι.

Αν πιεστούν να ενεργήσουν διαφορετικά, θα αντισταθούν και εάν βρεθούν μπροστά σε κάποιο καινούργιο πρόσωπο, θα γαντζωθούν πάνω σας. Η συμπεριφορά αυτή, μπορεί να είναι ιδιαίτερα απογοητευτική για έναν γονέα που προσπαθεί να καλλιεργήσει στο παιδί του το θάρρος και την ανεξαρτησία. Αν, όμως, το εξωθήσει ή το χλευάσει, απλώς θα του ενσπείρει ακόμη μεγαλύτερη ανασφάλεια.

Τι πρέπει να κάνουμε (και να μην κάνουμε) όταν θέλουμε να βοηθήσουμε ένα ντροπαλό παιδί;

H στάση των γονιών και η σχέση που έχουν με το παιδί τους είναι αυτές που καθορίζουν το κατά πόσο ένα παιδί θα ξεπεράσει τους κοινωνικούς του φόβους και τη ντροπαλότητα, είτε αυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση της ηλικίας του είτε ένα έμφυτο κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας του. 

Aν επιχειρήσει κανείς να "πολεμήσει" με το ζόρι, με πίεση και καταναγκασμό τα συναισθήματα αυτά του παιδιού, το πιθανότερο είναι ότι θα του δημιουργήσει πιο έντονα την πεποίθηση ότι, αφού αυτό αισθάνεται έτσι, είναι ανόητο και μειονεκτεί απέναντι στους άλλους. 

Aπό την άλλη, η υπερπροστατευτικότητα, το να αφαιρούμε δηλαδή από το παιδί την ευκαιρία να αποκτήσει εμπειρίες, να κάνει "λάθη", να λυπηθεί, ακόμη και να διακινδυνεύσει μερικές φορές, επειδή οι δικοί μας φόβοι είναι πολύ μεγάλοι, μπορεί να εμποδίσει το παιδί για πάντα να δείξει τις ικανότητές του, τις δυνάμεις του, την αξία του τελικά. 

Είναι απαραίτητα, λοιπόν, ο σεβασμός και η αποδοχή των συναισθημάτων του παιδιού και μαζί μ’ αυτό, βέβαια, η εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό του και τις ικανότητές του και η έμπρακτη έκφρασή της.

Η καλύτερη λύση είναι να αφήσετε το παιδί σας να κινείται στους δικούς του ρυθμούς. Δώστε του τον χρόνο που χρειάζεται για να προσαρμοστεί στις νέες καταστάσεις και αφήστε το να σας κρατάει το χέρι, όταν χρειάζεται πρόσθετη επιβεβαίωση. Αν αντιμετωπίσετε την συμπεριφορά του αυτή ως κάτι το δεδομένο, οι τρίτοι δεν θα το κοροϊδέψουν και το ίδιο θα αναπτύξει την αυτοπεποίθησή του σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα.

Μην βάζετε "ταμπέλες"
Πολλές φορές η μαμά νιώθει την ανάγκη να δικαιολογήσει την κόρη της που κρύβεται πίσω της, λέγοντας: "Είναι απλά πολύ ντροπαλή!" Έτσι, όμως, η ντροπαλότητα καθορίζει τελικά το παιδί. Προσπαθήστε να επικεντρωθείτε στα θετικά στοιχεία του παιδιού και αν κάποιος άλλος χαρακτηρίσει το παιδί ως ντροπαλό μπορείτε να πείτε: "Ναι, είναι πραγματικά πολύ καλός ακροατής και τόσο παρατηρητικός!"

Μην το πιέζετε
Οι περισσότεροι γονείς πιέζουν το παιδί τους να μιλάει περισσότερο, να εκφράζει την άποψή του και να κάνει περισσότερους φίλους, θεωρώντας ότι έτσι το βοηθούν. Έτσι, όμως, αφενός δεν σέβονται την ίδια την προσωπικότητα του παιδιού τους, αφετέρου κινδυνεύουν να μετατρέψουν την καθημερινότητά τους σε μία διαρκή διαμάχη, ενίοτε και με δυσάρεστη έκβαση. Ίσως να είναι προτιμότερο να σεβαστούμε το χαρακτηριστικό αυτό της προσωπικότητας του παιδιού και να το διδάξουμε ποιες πραγματικά είναι οι πιο "σημαντικές" στιγμές στις οποίες "πρέπει" να υψώσει το ανάστημά του.

Μην μιλάτε εσείς εκ μέρους του
Προσπαθώντας να βοηθήσουμε το παιδί να εκφράσει όσα σκέφτεται ή όσα νιώθει, τείνουμε να μιλάμε εμείς εκ μέρους του, εκφράζοντας βεβαίως τις δικές μας σκέψεις και συναισθήματα και όχι τα δικά του. Τα ντροπαλά παιδιά μερικές φορές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να συγκεντρώσουν τις σκέψεις τους και να βρουν το θάρρος να τις εκφράσουν, οπότε δώστε του χρόνο, χαμογελάστε του και κυρίως… μείνετε σιωπηλοί.

Μικρά βήματα κάθε φορά

Καλέστε ένα φίλο, με τον οποίον το παιδί νιώθει άνετα, στο σπίτι. Αντί να μιλήσει στους ξένους μπορείτε να του ζητήσετε αρχικά να τους κοιτάξει. Σε ένα επόμενο βήμα να τους χαμογελάσει. Παίξτε ένα παιχνίδι μαζί του: ποιος θα χαιρετίσει σήμερα περισσότερους ανθρώπους. Ξεκινήστε με μικρούς στόχους και επιβραβεύστε το για κάθε επιτυχία. Το ντροπαλό παιδί πρέπει να χτίσει σιγά σιγά, με μικρά βήματα την κοινωνική αλληλεπίδραση.

Να το αγαπάτε για αυτό που είναι

Όπως κάθε άνθρωπος έτσι και το παιδί σας έχει μία προσωπικότητα που πρέπει να γίνεται σεβαστή και έχει απόλυτη ανάγκη την αγάπη σας. Αν αντιληφθεί από εσάς ότι κάτι "δεν πάει καλά", θα βρει καταφύγιο στην εσωστρέφειά του. Η ανασφάλειά του θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη όπως και η ντροπαλότητά του.

www.letsfamily.gr