Αλλάζοντας σχολείο!

Μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουν κάποια παιδιά είναι η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Οι λόγοι που ενδέχεται να σας οδηγήσουν σε μια τέτοια απόφαση μπορεί να είναι πολλοί και διαφορετικοί, τα συναισθήματα όμως που συνοδεύουν μια τέτοια αλλαγή είναι συνήθως δύσκολο να τα χειριστούν τα παιδιά. 

Πριν από λίγες ημέρες η φίλη μου η Έλενα μου ανακοίνωσε ότι θα μετακομίσουν οικογενειακώς σε άλλη πόλη για επαγγελματικούς λόγους. Ήταν κάτι που, όπως μου είπε, δεν την προβλημάτιζε ιδιαίτερα στην αρχή, μέχρι που το ανακοίνωσε στον γιο της, τον Χάρη. Ο Χάρης τη νέα σχολική χρονιά θα πήγαινε στη Δ' Δημοτικού και περίμενε πως και πως να συναντήσει ξανά τους φίλους του. Για εκείνον, όμως, όλα άλλαξαν, μόλις του ανακοίνωσαν την αναχώρησή τους για άλλη πόλη, κάτι που σήμαινε και την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Φυσικά στεναχωρήθηκε και για πολύ καιρό εκδήλωνε στους γονείς του με διαφόρους τρόπους το άγχος του, αλλά και την απογοήτευσή του για την επικείμενη αλλαγή. 

Βλέπετε, τα περισσότερα παιδιά δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση. Είναι λίγα εκείνα που τη δέχονται ήρεμα και ακόμα λιγότερα εκείνα που την περιμένουν με ενθουσιασμό. Κυρίως, αν η σχολική τους καθημερινότητα τα “γεμίζει” και με τους φίλους τους μοιράζονται τα πάντα. Τα περισσότερα παιδιά που βρίσκονται σε αυτή τη θέση νιώθουν συνήθως άγχος, αλλά και φόβο για την καινούρια τους δασκάλα και τους νέους φίλους που θα κάνουν, ενώ εκδηλώνουν έντονα τη στεναχώρια για όσα πρόκειται να αφήσουν πίσω. 

Σε αυτό το σημείο βέβαια, θα πρέπει να τους εξηγήσετε ότι δεν χρειάζεται να διαγράψουν την προηγούμενη ζωή τους, αλλά να συνεχίσουν να έχουν επαφή ή επικοινωνία με τους φίλους και τους συμμαθητές τους. Μπορούν να τηλεφωνιούνται τακτικά και να συζητάνε τις εμπειρίες τους ή ακόμα και να συναντιόνται τα Σαββατοκύριακα για να παίζουν, να πηγαίνουν σινεμά, να βλέπουν dvd, κ.ά. 

Οι λόγοι που οδηγούν στην αλλαγή σχολείου σχετίζονται συνήθως με τη μετακόμιση σε μια άλλη περιοχή, πόλη, ακόμα και χώρα, με το χωρισμό των γονιών, την αναζήτηση από εκείνους ενός καλύτερου και πιο κατάλληλου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για το παιδί τους ή από την άλλη με προβλήματα συμπεριφοράς του στο σχολείο, που επηρεάζουν τόσο το ίδιο όσο και τη λειτουργία της τάξης. 

Επίσης, οικονομικοί λόγοι μπορεί να μην επιτρέπουν πλέον την πολυτέλεια του ιδιωτικού σχολείου (καθόλου περίεργο εν καιρώ κρίσης!) και έτσι η μεταφορά στο δημόσιο να κρίνεται απαραίτητη. Αυτό που έχετε να κάνετε είναι να μιλήσετε ξεκάθαρα και με απλά λόγια στο παιδί σας για τους λόγους της συγκεκριμένης αλλαγής, ώστε να κατανοήσει την κατάσταση, για να μπορέσει να την αποδεχτεί και φυσικά να του παρουσιάσετε τα θετικά της: καινούργιες παρέες, νέες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, κ.λπ. 

Κάποια παιδιά θα αντιμετωπίσουν και θα ξεπεράσουν πιο εύκολα τη νέα πραγματικότητα, άλλα πάλι θα χρειαστούν αρκετό χρόνο να τη δεχτούν, κυρίως αν πρόκειται για μετακίνηση σε άλλη πόλη ή χώρα, κάτι που σημαίνει γενικότερη αλλαγή στην καθημερινότητά τους. 

Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα, αν η αλλαγή αυτή γίνει στο μέσο της σχολικής χρονιάς. Το να αποκοπεί ξαφνικά ένα παιδί από τις παρέες του και το πρόγραμμά του και να βρεθεί σε ένα νέο περιβάλλον, όπου θα πρέπει να ενταχθεί σε παρέες και ομάδες που ήδη έχουν δημιουργηθεί και να ακολουθήσει τη ροή της νέα του τάξης, που ακολουθεί ήδη ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, σίγουρα δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. 

Τα ερωτήματα με τα οποία έρχονται συνήθως αντιμέτωπα τα παιδιά έχουν να κάνουν με το αν θα τα πάνε καλά με τη νέα τους δασκάλα, αν θα κάνουν εύκολα νέους φίλους, αν θα τους προτείνουν να συμμετέχουν στις ομάδες ή με ποιον θα κάθονται στο θρανίο. Η προσωπικότητά τους θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τις αντιδράσεις τους. Έτσι, κάποια από αυτά μπορεί να εκδηλώσουν εκνευρισμό και κακή διάθεση, να γίνουν απόμακρα ή ακόμα και να παραπονεθούν για την υγεία τους. Κάποια άλλα θα εμφανίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες προσαρμογής εκδηλώνοντας νεύρα και ξεσπάσματα συμπεριφοράς, ακόμα και επιθετικότητα. 

Σε κάθε περίπτωση, εσείς πρέπει να είστε κοντά στο παιδί σας, ακούγοντας προσεκτικά τις σκέψεις, τους φόβους και τις ανησυχίες του, χωρίς να μειώνετε τα συναισθήματά του. Προσπαθήστε να το βοηθήσετε να ανακτήσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να βρείτε μαζί λύσεις σε όσα το απασχολούν και θα δείτε, ότι όλα θα πάνε καλά. 

Κάνοντας νέους φίλους 

Όπως είπαμε και παραπάνω, κάτι που στεναχωρεί έντονα τα παιδιά, όταν αλλάζουν σχολικό περιβάλλον, είναι το να αποχωριστούν τους φίλους και συμμαθητές τους, με τους οποίους μοιράζονταν μέχρι σήμερα την καθημερινότητά τους εντός και εκτός σχολείου με παιχνίδι και άλλες δραστηριότητες. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο μεγάλο, αν το παιδί σας είναι αρκετά κοινωνικό και έχει δημιουργήσει ήδη πολλούς φίλους, συμμετέχει σε ομάδες, οργανώνει δραστηριότητες στο σχολείο του, κ.λπ. 

Για κάποια παιδιά, λοιπόν, ίσως αποδειχτεί αρκετά δύσκολο να προσεγγίσουν, να εμπιστευτούν και να κάνουν νέους φίλους, για κάποια άλλα ίσως τελικά αποδειχτεί “παιχνιδάκι”. Τι μπορείτε να κάνετε εσείς; Συμβουλεύστε το παιδί σας να μην ντρέπεται και να μην απομονώνεται, αλλά να δείχνει στους άλλους τον χαρούμενο εαυτό του, να αποζητά τη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, να βοηθά άλλα παιδιά σε κάτι που μπορεί να γνωρίζει καλύτερα, να προτείνει ιδέες, κ.λπ. Έτσι, θα γνωρίσει εύκολα νέους φίλους και θα γίνει αποδεκτό στις αθλητικές ή καλλιτεχνικές ομάδες του σχολείου πολύ πιο γρήγορα απ' ότι θα περίμενε το ίδιο. 

Επίσης, μπορείτε να του προτείνεται να καλεί στο σπίτι τα παιδιά εκείνα με τα οποία θα ήθελε να κάνει πιο κολλητή παρέα και να οργανώσετε για αυτά δραστηριότητες, όπως π.χ. χειροτεχνίες στο δωμάτιο, το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού στον κήπο, διαγωνισμό χορού στο σαλόνι, κ.ά. 

Τα μαθήματα & η καινούργια δασκάλα 

Η δασκάλα είναι ένα σημαντικό πρόσωπο στη ζωή του παιδιού, που εκτός από τη μετάδοση γνώσεων και τη διδασκαλία των μαθημάτων, μεταφέρει στα παιδιά αξίες, ενώ μπορεί να επηρεάζει και τη συμπεριφορά τους. 

Έτσι, λοιπόν, αν το παιδί σας έχει ήδη αναπτύξει μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί της θα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να δεχτεί ένα νέο, άγνωστο πρόσωπο στη θέση της. Πολλές φορές μπορεί να γίνουν αντιληπτές άδικες συγκρίσεις ή ακόμα και άρνηση να συμμετέχει στο μάθημά της, απλώς γιατί είναι στεναχωρημένο που δεν έχει πια την παλιά του δασκάλα. Σε μια τέτοια περίπτωση, εξηγήστε του ότι όπως και η προηγούμενη δασκάλα του έτσι και η καινούργια είναι πρόθυμη να το βοηθήσει σε όλες του τις απορίες, να ακούσει τις σκέψεις και τις ανησυχίες του, να του προτείνει να συμμετέχει σε δραστηριότητες και να το αγαπήσει, όπως όλα τα παιδιά. Φυσικά, δώστε του το χρόνο να εξοικειωθεί μαζί της και μην βιαστείτε να κατακρίνετε τη συμπεριφορά του. 

Επίσης, η αλλαγή σχολείου είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει “χαμηλές πτήσεις” στους βαθμούς του. Η κατάσταση σίγουρα το έχει επηρεάσει και ίσως η αδιαφορία του για τα μαθήματα να αποτελεί έναν τρόπο αντίδρασης, κάτι που θεωρείται φυσιολογικό μέχρι να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Πολλές φορές μάλιστα, ο διαφορετικός τρόπος διδασκαλίας μεταξύ της προηγούμενης και της νέας δασκάλας ή η διαφορετική σειρά των μαθημάτων ίσως δυσκολέψει το παιδί, μειώνοντας τις αποδόσεις του, κάτι που φυσικά δεν αποτελεί δική του αδυναμία. Συμβουλεύστε το να συζητήσει με τη νέα δασκάλα πως γινόταν η παράδοση των μαθημάτων στο προηγούμενο σχολείο και να ζητήσει τη βοήθειά της στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.  

Τι μπορείτε να κάνετε εσείς

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να προετοιμάστε το παιδί σας να δεχτεί πιο εύκολα τη νέα πραγματικότητα της μετάβασης από το παλιό στο νέο του σχολείο, αλλά και να την αντιμετωπίσει κατάλληλα στο ξεκίνημά του.

• Επισκεφτείτε μαζί το νέο του σχολείο, ώστε να έχει μια εικόνα (μικρή μεν, πολύτιμη δε) του νέου περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό, προτού πάει στο νέο του σχολείο, να γνωρίσει το κτήριο και τις εγκαταστάσεις του, την τάξη που θα κάνει μάθημα, και αν είναι εφικτό να έρθει σε επαφή με τη νέα του δασκάλα και τον διευθυντή του σχολείου. 
• Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει σε δραστηριότητες, αθλητικές και καλλιτεχνικές, που οργανώνονται στο σχολείο. Αυτό θα το βοηθήσει να γνωρίσει γρήγορα νέους φίλους, να μάθει καινούργια πράγματα, να γίνει γρήγορα μέλος μιας ομάδας και φυσικά να περνάει διασκεδαστικά, εγκαταλείποντας σιγά, σιγά την όποια στεναχώρια του για όσα και όσους άφησε πίσω. 
• Οργανώστε συναντήσεις ή μικρά πάρτι στο σπίτι σας καλώντας τους νέους συμμαθητές του παιδιού σας, αλλά και τους γονείς τους. Έτσι, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν στιγμές και εμπειρίες και εκτός σχολείου, αλλά και εσείς θα έχετε την ευκαιρία να γνωριστείτε με τους γονείς και να αναπτύξετε μια φιλική και συνεργατική σχέση όσον αφορά τα παιδιά σας. 
• Συνεργαστείτε με τη δασκάλα της τάξης και τον διευθυντή του σχολείου. Μην πάτε το παιδί στο σχολείο, με τη λογική “Σας το παραδίδω!”. Εσείς ξέρετε όσο κανένας άλλος το παιδί σας και η συνεργασία μαζί τους μόνο θετικά μπορεί να συμβάλλει στην ομαλή ένταξή του στο νέο περιβάλλον. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να κρατάτε επαφή μαζί τους καθ' όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, ώστε να ενημερώνεστε για την πρόοδο και τη γενικότερη συμπεριφορά του. 
• Συζητάτε με το παιδί σας για την καθημερινότητά του στο νέο του σχολείο, τις εμπειρίες που μοιράζεται με τα άλλα παιδιά και τα πράγματα που μαθαίνει. Αν παρατηρήσετε αλλαγές στη συμπεριφορά του, προσπαθήστε να μοιραστείτε μαζί του τις σκέψεις και τα συναισθήματά του.

www.yeskid.gr