Ανάλογα με το πόσο δεμένο είναι ένα ζευγάρι, αυτές οι απαραίτητες προσαρμογές στο νέο τρόπο ζωής μπορεί να αποτελέσουν μία ωραία ευκαιρία για αναθεώρηση της σχέσης του. Όμως, η εγκυμοσύνη και ο ερχομός του νέου μέλους στην οικογένεια μπορεί να καταλήξουν και σε τραυματικές εμπειρίες για το ζευγάρι, αν δεν είναι έτοιμο και ώριμο να δεχθεί τις αλλαγές στην οικογένεια. Βέβαια, το πώς αντιδρά ένα ζευγάρι στον ερχομό του παιδιού εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως από την ισορροπημένη ή όχι σχέση του, από τη σχέση που έχει το ζευγάρι με τους γονείς του, από το κατά πόσο είναι επιθυμητή ή όχι η εγκυμοσύνη, καθώς και από την οικονομική κατάσταση.
Όμως εδώ πρέπει να τονίσουμε, ότι η μητρότητα και η πατρότητα δεν είναι ταυτόσημες από ψυχολογική άποψη. Το γεγονός ότι η γυναίκα κυοφορεί και εκείνη θα φέρει το μωρό στον κόσμο, τη γεμίζει με περισσότερη ανασφάλεια και άγχος. Η εγκυμοσύνη είναι για κάθε μέλλουσα μητέρα το κορυφαίο γεγονός στη ζωή της, η πηγή έντονων και μοναδικών συναισθημάτων. Η στάση της γυναίκας απέναντι στην εγκυμοσύνη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και μπορεί να κυμαίνεται από τον τεράστιο ενθουσιασμό μέχρι την παράλογη αγωνία για το τι πρόκειται να συμβεί στο σώμα της αλλά και στο μωρό, αν θα γεννηθεί γερό, αν όλα θα πάνε καλά, κ.ά.
Τι είναι, όμως, η εγκυμοσύνη για ένα μελλοντικό πατέρα;
Για το μέλλοντα πατέρα η εγκυμοσύνη και η πατρότητα είναι περισσότερο πηγή χαράς και υπερηφάνειας και λιγότερο ανησυχίας, φόβων και προβληματισμών. Συνήθως, οι αντιδράσεις ενός πατέρα δε σχετίζονται τόσο πολύ με τις φάσεις της κύησης, αλλά κυρίως με τις επιπτώσεις που θα έχει η γέννηση του παιδιού στη δική του ταυτότητα.
Όταν ένας άντρας μαθαίνει ότι η γυναίκα του είναι έγκυος, κατακλύζεται από ένα πλήθος αντικρουόμενων συναισθημάτων, πολλά από τα οποία του προκαλούν έκπληξη. Καμιά φορά μάλιστα μπορεί να νιώσει ακόμη και... αποκλεισμένος. Παρόλο που το παιδί είναι επιθυμητό και ο πατέρας μοιράζεται τη χαρά με συγγενείς και φίλους, ενδέχεται να νιώσει παραμελημένος. Η έγκυος αποτελεί το αποκλειστικό κέντρο της προσοχής συγγενών και φίλων και η ίδια εστιάζει όλη την προσοχή, τη φροντίδα και την ενεργητικότητά της στο μωρό που περιμένει.
Όλοι ενδιαφέρονται και ανησυχούν γι’ αυτήν, όλοι ρωτάνε για την υγεία της, όλοι θέλουν να τη φροντίσουν και να τη στηρίξουν με κάθε τρόπο. Οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν, ότι ανάλογη φροντίδα μπορεί να χρειάζεται και ο μελλοντικός πατέρας. Αντίθετα, όλοι περιμένουν από αυτόν να φροντίζει τη σύντροφό του βάζοντας τις δικές του ανάγκες σε δεύτερη μοίρα.
Η εγκυμοσύνη και ειδικά αν πρόκειται για το πρώτο παιδί, αναγκάζει τον πατέρα να αποδεχθεί τη μετάβαση από μια απόλυτη δυαδική σχέση σε μια τριαδική σχέση. Η μετάβαση αυτή αφυπνίζει αισθήματα εκτοπισμού από έναν τρίτο, τα οποία όλοι βιώνουν στην παιδική ηλικία (αντιμέτωποι με τη σχέση μεταξύ των γονιών ή όταν ένα νέο αδερφάκι γεννιέται). Ταυτόχρονα, το αίσθημα του αποκλεισμού μπλέκεται και με το πολύ έντονο συναίσθημα ευθύνης. Ο μελλοντικός πατέρας νιώθει υπεύθυνος για την εγκυμοσύνη της γυναίκας του και αγχώνεται, όταν τη βλέπει να παρουσιάζει άσχημα συμπτώματα, τα οποία ενδέχεται να ερμηνεύσει ως δικό του σφάλμα.
Διαφορετικοί χαρακτήρες, διαφορετικές αντιδράσεις
Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι και για τους άντρες, όπως και για τις γυναίκες, μια περίοδος προετοιμασίας. Όπως στις μέλλουσες μητέρες έτσι και στους μελλοντικούς πατέρες, ένα πλήθος βασανιστικά ερωτήματα αναδύονται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης: Θα μπορέσω να είμαι ένας καλός πατέρας; Θα καταφέρω να αποφύγω τα λάθη των γονιών μου; Θα μπορέσω να στηρίξω την οικογένεια μου; Τι θα γίνει με την καριέρα μου; Θα μένει χρόνος να κάνω και εγώ τα δικά μου; Η επεξεργασία αυτών των ερωτημάτων βοηθά το μελλοντικό πατέρα να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και να προετοιμαστεί για τον καινούργιο του ρόλο. Επιπλέον, μέσα από αυτή τη διαδικασία και ιδιαίτερα προς το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ένας άντρας επεξεργάζεται και ξεκαθαρίζει τη σχέση του με το δικό του πατέρα.
Από τις αντιδράσεις που έχω παρατηρήσει να έχουν οι περισσότεροι μελλοντικοί μπαμπάδες, θα έλεγα ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι:
Ο νάρκισσος και εγωιστής σύντροφος βλέπει τον ερχομό του παιδιού σαν απειλή στη δική του ταυτότητα και ευδαιμονία. Συνήθως, πρόκειται για άτομα που πέρασαν και θέλουν συνεχίζουν να περνούν μια άνετη ζωή χωρίς υποχρεώσεις, οπότε τρομάζουν και μόνο με τη σκέψη, ότι θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνες. Φοβούνται, ότι θα πάψουν να είναι το επίκεντρο προσοχής και νομίζουν ότι θα παγιδευτούν για πάντα με υποχρεώσεις.
Ο φιλόδοξος και προσηλωμένος στην επαγγελματική του σταδιοδρομία σύντροφος αντιμετωπίζει τον ερχομό του παιδιού σαν πιθανό εμπόδιο στη δική του επαγγελματική εξέλιξη. Αρνείται να αλλάξει συνήθειες και δείχνει, ότι η εγκυμοσύνη δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα. Είναι κάπως απόμακρος και επιμένει να μην αναλάβει τίποτε περισσότερο από ό,τι είχε πριν.
Ευτυχώς, υπάρχει και ο οικογενειάρχης, ο οποίος αποδέχεται την εγκυμοσύνη με χαρά, γιατί θεωρεί την πατρότητα πολύ βασικό στόχο της ζωής. Ο ερχομός του παιδιού συμβάλλει στην περαιτέρω προσωπική του ανάπτυξη και ολοκλήρωση. Παρακολουθεί με θαυμασμό τις αλλαγές της γυναίκας του, βιώνει μαζί της μια πιο στενή και ουσιαστική σχέση, κάνει όνειρα μαζί της για το παιδί, ενημερώνεται και συμμετέχει ενεργά σε όλες τις φάσεις της εγκυμοσύνης βοηθώντας τη μέλλουσα μητέρα.
Πώς εκφράζεται ένας μελλοντικός πατέρας;
Σε αντίθεση πάντα με την έγκυο, που πρέπει να υποταχτεί σε μεγάλο βαθμό στην κατάσταση της εγκυμοσύνης, ένας άντρας έχει περισσότερες δυνατότητες “διαφυγής” και μπορεί να επιλέξει σε τι βαθμό θα εμπλακεί. Καμιά φορά τα συναισθήματα και τα ερωτήματα που αναδύονται είναι τόσο βασανιστικά, που κάποιοι άντρες στρέφονται στη δουλειά ή σε άλλες δραστηριότητες.
Σε γενικές γραμμές, όμως, και σύμφωνα με τις περισσότερες έρευνες, δύο είναι οι συνηθισμένες αντιδράσεις των αντρών κατά την εγκυμοσύνη. Ορισμένοι αναγνωρίζουν την ύπαρξη όλων αυτών των αντικρουόμενων συναισθημάτων και καταφέρνουν να καταλάβουν την εύθραυστη συναισθηματική κατάσταση της γυναίκας τους. Έτσι, νιώθουν την ανάγκη να φροντίσουν την έγκυο και το αναπτυσσόμενο έμβρυο.
Υπάρχουν, όμως, και ορισμένοι άντρες που δεν αναγνωρίζουν αυτά τα συναισθήματα και νιώθουν απογοήτευση, που η γυναίκα τους ασχολείται περισσότερο με το μωρό που θα έρθει και λιγότερο με τους ίδιους. Συνήθως, αυτά τα συναισθήματα κυριαρχούν κυρίως το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Αυτοί οι άντρες ενδέχεται ασυνείδητα να ανταγωνίζονται τις γυναίκες τους και συχνά παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια της εγκυμοσύνης, όπως ναυτίες και γαστρεντερικές διαταραχές.
Πώς μπορεί να καταπολεμήσει αρνητικά συναισθήματα:
- Η παρουσία και συμμετοχή του θα πρέπει να αποπνέει στην έγκυο αισθήματα σιγουριάς και ασφάλειας. Να είναι ψύχραιμος και υποστηρικτικός, αλλά να μη διστάζει να εκφράζει ανοιχτά τα συναισθήματά του. Κι εκείνος έχει άγχος, κι εκείνος φοβάται. Η συζήτηση με τη σύντροφο αποτελεί μια θεραπευτική διαδικασία.
- Να συμμετέχει ενεργά στην εγκυμοσύνη και τη γέννα. Όταν έχει ενεργητικό ρόλο, νιώθει πιο κοντά στη γυναίκα του και γίνεται συναισθηματικά και ψυχολογικά υπεύθυνος για τη ζωή του παιδιού του.
- Να συνοδεύει την έγκυο στο γυναικολόγο και να συμμετέχει στις συζητήσεις και τις πρακτικές αποφάσεις.
- Να είναι παρών ακόμα και σε εξετάσεις ρουτίνας.
- Να θέτει στους ειδικούς και τις δικές του απορίες. Να παίρνει πρωτοβουλίες και να συμμετέχει στο σχεδιασμό της παρακολούθησης της κύησης και του τοκετού αργότερα.
- Να φροντίσει περισσότερο τη σχέση του με τη γυναίκα του, ώστε να νιώθει ότι αποτελούν ομάδα.
- Ο παραδοσιακός ανδρικός ρόλος είναι αυτός του κυνηγού και στο πλαίσιο αυτού του ρόλου, ο άνδρας μπορεί να γίνει κυνηγός και συλλέκτης πληροφοριών. Μπορεί, λοιπόν, να ενημερώνεται από αξιόπιστες πηγές όπως βιβλία, περιοδικά και το διαδίκτυο και να μάθει για την εξέλιξη του εμβρύου, για τις αλλαγές που γίνονται κατά τα στάδια της κύησης, όπως π.χ. πότε το έμβρυο αρχίζει να ακούει, να βλέπει, κ.ά.
- Να προσέχει και εκείνος τη διατροφή του και τον τρόπο ζωής του, συμμετέχοντας μαζί με τη γυναίκα του σε μια πιο υγιεινή ζωή. Διακριτικά θα πρέπει να υποστηρίζει τη σύντροφό του στις συνθήκες ζωής που επιβάλει η εγκυμοσύνη και κυρίως σε περιπτώσεις επιπλοκών αν, για παράδειγμα, θα χρειαστεί να παραμείνει κλινήρης και να ξεκουράζεται ή να αποφεύγει επιβλαβείς συνήθειες, που είχε πριν μείνει έγκυος (π.χ. ξενύχτια, ορθοστασία, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, κ.ά.).
- Να βρει λίγο χρόνο για να μένει μόνος με τη σύντροφό του, για να νιώσει με τα χέρια του τα χτυπήματα του μωρού στην κοιλιά, να τη χαλαρώσει με ένα απαλό μασάζ και να επικοινωνήσει περισσότερο μαζί της.
- Τέλος, ας μην ξεχνά, ότι η εγκυμοσύνη είναι μια χαρούμενη περίοδος. Ας φροντίσει να τη χαρείτε όσο μπορεί. Ας επιλέξει μαζί με τη σύντροφό του το όνομα που θα δώσουν στο μωρό, να επισκεφτεί μαζί της καταστήματα ρούχων εγκυμοσύνης και μωρουδιακών και να τη βοηθήσει να επιλέξουν από κοινού όλα τα απαραίτητα εφόδια που θα χρειαστούν.
Ο ρόλος του πατέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι εξαιρετικά σημαντικός. Η παρουσία του, η συναισθηματική και η πρακτική υποστήριξη που προσφέρει στη μέλλουσα μητέρα είναι πολύ σημαντικά για την ίδια, αλλά και για το μωρό.
Η έγκυος βιώνει και εκείνη πολλά και αντιφατικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Νιώθει έντονο άγχος για την υγεία του μωρού και για την εξέλιξη της εγκυμοσύνης. Αναρωτιέται, αν θα τα καταφέρει και αν θα γίνει καλή μητέρα. Ανησυχεί για τις αλλαγές στο σώμα της και την εμφάνισή της. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να μπορεί να εκφράζει τις αγωνίες και τα άγχη της στο σύντροφό της και να δέχεται από εκείνον συναισθηματική συμπαράσταση, κατανόηση και χιούμορ.
Ορισμένες έγκυες γυναίκες είναι ευσυγκίνητες και έχουν μια τάση να βιώνουν ακόμα και απλές, καθημερινές καταστάσεις με τρόπο δραματικό. Ακόμα και οι δυναμικές γυναίκες, μπορεί να δείξουν τώρα ένα άλλο πρόσωπο, πολύ πιο ευαίσθητο. Ο πατέρας δεν πρέπει να τρομάξει ή να απογοητευτεί από αυτές τις αλλαγές, που είναι σε μεγάλο βαθμό φυσιολογικές και αναμενόμενες. Ας ακούσει τα άγχη και τις αγωνίες της συντρόφου του και ας προσπαθήσει να την κάνει να τα δει με πιο απλό τρόπο. Η ξεκάθαρη σκέψη του σε μια κατάσταση που για εκείνη μπορεί να φαίνεται ανυπέρβλητη, είναι πολύτιμη. Η ψυχραιμία αυτή είναι φυσικά ακόμη πιο πολύτιμη και απαραίτητη, όταν η εγκυμοσύνη είναι δύσκολη.
Τέλος, η συμμετοχή του πατέρα στις τακτικές καθορισμένες επισκέψεις στο γυναικολόγο είναι πολύ βοηθητική και για την έγκυο, αλλά και για τον ίδιο. Η μέλλουσα μαμά νιώθει ότι δεν είναι μόνη της και ο ρόλος του πατέρα ενισχύεται ήδη από την αρχή και προετοιμάζεται καλύτερα η συμμετοχή του στο μεγάλωμα του μωρού. Επιπλέον, η συμμετοχή του πατέρα ενισχύει τη δική του ταυτότητα, μειώνει το αίσθημα αποκλεισμού και τον προετοιμάζει να έχει ένα πιο άμεσο ρόλο μετά τη γέννηση του παιδιού του.
Η διαδικασία της εγκυμοσύνης αλλά και αργότερα της ανατροφής του παιδιού, επηρεάζεται καθοριστικά από τη στάση του πατέρα. Η συναισθηματική υποστήριξη που ο άντρας προσφέρει στην γυναίκα του κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως και η παρουσία του κατά τον τοκετό, τη βοηθά να βιώσει την εγκυμοσύνη της ως μια θετική εμπειρία και συμβάλλει στο χτίσιμο μιας καλύτερης σχέσης με το παιδί της.
Η παρουσία του πατέρα κατά τη γέννα σχετίζεται με μειωμένη ανάγκη χορήγησης ηρεμιστικών στην εγκυμονούσα. Αργότερα, η ικανότητα της μητέρας να θηλάσει και να ταΐσει το μωρό της επηρεάζεται πολύ από τη στάση του πατέρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου