Η σημασία του παιχνιδιού για το παιδί

Είναι το βασικό χαρακτηριστικό της παιδικής ζωής. Παίζοντας διεγείρεται η φαντασία του, ασκείται η κρίση του, αλλά και η εφευρετικότητά του. Μαθαίνει να εξωτερικεύει το άγχος του, να αντιμετωπίζει τους φόβους του και την επιθετικότητα προς ό,τι το περιορίζει. Επίσης, γνωρίζει σταδιακά τον άγνωστο κόσμο των αντικειμένων, που με τα σχήματα και τα χρώματά τους κινούν το ενδιαφέρον του και το προκαλούν να τα εξερευνήσει. Όταν το παιδί βλέπει ένα αντικείμενο, περνά από τα στάδια της γνωριμίας, της εξερεύνησης, της εξάσκησης και της επανάληψης, ώσπου να φθάσει στην πλήρη εξοικείωσή του μ’ αυτό.

Tακτικά οι γονείς αναφέρουν ότι το παιδί προσπαθεί να καταστρέψει τα παιχνίδια του. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που επιχειρεί να κάνει είναι να ανακαλύψει τι υπάρχει μέσα σ’ αυτά ή πώς λειτουργούν. Προσπαθεί να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του, ανακαλύπτοντας έτσι τις δυνατότητές του ή κάποια ιδιαίτερα ταλέντα ή κλίσεις του, και τα καλλιεργεί. 

Mε το παιχνίδι ασκεί την κινητικότητά του και ξεκινά για τη μεγάλη περιπέτεια της κατάκτησης του περιβάλλοντος. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε συγκινηθεί βλέποντας τα νεαρά βλαστάρια μας να κάνουν τα πρώτα τους βήματα και πόσοι από εμάς αργότερα ενοχλούμαστε ή δεν καταλαβαίνουμε την τάση του παιδιού μας να πειράζει τα πάντα μέσα στο σπίτι, θεωρώντας ότι έτσι τα καταστρέφει;

Στην ουσία, όμως, το μόνο που θέλει το παιδί είναι να γνωρίσει πλήρως αυτόν τον άγνωστο κόσμο των αντικειμένων που το εντυπωσιάζουν. Επειδή, ακριβώς, με το παιχνίδι έχει τη δυνατότητα να εξωτερικεύει το άγχος του, τους φόβους, την επιθετικότητά του, μετά γυρίζει κοντά μας πιο ήρεμο. 

Το παιχνίδι συμβάλλει τόσο πολύ στην ψυχολογική εξέλιξη του παιδιού, ώστε χρησιμοποιείται σήμερα από τους ειδικούς ψυχολόγους και παιδοψυχιάτρους ως διαγνωστικό και θεραπευτικό μέσο της παιδικής ψυχοσύνθεσης.

Τι είναι καλό να γνωρίζετε…

Eίναι πολύ σημαντική η κατανόηση της αναγκαιότητας του παιχνιδιού στη ζωή του παιδιού σας.

• Nα χαίρεστε, όταν βλέπετε το παιδί σας να παίζει, γιατί η πιο ουσιαστική τροφή για την ανάπτυξη και τη διαπαιδαγώγησή του είναι το παιχνίδι.
• Nα μην προβληματίζεστε, ακόμα κι όταν βλέπετε το παιδί να εξακολουθεί να παίζει, έχοντας πλησιάσει την ηλικία που θα πάει στο Γυμνάσιο.
• Nα αποφεύγετε τις παρεμβάσεις στα παιχνίδια του, γιατί το ίδιο επιλέγει το είδος και τον τρόπο του παιχνιδιού που το ικανοποιεί.
• Nα μην το διακόπτετε, γιατί απαιτείται χρόνος για τη διέγερση της φαντασίας του, προκειμένου να υποδυθεί κάποιους ρόλους και να ολοκληρώσει το παιχνίδι του με την εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων στα οποία θα καταλήξει μόνο του.
• Nα μην του ασκείτε κριτική του τύπου "ακόμα μ’ αυτό το παιχνίδι παίζεις;" ή "δεν βαρέθηκες επιτέλους;".
• Nα μην υποκαθιστάτε τις ενοχές σας για τη συναισθηματική σας απουσία με την αγορά πολλών παιχνιδιών, γιατί έτσι αποσπάται η προσοχή του παιδιού και δεν γίνεται επιλεκτικό.
• Nα μην προτρέπετε τα παιδιά να παίζουν αποκλειστικά με πολεμικά παιχνίδια. Tα παιδιά έχουν ανάγκη κάποιες φορές να παίζουν πολεμικά ή βίαια παιχνίδια, γιατί μ’ αυτό τον τρόπο εκτονώνουν την επιθετικότητά τους. Ωστόσο, η μύηση στον κόσμο της βίας και των συγκρούσεων είναι πιθανό να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην παιδική ψυχοσύνθεση -φοβίες, ανησυχία, ένταση, επιθετικότητα-, πάντοτε βέβαια σε συνάρτηση με την την ηλικία του, καθώς και τις οικογενειακές συνθήκες.

Κριτήρια επιλογής παιχνιδιών

• Nα επιλέγετε παιχνίδια που ερεθίζουν τη φαντασία του παιδιού.
• Nα προσφέρετε το κατάλληλο παιχνίδι, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
• Nα δίνετε προσοχή, ώστε τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένο το παιχνίδι να είναι μη τοξικά, ανθεκτικά και ασφαλή και να αναγράφεται στη συσκευασία ότι τηρούνται τα πρότυπα ασφαλείας που ορίζει η Ε.Ε.
• Nα χαρίζετε το παιχνίδι στην κατάλληλη στιγμή και να μην του αγοράζετε ταυτόχρονα πολλά παιχνίδια.
• Nα φροντίζετε κάθε φορά να έχει στη διάθεσή του ασφαλή χώρο παιχνιδιού, ώστε να μην κινδυνεύει από τραυματισμούς.
• Nα διαλέγετε το παιχνίδι με γνώμονα τις προτιμήσεις του ίδιου του παιδιού και να κάνετε έρευνα αγοράς, χωρίς να αντιμετωπίζετε την όλη διαδικασία ως αγγαρεία.
• Nα αφιερώνετε έστω και λίγο χρόνο για να παίξετε μαζί με το παιδί, γιατί αυτό του δίνει μεγάλη χαρά και επιπλέον συνηθίζει να ενεργεί με άλλους. Εξάλλου, τα παιχνίδια δεν υποκαθιστούν την παρουσία σας.

akappatou.gr