Ελάχιστες σχέσεις είναι τόσο στενές και τόσο ανταγωνιστικές όσο οι αδελφικές. Για πολλά αδέλφια, η αγάπη είναι "γείτονας" με το μίσος. Είναι φυσικό να υπάρχουν αμφιθυμικά αισθήματα μεταξύ αδελφών. Η αδελφική αντιζηλία και αντιπαλότητα εμφανίζονται συνήθως στην παιδική ηλικία, αλλά μπορεί να συνεχίσουν να υπάρχουν ακόμα και σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
Συχνά, τα προβλήματα στις αδελφικές σχέσεις οφείλονται στην αντιπαλότητα και την αντιζηλία. Το να μονοπωλείς, ως μικρό παιδί, το ενδιαφέρον, την προσοχή και τη φροντίδα των γονιών και του άμεσου περίγυρου και ξαφνικά αυτά να μετατοπίζονται σε ένα αδελφάκι που γεννιέται, ενώ ο ίδιος "εκθρονίζεσαι", αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές που μπορεί να βιώσει ένα παιδί. Για ένα παιδί ηλικίας 1,5 έτους, είναι σχεδόν αβάσταχτο να βλέπει ξαφνικά ένα άλλο παιδί να βρίσκεται στην αγκαλιά και στο στήθος της μητέρας του.
Αναλογικά, αυτό είναι ισότιμο με το να δεις τον ή τη σύντροφο που λατρεύεις στην αγκαλιά ενός άλλου ατόμου. Δεν είναι, όμως, μόνο τα μεγαλύτερα αδέλφια που ζηλεύουν και νιώθουν απειλημένα από τη γέννηση ενός αδελφού. Και ένα μικρότερο αδελφάκι μπορεί να νιώθει πως ζει στη σκιά ενός μεγαλύτερου αδελφού ή αδελφής, που μπορούν να κάνουν, λόγω ηλικίας, πράγματα που αυτό δεν μπορεί.
Κάποια αδέλφια μπορεί να αποσύρονται στη συνέχεια από κάθε είδους ανταγωνισμό στη ζωή τους, ενώ κάποια άλλα να προσπαθούν με κάθε τρόπο να ξεπεράσουν το μεγαλύτερό τους αδελφό/ή. Αν και ο ανταγωνισμός αυτός μπορεί να φαίνεται προς τα έξω πως έχει να κάνει με ποιος θα τα καταφέρει καλύτερα στο σχολείο ή στη ζωή, η πραγματική και βαθύτερη αιτία έχει να κάνει συχνά με τον ανταγωνισμό για την αγάπη των γονιών.
Καθημερινά, οι γονείς μπορούν να κάνουν μικρά πράγματα που συμβάλλουν στη μείωση του ανταγωνισμού μεταξύ των αδελφών.
1. Μην καταφεύγετε σε συγκρίσεις. Οι εξαντλητικές συγκρίσεις και ο υποβιβασμός κάποιου παιδιού ανήκουν στα σφάλματα για τα οποία οι περισσότεροι γονείς είναι ήδη "υποψιασμένοι". Πολλοί γονείς, όμως, δεν καταλαβαίνουν ότι έμμεσα συγκρίνουν όταν λένε πράγματα όπως: “δεν είναι η αδελφή σου πάρα πολύ καλή στα μαθηματικά;” ή “ο αδελφός σας πρόκειται να γίνει αστέρι στο μπάσκετ.” Αυτές οι παρατηρήσεις μπορούν να βλάψουν τα συναισθήματα των παιδιών, ειδικά εάν οι συγκεκριμένες περιοχές αφορούν μια δραστηριότητα στην οποία τα ίδια δεν τα καταφέρνουν καλά. Αντί της σύγκρισης, επαινέστε κάθε παιδί για τις μοναδικές δυνατότητές του/της εξηγεί η Στέλλα Σπανού, ψυχολόγος, συμβουλευτική γονέων.
2. Προστατέψτε τα μικρότερα αδέλφια από καταστάσεις, όπου λόγω ηλικίας δεν μπορούν να τα καταφέρουν. Τα πιο μικρά παιδιά θέλουν συχνά να ανταγωνιστούν με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους σε διάφορες δραστηριότητες, κάτι το οποίο μπορεί να είναι πολύ απογοητευτικό, αν το συνεχίσουν. Εξηγήστε στο νεαρότερο παιδί, πως όταν θα είναι μεγαλύτερο, θα είναι σε θέση να κάνει τα πράγματα που επιθυμεί να μπορούσε να κάνει τώρα.
3. Ζητήστε από τα μεγαλύτερα παιδιά σας να σας βοηθήσουν. Προτείνετε στο μεγαλύτερο παιδί να διδάξει κάτι στο μικρότερο. Και τα δύο παιδιά κερδίζουν: το μεγαλύτερο παιδί παίρνει την ικανοποίηση "διδάσκοντας" το μικρότερο, και το μικρότερο ικανοποιείται μαθαίνοντας κάτι καινούργιο.
4. Προστατεύστε τον ζωτικό χώρο του μεγαλύτερου παιδιού σας. Μην περιμένετε το μεγαλύτερο παιδί σας να επιτρέπει στο μικρότερο να παίζει πάντα μαζί του ή να κάνουν παρέα όλη την ώρα. Σιγουρευτείτε ότι διαφυλάσσεται ο προσωπικός χώρος του μεγαλύτερου.
5. Μοιραστείτε με τα παιδιά σας τις "νίκες" τους. Όταν τα παιδιά σας σάς περιγράφουν κάποια δραστηριότητα όπου νιώθουν ότι "τα κατάφεραν", αφιερώστε χρόνο να μοιραστείτε μαζί τους τη χαρά αυτού του επιτεύγματος.
6. Υποστηρίξτε τα παιδιά σας στα ταλέντα τους. Δείξτε έμπρακτα την υπερηφάνειά σας πηγαίνοντας στα παιχνίδια τους, τις προπονήσεις τους, τις θεατρικές παραστάσεις και γιορτές, τα παιχνίδια τους στη γειτονιά και άλλες δραστηριότητες.
7. Βοηθήστε τα παιδιά σας να δουν που βρίσκονται τα ταλέντα τους. Κάθε παιδί έχει μοναδικά ταλέντα και δυνατότητες. Παρατηρήστε τα πράγματα που τα παιδιά σας κάνουν καλά και βοηθούν να αναγνωρίσουν τα ταλέντα τους.
Καθημερινά, οι γονείς μπορούν να κάνουν μικρά πράγματα που συμβάλλουν στη μείωση του ανταγωνισμού μεταξύ των αδελφών.
1. Μην καταφεύγετε σε συγκρίσεις. Οι εξαντλητικές συγκρίσεις και ο υποβιβασμός κάποιου παιδιού ανήκουν στα σφάλματα για τα οποία οι περισσότεροι γονείς είναι ήδη "υποψιασμένοι". Πολλοί γονείς, όμως, δεν καταλαβαίνουν ότι έμμεσα συγκρίνουν όταν λένε πράγματα όπως: “δεν είναι η αδελφή σου πάρα πολύ καλή στα μαθηματικά;” ή “ο αδελφός σας πρόκειται να γίνει αστέρι στο μπάσκετ.” Αυτές οι παρατηρήσεις μπορούν να βλάψουν τα συναισθήματα των παιδιών, ειδικά εάν οι συγκεκριμένες περιοχές αφορούν μια δραστηριότητα στην οποία τα ίδια δεν τα καταφέρνουν καλά. Αντί της σύγκρισης, επαινέστε κάθε παιδί για τις μοναδικές δυνατότητές του/της εξηγεί η Στέλλα Σπανού, ψυχολόγος, συμβουλευτική γονέων.
2. Προστατέψτε τα μικρότερα αδέλφια από καταστάσεις, όπου λόγω ηλικίας δεν μπορούν να τα καταφέρουν. Τα πιο μικρά παιδιά θέλουν συχνά να ανταγωνιστούν με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους σε διάφορες δραστηριότητες, κάτι το οποίο μπορεί να είναι πολύ απογοητευτικό, αν το συνεχίσουν. Εξηγήστε στο νεαρότερο παιδί, πως όταν θα είναι μεγαλύτερο, θα είναι σε θέση να κάνει τα πράγματα που επιθυμεί να μπορούσε να κάνει τώρα.
3. Ζητήστε από τα μεγαλύτερα παιδιά σας να σας βοηθήσουν. Προτείνετε στο μεγαλύτερο παιδί να διδάξει κάτι στο μικρότερο. Και τα δύο παιδιά κερδίζουν: το μεγαλύτερο παιδί παίρνει την ικανοποίηση "διδάσκοντας" το μικρότερο, και το μικρότερο ικανοποιείται μαθαίνοντας κάτι καινούργιο.
4. Προστατεύστε τον ζωτικό χώρο του μεγαλύτερου παιδιού σας. Μην περιμένετε το μεγαλύτερο παιδί σας να επιτρέπει στο μικρότερο να παίζει πάντα μαζί του ή να κάνουν παρέα όλη την ώρα. Σιγουρευτείτε ότι διαφυλάσσεται ο προσωπικός χώρος του μεγαλύτερου.
5. Μοιραστείτε με τα παιδιά σας τις "νίκες" τους. Όταν τα παιδιά σας σάς περιγράφουν κάποια δραστηριότητα όπου νιώθουν ότι "τα κατάφεραν", αφιερώστε χρόνο να μοιραστείτε μαζί τους τη χαρά αυτού του επιτεύγματος.
6. Υποστηρίξτε τα παιδιά σας στα ταλέντα τους. Δείξτε έμπρακτα την υπερηφάνειά σας πηγαίνοντας στα παιχνίδια τους, τις προπονήσεις τους, τις θεατρικές παραστάσεις και γιορτές, τα παιχνίδια τους στη γειτονιά και άλλες δραστηριότητες.
7. Βοηθήστε τα παιδιά σας να δουν που βρίσκονται τα ταλέντα τους. Κάθε παιδί έχει μοναδικά ταλέντα και δυνατότητες. Παρατηρήστε τα πράγματα που τα παιδιά σας κάνουν καλά και βοηθούν να αναγνωρίσουν τα ταλέντα τους.
8. Μην πείτε ποτέ ότι “θα ήθελα να είσαι περισσότερο όπως ο/η…” Αυτό οδηγεί ένα παιδί στη σκέψη ότι τα πράγματα στα οποία είναι καλός δεν είναι αρκετά σημαντικά για εσάς.
Σαν γονέας, ο τρόπος που αλληλεπιδράτε με το σύζυγό σας (εάν είστε παντρεμένοι) ή με τους φίλους σας και την οικογένεια σας μπορεί να έχει επιπτώσεις στο πώς τα παιδιά σας μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν το ένα με το άλλο. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η ποιότητα της σχέσης των γονέων, ειδικά το πώς επιλύουν τις συγκρούσεις, συνδέεται με την ποιότητα της σχέσης μεταξύ αδελφών. Τα παιδιά σας προσέχουν πώς χειρίζεστε τις διαφωνίες και τους καυγάδες με το σύζυγό σας και τους φίλους σας, και παίρνουν παράδειγμα από εσάς στο πώς να επιλύουν τα προβλήματα τους.
Κωνσταντίνα Ντουντούμη
www.infokids.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου