Βρεφικοί κολικοί: Αίτια, πρόληψη, θεραπεία

Το βρέφος σας μπορεί να κλαίει για ώρες, ιδιαίτερα το απόγευμα, και εσείς εξουθενωμένη κλαίτε, αφού δεν ξέρετε τι να κάνετε για να "ηρεμήσετε" το παιδί σας. Όταν, όμως, ένα βρέφος, καθόλα υγιές, κλαίει με αυτόν τον τρόπο, η πιθανότητα να έχει κολικούς είναι αρκετά μεγάλη.

Τι είναι βρεφικοί κολικοί

Βρεφικοί κολικοί είναι το κατά διαστήματα έντονο κλάμα, αγνώστου αιτιολογίας και μεγάλης διάρκειας. Εκδηλώνονται συνήθως σε βρέφη 2 - 3 βδομάδων και υποχωρούν μετά την ηλικία των τριών μηνών. Οι βρεφικοί κολικοί είναι μια κατάσταση που εμφανίζεται σε βρέφος που σιτίζεται καλά, αλλά είναι ιδιαίτερα ιδιότροπο, που ρεύεται με δυσκολία και αρχίζει το έντονο κλάμα αμέσως μετά το φαγητό. Το βρέφος είναι ανήσυχο και κινεί τα χέρια και τα πόδια του. Διπλώνει τα πόδια του, τα φέρνει στην κοιλιά του και ύστερα τα τεντώνει σε ευθεία, προσπαθεί μάλιστα να διπλώσει το κορμάκι του. 

Με αυτή τη στάση του σώματός του, προσπαθεί να απαμβλύνει τον πόνο στην κοιλιά του. Ενώ τα ικανοποιημένα και ευχαριστημένα βρέφη μετά από το φαγητό σχεδόν αμέσως παραδίνονται στον ύπνο, τα βρέφη με κολικούς αρχίζουν σχεδόν αμέσως το κλάμα και θα κοιμηθούν αφού πρώτα εξαντληθούν από το κλάμα. Στην αρχή η μητέρα θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι το παιδί που κλαίει τόσο έντονα δεν είναι άρρωστο. Ένα βρέφος με κολικούς θηλάζει καλά και έχει όρεξη για φαγητό. Σε αυτά τα βρέφη αρέσει να τα χαϊδεύεις και να τα κρατάς στα χέρια σου (σταματούν για λίγο το κλάμα). Αντίθετα τα άρρωστα βρέφη δε θηλάζουν ικανοποιητικά, δυσανασχετούν όταν τα κρατάς και δε σταματούν να κλαίνε.

Ποια είναι τα αίτια των βρεφικών κολικών;

Τα αίτια των βρεφικών κολικών δεν είναι γνωστά, γι` αυτό δεν υπάρχει ούτε και το "μαγικό" φάρμακο. Οι γιατροί πιστεύουν πως οι κολικοί συμβαίνουν σε βρέφη με ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία, (δηλαδή το "έχουν" να κάνουν κολικούς) και αυτό συνεχίζεται μέχρι να ξεπεράσει το βρέφος τον τρίτο μήνα ζωής.

Πιθανά αίτια είναι τα πολλά αέρια στα έντερα, το βρεγμένο πανάκι, βρέφος που ζητά προσοχή, κ.λπ. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αγχώδεις μητέρες μεταφέρουν το άγχος τους στο βρέφος, που εκδηλώνεται με κολικούς. Τέσσερις υποθέσεις προσπάθησαν να εξηγήσουν τους κολικούς χωρίς όμως καμία να έχει τεκμηριωθεί.

1. Οι κολικοί είναι αποτέλεσμα πόνου στα έντερα (αλλεργία στο γάλα, πολλά αέρια)
2. Είναι πρόβλημα συμπεριφοράς. Δεν υπάρχει η κατάλληλη σχέση μεταξύ μητέρας και βρέφους.
3. Αποτελούν απλά το ένα άκρο του φυσιολογικού κλάματος.
4. Είναι αποτέλεσμα πολλών καταστάσεων που δεν έχουν ακόμα εξακριβωθεί.

Πώς να προλάβετε τους κολικούς;

Πιο κάτω αναφέρονται μερικές συμβουλές, που οι μητέρες θα πρέπει να προσέξουν, όταν θηλάζουν το βρέφος τους, έτσι ώστε να περιορίσουν στο ελάχιστο την εμφάνιση των κολικών.

• Όταν θηλάζετε ή δίνετε μπιμπερό στο παιδί σας θα πρέπει να διαλέγετε ένα απομονωμένο και ήσυχο μέρος στο σπίτι, χωρίς να ενοχλείσθε από τους άλλους. Η επαφή με το παιδί σας πρέπει να είναι ολοκληρωτική, έτσι ώστε να του δίνει ηρεμία.
• Προσέξετε όταν το βρέφος θηλάζει, το στόμα να εφαρμόζει καλά στη θηλή του στήθους ή στο μπιμπερό. Αλλιώς θα καταπίνει μεγαλύτερη ποσότητα αέρα από τα πλάγια των χειλιών του.
• Αν είναι λαίμαργο να διακόπτετε πιο συχνά τη σίτιση για να δώσετε την ευκαιρία στο βρέφος να ρευτεί. Επίσης, αποφεύγετε να ανοίγετε μεγαλύτερη τρύπα στη θηλή στο μπιμπερό.
• Αποφεύγετε να δίνετε τον αφρό του γάλακτος που απέμεινε στο μπιμπερό.
• Παρά το γεγονός ότι δεν έχει τεκμηριωθεί απόλυτα ο συσχετισμός της διατροφής της μάνας με τους κολικούς, μπορείτε πειραματικά για λίγες μέρες να αποφύγετε τα ακόλουθα φαγητά: καφέ, τσάι, τα καρυκευμένα (μπαχαρικά) φαγητά και όλα τα αεριούχα ποτά.

Αν το βρέφος έχει κολικούς τότε...

• Κρατάμε για λίγη ώρα όρθιο το παιδί στην αγκαλιά.
• Δοκιμάζουμε ελαφρές κυκλικές μαλακτικές κινήσεις στην κοιλιά του βρέφους από δεξιά προς στα αριστερά.
• Μπορούμε να τοποθετήσουμε ζεστά επιθέματα για μερικά λεπτά στην κοιλιά του βρέφους.
• Μπορούμε να του κάνουμε ένα σύντομο περίπατο με το αυτοκίνητο. Ίσως οι κραδασμοί του οχήματος βοηθήσουν το βρέφος να ηρεμήσει.
• Εάν υπάρχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας ή δεν έχει αφοδεύσει μέχρι και 4 ημέρες, τότε βοηθούμε με υπόθετο γλυκερίνης.
• Δοκιμάζουμε απαλή μουσική στο δωμάτιό του.
• Ένα ζεστό μπάνιο συνήθως χαλαρώνει τα μωρά και τα βοηθάει να κοιμούνται.
• Πολλά φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των κολικών. Κανένα δεν είναι απόλυτα αποτελεσματικό. Το πιο αθώο "φάρμακο" είναι λίγο τσάι. Πάνω από όλα πρέπει να είστε υπομονετικοί. Δεν είστε εσείς υπεύθυνοι γιατί το παιδί σας έχει κολικούς. Είναι κάτι που θα ξεπεραστεί και δεν θα αφήσει καμία βλάβη στο παιδί σας. Εάν πάλι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση, τότε επισκεφθείτε τον παιδίατρό σας. Οι περισσότεροι από τους γιατρούς θα σας συμβουλεύσουν να δοκιμάσετε ένα φάρμακο από σταγόνες, που σκοπό έχει να προλάβει τη δημιουργία αερίων στα έντερα του βρέφους. Δεν θεραπεύει ειδικά αυτή την κατάσταση, αλλά πολύ πιθανό να επιφέρει μια ανακούφιση στο παιδί και να καλυτερεύσει την όλη ψυχολογική κατάσταση της μητέρας.

Θα πρέπει, όμως, να θυμάστε πως το βρέφος που κλαίει έντονα δεν σημαίνει πως έχει πάντα κολικούς, ιδιαίτερα όταν το κλάμα συνοδεύεται από ανορεξία, εμετούς, πυρετό ή οποιαδήποτε αλλαγή συμπεριφοράς του. Τότε θα πρέπει αμέσως να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Αδάμος Χατζηπαναγής, Παιδίατρος
www.paidiatros.com