Δεν πειθαρχεί!

Πόσες φορές, όταν πρέπει να θέσετε κανόνες στα παιδιά σας, αισθάνεστε σαν θηριοδαμαστής στο τσίρκο; Και όμως υπάρχουν τρόποι, ώστε να μάθουν να πειθαρχούν, χωρίς μάλιστα να χρειαστεί να σας… ακούσει πρώτα όλη η πολυκατοικία!

"Του μιλάω και δείχνει σαν να μην με ακούει, νομίζω ότι δεν μου δίνει σημασία". Είναι συνηθισμένο παράπονο των γονιών, κυρίως για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και όχι μόνο.

Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους, ένας από αυτούς είναι ότι όταν το παιδί προσχολικής ηλικίας ασχολείται με κάποιο παιχνίδι είναι τόσο αφοσιωμένο σ αυτή τη δραστηριότητα που δυσκολεύεται να βγει ξαφνικά από τον ρόλο που υποδύεται με τη φαντασία του και να κάνει κάτι άλλο. Αυτό είναι φυσιολογικό γιατί τα παιδιά δεν θέλουν περισπασμούς όταν έχουν ενεργοποιήσει τη φαντασία τους. 

Εκτός αυτού το παιδί δεν υπακούει όταν οι γονείς είναι υπερπροστατευτικοί και διαρκώς του λένε μην το κάνεις, πρόσεχε και δεν του επιτρέπουν να αυτενεργήσει. Άλλοτε του κάνουν όλο παρατηρήσεις ή έχουν υπερβολικές προσδοκίες από τη συμπεριφορά του, κ.λπ. Πολλές φορές το παιδί δεν πειθαρχεί, γιατί δεν ασχολούνται οι γονείς μαζί του και δεν καλύπτουν τις συναισθηματικές του ανάγκες. Ας αναλογιστείτε, λοιπόν, τι συμβαίνει στη δική σας οικογένεια;

Από τη στιγμή που εντοπίσετε το πρόβλημα, θα πρέπει να αλλάξετε τον τρόπο που αντιμετωπίζετε το παιδί. Είναι απαραίτητο να διαθέτετε υπομονή και επιμονή. Να είστε σταθεροί με τα δικά σας όρια και αντίστοιχα με το παιδί. Να ασχολείστε μαζί του κάθε μέρα. Να του επιτρέπετε να αυτενεργεί και να περιορίσετε τις παρατηρήσεις στα απαραίτητα. Να δημιουργείτε θετικό κλίμα στο σπίτι και να δείχνετε τη χαρά σας που είστε μαζί. Να του εξηγείτε κάθε όριο ή απαγόρευση και να βεβαιώνεστε ότι έχει καταλάβει αυτά που του λέτε. Τέλος, να το ενθαρρύνετε να εκφράσει τα συναισθήματά του και να το επιβραβεύετε. Δυστυχώς, τα νεύρα και η ένταση δεν ευνοούν την επικοινωνία μαζί του ούτε την επιβολή ορίων.

Σεβασμός και ηλικία

Ο σεβασμός αποκτάται με την πάροδο του χρόνου. Είναι εξωπραγματικό να απαιτούμε από ένα 2χρονο ή 3χρονο παιδί να μας σέβεται επειδή έτσι πρέπει,  απλούστατα γιατί δεν κατανοεί αυτό που του λέμε. 

Το παιδί όπως γνωρίζουμε έχει τα μάτια του στραμμένα πάνω μας στον τρόπο που εμείς συμπεριφερόμαστε ο ένας προς τον άλλο, αλλά και ο τρόπος που μιλάμε για τους άλλους. Θα μιμηθεί, λοιπόν, το παράδειγμά μας γιατί εμείς αποτελούμε πρότυπο για το παιδί. Είναι απαραίτητο να μιλάμε ευγενικά μεταξύ μας και να δείχνουμε στα παιδιά μας ότι σεβόμαστε τη γνώμη τους, την άποψή τους και τα θέλω τους. Να τους δίνουμε την ευκαιρία να εκφράσουν ό,τι αισθάνονται και να είμαστε διαθέσιμοι να τα ακούμε.

Αν με το παραμικρό χτυπάμε το παιδί, το προσβάλλουμε, το αποπαίρνουμε ή το απαξιώνουμε, βομβαρδίζουμε την οποιαδήποτε έννοια σεβασμού μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ μας, ενώ αντίθετα ευνοούμε την εγκατάσταση του θυμού και του αρνητισμού. Στην πορεία του χρόνου -κυρίως στην εφηβεία- θα δεχθούμε αμφισβήτηση από τα παιδιά μας και θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να το διαχειριστούμε.

Αυτοσχεδιάστε με τα παιδιά σας!

Θα βοηθήσει αν έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες από τα παιδιά μας έχοντας πάντα σαν γνώμονα την ηλικία τους. Η προσπάθειά μας να τους βάλουμε όρια ξεκινάει λίγο πριν από την ηλικία των δύο ετών. 

Το παιδί αυτής της ηλικίας παλεύει ανάμεσα στην ανάγκη του να μεγαλώσει και στην εξάρτησή του από εμάς για φροντίδα και αγάπη. Όταν μας λέει “όχι”,  υψώνει το ανάστημά του. Η ανάγκη που έχει είναι να εξερευνήσει τον περιβάλλοντα χώρο και φυσικά να μας ευχαριστήσει. Εμείς όταν λέμε "όχι" είμαστε εμπόδιο στα σχέδια του μικρού εξερευνητή.

Όταν, λοιπόν, θέλουμε να επιβάλλουμε όρια στο παιδί μας, πρέπει να είμαστε κατ’ αρχήν σαφείς και συγκεκριμένοι. Να έχουμε κοινή γραμμή, οι δυο γονείς. Να περιορίσουμε τα περιττά "όχι" και τα "μη" και να θέσουμε αρχικά σε κάποια μόνο πράγματα που θεωρούμε σημαντικά συγκεκριμένους κανόνες, τους οποίους θα περάσουμε στα παιδιά σταδιακά με υπομονή και επιμονή.

Τα μικρά παιδιά, συχνά δείχνουν αδιάλλακτα, θα βοηθήσει λοιπόν αντί να συγκρουστούμε μαζί τους να δοκιμάσουμε να τους αποσπάσουμε την προσοχή σε μια άλλη δραστηριότητα, γιατί υπάρχουν ισχυρές πιθανότητες να ξεπεραστεί ανώδυνα ο ύφαλος. Είναι, λοιπόν, σημαντικός ο τρόπος διαχείρισής μας. 

Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις που το παιδί στην προσπάθειά του να μας πείσει ή να μας εκβιάσει, προκειμένου να πετύχει αυτό που θέλει, να αρχίσει να φωνάζει ή να κλαίει πολύ δυνατά, ενώ δεν είναι σπάνιο να ξαπλώνει στο έδαφος και να κτυπά το κεφάλι του. 

Αυτό προκαλεί αγωνία στους γονείς και ανησυχία. Πολλοί γονείς συχνά υποχωρούν ώστε να σταματήσει το παιδί να κλαίει. Αυτό όμως είναι μια μικρή νίκη για το μικρό μας επαναστάτη, αφού έτσι του δείχνουμε ότι με τον εκβιασμό μπορεί να πετύχει αυτό που θέλει. Αντίθετα, αν του δείξουμε ότι δεν είμαστε πρόθυμοι να είμαστε θεατές στη συμπεριφορά του αυτή σύντομα το μικρό πεισματάρικο παιδί μας θα σταματήσει.

Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη να είμαστε δίπλα τους, αλλά να τους δίνουμε χώρο και ενθάρρυνση να μεγαλώνουν και να μαθαίνουν. Ιδιαίτερα τα πρώτα δυο τρία χρόνια της ζωής τους οι αλλαγές που βιώνουν είναι κοσμογονικές: στέκονται όρθια, περπατάνε μόνα τους, τρέχουν, αρχίζουν να επικοινωνούν μαζί μας με το λόγο, εκφράζουν τα συναισθήματά τους.

Το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι μια συναρπαστική εμπειρία από την οποία και εμείς οι γονείς μαθαίνουμε πολλά πράγματα.

Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
akappatou.gr