Πώς θα θέσετε όρια χωρίς να καταστρέψετε τη σχέση με το παιδί;

Καθώς τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με την ανάγκη να αντισταθούν στον πειρασμό να κάνουν κάτι που θέλουν (για παράδειγμα να αρπάξουν τα παιχνίδια του μωρού από την κούνια), επειδή προτιμούν να κερδίσουν κάτι που θέλουν περισσότερο (έναν ισχυρό δεσμό με τους γονείς τους), μαθαίνουν πώς να ελέγχουν τον εαυτό τους. Έτσι τα όρια που θέτει ένας γονιός στην ουσία μαθαίνουν σε ένα παιδί να θέτει και εκείνο όρια στον εαυτό του ή αλλιώς να έχει αυτοπειθαρχία.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιδανικός τρόπος πειθαρχίας είναι η αυστηρή επιβολή ορίων, αλλά ούτε βέβαια και η ανεκτικότητα. Στην πρώτη περίπτωση το παιδί δεν αναπτύσσει σωστή κρίση ή την ικανότητα να σκέφτεται και να λαμβάνει την ευθύνη του εαυτού του, συνήθως παρασύρεται εύκολα από άλλους συνομήλικους, γίνεται θύτης ή θύμα, δυσκολεύεται να διαχειριστεί τον θυμό του και ως ενήλικας έχει τάση για κατάθλιψη. Στη δεύτερη περίπτωση, επειδή οι γονείς θέλουν να αποφύγουν τη σύγκρουση και το ξέσπασμα θυμού από το παιδί τους, δεν θέτουν όρια, με αποτέλεσμα το παιδί να μην αναπτύσσει την ικανότητα να διαχειρίζεται την απόρριψη ή τον εαυτό του, καταλήγοντας να χαρακτηρίζεται ως "κακομαθημένο".

Ανάμεσα στα δύο στυλ διαπαιδαγώγησης υπάρχει η χρυσή τομή και σχετίζεται με τα όρια που τίθενται με κατανόηση και συναισθηματική ταύτιση του γονιού προς το παιδί. Τα παιδιά χρειάζονται κάποια όρια, αλλά αυτό που μετράει είναι ο τρόπος που τίθενται.

Θέτω όρια με κατανόηση σημαίνει ότι:

• Ξεκινάτε με έναν ισχυρό και υποστηρικτικό δεσμό με το παιδί σας, ώστε εκείνο γνωρίζει ότι είστε με το μέρος του
• Βλέπετε την κατάσταση από τη δική του πλευρά και ταυτίζεστε μαζί του συναισθηματικά, ενώ ταυτόχρονα βάζετε κάποιο όριο.
• Δεν καταφεύγετε στην τιμωρία, καθώς οι κανόνες που θέτετε δίνουν το μάθημα που χρειάζεται.
• Αντιλαμβάνεστε τη ζωή με τα δικά του μάτια και θέτετε όρια μόνο όταν χρειάζεται, καθώς οι συνεχείς αρνήσεις υπονομεύουν τη μεταξύ σας σχέση.

Πώς θα καταλάβετε ποια όρια είναι απαραίτητα;

Το βασικότερα και αδιαπραγμάτευτο είναι η ασφάλεια. Έπειτα θα πρέπει να δείτε τι είναι αυτό που χρειάζεται για την υγιή σωματική, νοητική και ψυχική του ανάπτυξη, όπως για παράδειγμα αρκετές ώρες ύπνου, καλές διατροφικές συνήθειες, αποδεκτές κοινωνικές δεξιότητες, κ.ο.κ. Φυσικά, οι κανόνες θα αλλάζουν με τον χρόνο, αφού βλέποντας τα πράγματα από τη δική του σκοπιά θα αντιληφθείτε πως μεγαλώνοντας θα είναι σε θέση να διαχειριστεί ορισμένες καταστάσεις. Για να αποδεχτεί τα παραπάνω φροντίστε να έχετε χτίσει μια στενή σχέση με το παιδί σας και ταυτόχρονα να του δείχνετε πως το καταλαβαίνετε.

Περιορίστε τη συμπεριφορά, απελευθερώστε τα συναισθήματα

• Όταν θέτετε όρια, το πιθανότερο είναι να ακολουθεί ξέσπασμα από το παιδί σας, καθώς αισθάνεται θυμό και απογοήτευση. Το ζητούμενο είναι να αποδεχτείτε αυτά τα συναισθήματα και να δείχνετε την αγάπη σας στο μικρό σας ακόμα και όταν τα εκφράζει. Όσο πιο πολύ το κάνετε αυτό τόσο λιγότερο πιεστικά είναι τα συναισθήματα που νιώθει, άρα και μικρότερης έντασης τα ξεσπάσματα. Αν δεν μπορείτε να ανεχτείτε τον θυμό και τη στενοχώρια του, δηλαδή αν δεν μπορείτε να αποδεχτείτε με κατανόηση την αντίδρασή του στον κανόνα σας, εκείνο μαθαίνει πως κάποιο κομμάτι του εαυτού του δεν είναι αποδεκτό και αισθάνεται μοναξιά. Αυτό, όμως, δεν εξαφανίζει τον θυμό του, αλλά τον εσωτερικεύει με αποτέλεσμα να τον μεγαλοποιεί, σπέρνοντας σιγά - σιγά την κατάθλιψη. 
• Αν ο κανόνας τεθεί με κατανόηση, τότε το παιδί μπορεί να κλάψει, να φωνάξει, αλλά θα τον αποδεχτεί και θα προχωρήσει. Αυτό σημαίνει ότι θα βρει κάποιον άλλον τρόπο να αισθανθεί καλύτερα. Μαθαίνει πως δεν μπορεί να έχει πάντα αυτό που θέλει, αλλά έχει κάποιον που το αποδέχεται και το αγαπάει όπως είναι. Το παραπάνω αποτελεί τη βάση για να έχει αυτοπεποίθηση και χαρά που πηγάζει από μέσα του. Μαθαίνει παράλληλα πως μπορεί να ανεχτεί τα άσχημα συναισθήματα και ότι στη συνέχεια θα νιώσει καλύτερα.
• Αρχικά, για να μπορεί το παιδί σας να αποδεχτεί ότι εσείς το κατανοείτε, θα πρέπει να έχετε ήδη χτίσει έναν στενό δεσμό μαζί του. Αν σας αντιμετωπίζει σαν κάποιον που προσπαθεί να σαμποτάρει την ευτυχία του δημιουργώντας διαρκώς εμπόδια, δεν θα αποδεχθεί τις προσπάθειές σας να ταυτιστείτε συναισθηματικά.

www.happyparenting.gr